Σε μία κίνηση που θα μπορούσε να φέρει τα πάνω κάτω στο οικονομικό τοπίο ολόκληρης της Ευρώπης ετοιμάζεται να προχωρήσει η Ρωσία, εφόσον θέλει να δημιουργήσει ένα σύστημα διανομής και μεταπώλησης ρωσικού φυσικού αερίου στην Τουρκία.
Εάν το έργο αυτό εφαρμοστεί, σημειώνει η ιστοσελίδα m.vz.ru, θα χωρίσει τη γηραιά ήπειρο στα δύο. Από τη μία θα αποφέρει τεράστια οφέλη σε μια ομάδα χωρών, όμως τα κράτη της άλλης ομάδας θα γνωρίσουν τεράστιες απώλειες.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιβεβαίωσε το ενδιαφέρον του για το έργο που προτείνει η Ρωσία, για τη δημιουργία κόμβου φυσικού αερίου στο τουρκικό έδαφος. Δήλωσε ότι οι δύο χώρες θα αρχίσουν να επεξεργάζονται αυτήν την ιδέα χωρίς καθυστέρηση.
Ήδη έχει δοθεί εντολή στα υπουργεία ενέργειας των δύο κρατών να βρουν κατάλληλο χώρο για την κατασκευή διεθνούς κέντρου διανομής φυσικού αερίου. Ο Ερντογάν μάλιστα, αποκάλεσε τη Θράκη στο βορειοδυτικό - ευρωπαϊκό - τμήμα της Τουρκίας «κατάλληλο μέρος» για την κατασκευή κόμβου.
Μολονότι το έργο είναι στα σπάργανα, πολλά πράγματα μπορεί να αλλάξουν καθώς προχωρά. Εφόσον υλοποιηθεί, υπόσχεται να αναδιαμορφώσει ριζικά την ενεργειακή αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης το συντομότερο δυνατό. Οι χώρες των οποίων οι οικονομίες είχαν προηγουμένως ωφεληθεί από τη συνεργασία με τη Ρωσία (κυρίως η Γερμανία) θα δεχτούν σοβαρά πλήγματα. Αντίθετα, η Τουρκία, η νοτιοανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια θα αποκτήσουν πραγματικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα με τη μορφή φθηνότερου φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Ανατροπή δεδομένων
«Η Τουρκία δεν θα γίνει απλώς ο μεγαλύτερος κόμβος φυσικού αερίου στην Ευρώπη, αλλά πιθανότατα ο μοναδικός κόμβος», δήλωσε ο Σεργκέι Κοντράτιεφ, αναπληρωτής επικεφαλής του οικονομικού τμήματος στο Ινστιτούτο Ενέργειας και Οικονομικών. Υπενθύμισε ότι μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000, η Ουκρανία είχε βασικό ρόλο.
Αλλά επρόκειτο μόνο για έναν κόμβο διαμετακομιστικού αερίου, επειδή δεν υπήρχε ανταλλαγή υγρού αερίου στο ουκρανικό έδαφος, όπου θα καθορίζονταν οι τιμές. Ωστόσο, η Ουκρανία όχι μόνο λάμβανε φθηνό φυσικό αέριο για τις δικές της ανάγκες, αλλά κέρδιζε δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από τη διαμετακόμιση ρωσικών καυσίμων.
Πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Γερμανία υποτίθεται ότι θα γινόταν ο μεγαλύτερος ευρωπαϊκός κόμβος φυσικού αερίου στο πλαίσιο του κλεισίματος του κοιτάσματος του Γκρόνινγκεν το 2024-2025, της σταδιακής υποβάθμισης του εμπορίου άνθρακα και της αύξησης του μεριδίου του φυσικού αερίου λόγω της εκτόξευσης του Nord Stream 2, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Η σημασία του κόμβου φυσικού αερίου στο Baumgarten στην Αυστρία, όπου το φυσικό αέριο προέρχεται από την Ουκρανία, θα περιοριζόταν σε δευτερεύοντες ρόλους.
