«Ανακυκλώνω – Αλλάζω συσκευή»: 4 στους 10 του «γύρισαν την πλάτη» – Γιατί δεν ψώνισαν μισοτιμής ψυγείο ή κλιματιστικό

Λάθη στον αρχικό σχεδιασμό, καθυστερήσεις και αρκετές αστοχίες στη δομή του Προγράμματος αλλά και η διστακτικότητα των δικαούχων να προβούν σε αγορές λόγω της ακρίβειας σε ενέργεια και είδη πρώτης ανάγκης ήταν, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι κύριες αιτίες που το Ανακυκλώνω/Αλλάζω συσκευή δεν είχε την ανταπόκριση που αναμενόταν στο καταναλωτικό κοινό.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι την τελευταία μέρα του προγράμματος στις 16 Σεπτεμβρίου μόνο 6 στους 10 δικαιούχους είχαν κάνει χρήση του κουπονιού τους με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον να εστιάζεται στην αγορά ψυγείου (7 στα 10 κουπόνια) και το μικρότερο στους καταψύκτες (μόλις 48% των δικαιούχων έκανε χρήση του κουπονιού).

Στο ενδιάμεσο αλλά με επίσης απογοητευτικά αποτελέσματα βρέθηκε η αγορά κλιματιστικού όπου το 54,5% των δικαιούχων προχώρησε σε χρήση του κουπονιού του.

Συγκεκριμένα, από τις 290.640 επιταγές που αντιστοιχούσαν στον αρχικό προϋπολογισμό του προγράμματος ύψους 51.385.289 ευρώ και αφορούσαν 151.410 δικαιούχους, μέχρι την τελευταία μέρα είχαν εκδοθεί 249.159 επιταγές ενώ ενδεικτικό είναι ότι πάνω από 45.000 δικαιούχοι δεν είχαν κατεβάσει καν το voucher που έλαβαν με sms.

Αποτέλεσμα των «φτωχών» επιδόσεων του προγράμματος ήταν να ληφθεί από το υπουργείο ενέργειας η απόφαση παράτασης του κατά 1,5 μήνα δηλαδή μέχρι και την Τρίτη 1η Νοεμβρίου 2022.

Οι λόγοι που «φρέναρε» το πρόγραμμα

Ποιοι όμως είναι οι λόγοι που μεγάλο μέρος των δικαιούχων γύρισε τελικά την πλάτη στο πρόγραμμα που μην ξεχνάμε ότι ήταν αρκετά «γενναιόδωρο» καθώς επιδοτούσε από 45% έως 50% της τελικής τιμής των συσκευών;

Ο πρώτος και κυριότερος, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, είναι το γεγονός ότι τα εισοδηματικά κριτήρια που είχαν τεθεί ήταν υπερβολικά αυστηρά με αποτέλεσμα οι δικαιούχοι σε πολλές περιπτώσεις ενώ ήθελαν δεν μπορούσαν να καλύψουν ούτε το 50% της τιμής της συσκευής που ήθελαν να αγοράσουν.

Υπενθυμίζουμε ότι το πρόγραμμα αφορούσε νοικοκυριά με εισοδήματα έως 5.000 ευρώ και 10 000 ευρώ και τα επιδοτούσε αντίστοιχα με 50% και 45% στην τελική τιμή της συσκευής.


Δηλαδή ένα νοικοκυριό με ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ ή ακόμα και 10.000 ευρώ είναι πολύ πιθανό να μην είχε τελικά τη δυνατότητα να διαθέσει για παράδειγμα ούτε τα 300 ευρώ από την αρχική τιμή των 600 που κοστίζει ένα κλιματιστικό ή ένα ψυγείο, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς το κύμα ακρίβειας που έχει σαρώσει τη χώρα το τελευταίο εξάμηνο και έχει συρρικνώσει καθοριστικά το διαθέσιμο εισόδημα τους.


Επιπρόσθετα αποκλείστηκαν βάσει των κριτηρίων νοικοκυριά με μεσαία εισοδήματα που θεωρητικά θα έκαναν αγορές ακριβότερων συσκευών ανεβάζοντας έτσι τον τζίρο του προγράμματος.