Ωστόσο, τα γεγονότα του 2022 κατέστρεψαν όλες αυτές τις πρωτοβουλίες. Αρχικά, επιβλήθηκαν κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας και στη συνέχεια κρατικοποιήθηκαν τα περιουσιακά στοιχεία της Gazprom στη Γερμανία.
Ακολούθησε η αναστολή της πιστοποίησης του Nord Stream 2, η εμφάνιση προβλημάτων με την επισκευή γερμανικών τουρμπινών και η διακοπή λειτουργίας του Nord Stream 1.
Τι κέρδος θα έχει η Τουρκία εάν γίνει ο μοναδικός κόμβος φυσικού αερίου στην Ευρώπη;
Εδώ υπάρχουν επιφυλάξεις, καθώς ο ρόλος της Τουρκίας δεν είναι απόλυτα σαφής. Οι ειδικοί μιλούν για δύο πιθανότητες. Είτε η Τουρκία θα γίνει χώρα διέλευσης του ρωσικού φυσικού αερίου στα σύνορα με την ΕΕ, είτε το ρωσικό αέριο θα αλλάξει ιδιοκτησία ακόμη και στα σύνορα με την Τουρκία και μετά η Άγκυρα θα μεταπωλήσει ρωσικό αέριο (νόμιμα, ήδη τουρκικό). Η ρωσική πλευρά, φυσικά, ενδιαφέρεται να πουλήσει η ίδια φυσικό αέριο, και όχι να το κάνει μέσω μεσάζοντα.
Επομένως, το πρώτο κέρδος της Άγκυρας θα είναι είτε από πληρωμές διαμετακόμισης είτε από κέρδη από τη μεταπώληση ρωσικού φυσικού αερίου. Επιπλέον, η ίδια η Τουρκία θα μπορεί να διεκδικήσει την αγορά του ρωσικού φυσικού αερίου σε πολύ χαμηλή τιμή.
Είναι επίσης σημαντικό ότι το φθηνό φυσικό αέριο αποτελεί σοβαρό βοήθημα για την οικονομία της χώρας, τη βιομηχανία και την κοινωνική ευημερία. Και αυτό τώρα λείπει πολύ από την τουρκική οικονομία, αφού αυτή τη στιγμή υπάρχει υποτίμηση του τοπικού νομίσματος και υψηλός πληθωρισμός. Ίσως η Τουρκία να μπορέσει ακόμη και να επηρεάσει τον καθορισμό των τιμών του φυσικού αερίου - εάν καταφέρει να συμφωνήσει σε αυτό τόσο με τη Ρωσία όσο και με τους ευρωπαίους καταναλωτές.
Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν
Οι χώρες που αγοράζουν ρωσικό αέριο μέσω του αγωγού Turkish Stream θα επωφεληθούν επίσης. Πρώτα απ 'όλα, αυτές είναι οι βαλκανικές χώρες και οι χώρες της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης. Βασικά ενδιαφερόμενα μέρη, λέγεται ότι είναι η Ουγγαρία, η Αυστρία και η Ιταλία, ως οι μεγαλύτεροι αγοραστές. Η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Σερβία και ακόμη και η Σλοβακία, μπορούν επίσης να βασιστούν σε αυτό το αέριο.
Ο επικεφαλής της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ, έχει ήδη παραδεχτεί ότι οι προμήθειες φυσικού αερίου, που διακόπηκαν μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Nord Stream, μπορούν να μεταφερθούν στην Τουρκία.
Πώς θα αλλάξει ο χάρτης αερίου της Ευρώπης; Όχι μόνο η Τουρκία και η Γερμανία, αλλά ολόκληρες ομάδες χωρών θα αλλάξουν θέσεις. Η Ευρώπη θα χωριστεί σε δύο διαφορετικές αγορές. Από τη μια θα είναι η Γερμανία, οι χώρες της Βαλτικής, η Πολωνία και γενικά οι σκανδιναβικές χώρες, που θα επικεντρωθούν στην προμήθεια ακριβού αμερικανικού LNG και νορβηγικού φυσικού αερίου.
Από την άλλη πλευρά θα είναι τα Βαλκάνια, η Νότια και η Κεντρική Ευρώπη, που θα λαμβάνουν φθηνότερο αέριο από τη Ρωσία μέσω Τουρκίας.