Αποτέλεσμα ήταν, όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, πολλοί δικαιούχοι ενώ είχαν κατεβάσει το voucher δεν κατόρθωσαν να μαζέψουν τα ποσό των χρημάτων που τους αναλογούσε να πληρώσουν μέχρι και την τελευταία μέρα του προγράμματος.
Καθυστέρηση της προκήρυξης

Εκτός της λανθασμένης οριοθέτησης των εισοδηματικών κριτηρίων που όπως αναφέρουν οι ειδικοί, ήταν υπερβολικά χαμηλά, μεγάλη ζημιά έκανε η καθυστερημένη προκήρυξη του προγράμματος.

Δηλαδή ενώ το πρόγραμμα είχε προαναγγελθεί από τον Φεβρουάριο, τελικά προκηρύχθηκε τον Ιούλιο και ξεκίνησε να εφαρμόζεται τον Αύγουστο.

Έτσι η αγορά ειδικά του κλιματιστικού ήταν πλέον εκτός εποχής για τους δικαιούχους που προφανώς έδωσαν προτεραιότητα σε άλλες ανάγκες όπως για παράδειγμα τα σχολικά των παιδιών, λογαριασμούς ενώ και τα αυξημένα έξοδα του καλοκαιριού όπως μετακινήσεις, διακοπές κλπ δεν άφησαν περιθώρια σε πολλούς να αποφασίσουν να κάνουν μία τόσο σοβαρή αγορά όπως ενός ψυγείου ή καταψύκτη.


Έτσι οι έμποροι στηρίζουν τώρα τις ελπίδες τους για αύξηση της ζήτησης στην αύξηση του προϋπολογισμού του προγράμματος κατά 140 εκατ. ευρώ προκειμένου να λάβουν επιδότηση 200.000 επιλαχόντες που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στην στη ΔΕΘ.

Επίσης οι επιχειρηματίες του λιανικού εμπορίου ηλεκτρικών συσκευών εκτιμούν ότι όσο εισέρχονται στο πρόγραμμα δικαιούχοι υψηλότερων εισοδημάτων, οι οποίοι θα επιλέξουν ακριβότερα προϊόντα, η ταχύτητα απορρόφησης των πόρων θα βελτιώνεται.
Παράταση του προγράμματος

Υπενθυμίζεται ότι στις 16 Σεπτεμβρίου, τελευταία μέρα του προγράμματος, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε την παράτασή του, με νέα καταληκτική ημερομηνία αγορών την 1η Νοεμβρίου 2022.

Με την παράταση του Προγράμματος Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή μεταφέρονται και οι αντίστοιχες ημερομηνίες ορόσημα του προγράμματος ως εξής:

– Περίοδος Αγορών: Αγορές με χρήση επιταγών του Προγράμματος μπορεί να γίνεται από τους ωφελούμενους μέχρι και την Τρίτη 1η Νοεμβρίου 2022 (ορόσημο λήξης αγορών).

– Παράδοση Παλαιών Συσκευών από Ωφελούμενους: Παραδόσεις παλαιών συσκευών προς ανακύκλωση από τους ωφελούμενος στους εμπόρους μπορούν να γίνονται έως και την Τρίτη 15 Νοεμβρίου 2022.

– Μεταβατική περίοδος: Δυνατότητα επιστροφών / ακυρώσεων συναλλαγών στο πλαίσιο του Προγράμματος, όπως ειδικότερα ορίζεται στην ενότητα 7.5, μπορούν να πραγματοποιούνται έως την Πέμπτη 1η Δεκεμβρίου 2022 (ορόσημο λήξης μεταβατικής περιόδου).

Εντός του ίδιου διαστήματος επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση η αγορά νέων συσκευών (νέα εξαργύρωση) μόνο για τις επιταγές που ακυρώθηκαν μετά το ορόσημο λήξης αγορών (εντός της μεταβατικής περιόδου).

topontiki.gr