Εάν οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης μπορέσουν να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους, τότε θα δημιουργήσουν μια ζώνη σχετικά φθηνού αερίου. Θα είναι ένα είδος νέας αγοράς με κανονικό ανταγωνισμό μεταξύ προμηθευτών. Μακροπρόθεσμα, μπορεί να προστεθούν προμηθευτές από το Ιράν, καθώς και από το Ισραήλ, εκτιμά ο Κοντράτιεφ.
Ο Ερντογάν ζήτησε από τον Πούτιν δεύτερο πυρηνικό εργοστάσιο
Εντωμεταξύ, όπως έγινε γνωστό, την οικοδόμηση ενός δεύτερου πυρηνικού εργοστασίου στη Σινώπη, ζήτησε η Τουρκία από τη Ρωσία, την ώρα που ο πόλεμος μαίνεται στην Ουκρανία και η Δύση προσπαθεί να απομονώσει το Κρεμλίνο, επιβάλλοντας καταιγισμό κυρώσεων.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπέβαλε το συγκεκριμένο αίτημα κατά τη διάρκεια συνομιλιών με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στο Καζακστάν την περασμένη εβδομάδα, το οποίο αποτελεί την πιο πρόσφατη ένδειξη των στενών οικονομικών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.
Την είδη επιβεβαίωσε ο ρωσικός γίγαντας πυρηνικής ενέργειας Rosatom Corp, δηλώνοντας την Τετάρτη (19/10) ότι βρίσκονται σε εξέλιξη συνομιλίες για μια πιθανή συμφωνία οικοδόμησης ενός νέου εργοστασίου με τέσσερις αντιδραστήρες στη Σινώπη, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Μάλιστα, ο επικεφαλής της εταιρείας, Αλεξέι Λικχάτσεφ, χαρακτήρισε το σχέδιο ως «ελκυστική ευκαιρία».
Εάν το έργο αυτό εφαρμοστεί, σημειώνει η ιστοσελίδα m.vz.ru, θα χωρίσει τη γηραιά ήπειρο στα δύο. Από τη μία θα αποφέρει τεράστια οφέλη σε μια ομάδα χωρών, όμως τα κράτη της άλλης ομάδας θα γνωρίσουν τεράστιες απώλειες.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιβεβαίωσε το ενδιαφέρον του για το έργο που προτείνει η Ρωσία, για τη δημιουργία κόμβου φυσικού αερίου στο τουρκικό έδαφος. Δήλωσε ότι οι δύο χώρες θα αρχίσουν να επεξεργάζονται αυτήν την ιδέα χωρίς καθυστέρηση.
Ήδη έχει δοθεί εντολή στα υπουργεία ενέργειας των δύο κρατών να βρουν κατάλληλο χώρο για την κατασκευή διεθνούς κέντρου διανομής φυσικού αερίου. Ο Ερντογάν μάλιστα, αποκάλεσε τη Θράκη στο βορειοδυτικό - ευρωπαϊκό - τμήμα της Τουρκίας «κατάλληλο μέρος» για την κατασκευή κόμβου.
Μολονότι το έργο είναι στα σπάργανα, πολλά πράγματα μπορεί να αλλάξουν καθώς προχωρά. Εφόσον υλοποιηθεί, υπόσχεται να αναδιαμορφώσει ριζικά την ενεργειακή αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης το συντομότερο δυνατό. Οι χώρες των οποίων οι οικονομίες είχαν προηγουμένως ωφεληθεί από τη συνεργασία με τη Ρωσία (κυρίως η Γερμανία) θα δεχτούν σοβαρά πλήγματα. Αντίθετα, η Τουρκία, η νοτιοανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια θα αποκτήσουν πραγματικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα με τη μορφή φθηνότερου φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Ανατροπή δεδομένων
«Η Τουρκία δεν θα γίνει απλώς ο μεγαλύτερος κόμβος φυσικού αερίου στην Ευρώπη, αλλά πιθανότατα ο μοναδικός κόμβος», δήλωσε ο Σεργκέι Κοντράτιεφ, αναπληρωτής επικεφαλής του οικονομικού τμήματος στο Ινστιτούτο Ενέργειας και Οικονομικών. Υπενθύμισε ότι μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000, η Ουκρανία είχε βασικό ρόλο.
Αλλά επρόκειτο μόνο για έναν κόμβο διαμετακομιστικού αερίου, επειδή δεν υπήρχε ανταλλαγή υγρού αερίου στο ουκρανικό έδαφος, όπου θα καθορίζονταν οι τιμές. Ωστόσο, η Ουκρανία όχι μόνο λάμβανε φθηνό φυσικό αέριο για τις δικές της ανάγκες, αλλά κέρδιζε δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από τη διαμετακόμιση ρωσικών καυσίμων.
Πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Γερμανία υποτίθεται ότι θα γινόταν ο μεγαλύτερος ευρωπαϊκός κόμβος φυσικού αερίου στο πλαίσιο του κλεισίματος του κοιτάσματος του Γκρόνινγκεν το 2024-2025, της σταδιακής υποβάθμισης του εμπορίου άνθρακα και της αύξησης του μεριδίου του φυσικού αερίου λόγω της εκτόξευσης του Nord Stream 2, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Η σημασία του κόμβου φυσικού αερίου στο Baumgarten στην Αυστρία, όπου το φυσικό αέριο προέρχεται από την Ουκρανία, θα περιοριζόταν σε δευτερεύοντες ρόλους.
Ωστόσο, τα γεγονότα του 2022 κατέστρεψαν όλες αυτές τις πρωτοβουλίες. Αρχικά, επιβλήθηκαν κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας και στη συνέχεια κρατικοποιήθηκαν τα περιουσιακά στοιχεία της Gazprom στη Γερμανία.
Ακολούθησε η αναστολή της πιστοποίησης του Nord Stream 2, η εμφάνιση προβλημάτων με την επισκευή γερμανικών τουρμπινών και η διακοπή λειτουργίας του Nord Stream 1.
Τι κέρδος θα έχει η Τουρκία εάν γίνει ο μοναδικός κόμβος φυσικού αερίου στην Ευρώπη;
Εδώ υπάρχουν επιφυλάξεις, καθώς ο ρόλος της Τουρκίας δεν είναι απόλυτα σαφής. Οι ειδικοί μιλούν για δύο πιθανότητες. Είτε η Τουρκία θα γίνει χώρα διέλευσης του ρωσικού φυσικού αερίου στα σύνορα με την ΕΕ, είτε το ρωσικό αέριο θα αλλάξει ιδιοκτησία ακόμη και στα σύνορα με την Τουρκία και μετά η Άγκυρα θα μεταπωλήσει ρωσικό αέριο (νόμιμα, ήδη τουρκικό). Η ρωσική πλευρά, φυσικά, ενδιαφέρεται να πουλήσει η ίδια φυσικό αέριο, και όχι να το κάνει μέσω μεσάζοντα.
Επομένως, το πρώτο κέρδος της Άγκυρας θα είναι είτε από πληρωμές διαμετακόμισης είτε από κέρδη από τη μεταπώληση ρωσικού φυσικού αερίου. Επιπλέον, η ίδια η Τουρκία θα μπορεί να διεκδικήσει την αγορά του ρωσικού φυσικού αερίου σε πολύ χαμηλή τιμή.
Είναι επίσης σημαντικό ότι το φθηνό φυσικό αέριο αποτελεί σοβαρό βοήθημα για την οικονομία της χώρας, τη βιομηχανία και την κοινωνική ευημερία. Και αυτό τώρα λείπει πολύ από την τουρκική οικονομία, αφού αυτή τη στιγμή υπάρχει υποτίμηση του τοπικού νομίσματος και υψηλός πληθωρισμός. Ίσως η Τουρκία να μπορέσει ακόμη και να επηρεάσει τον καθορισμό των τιμών του φυσικού αερίου - εάν καταφέρει να συμφωνήσει σε αυτό τόσο με τη Ρωσία όσο και με τους ευρωπαίους καταναλωτές.
Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν
Οι χώρες που αγοράζουν ρωσικό αέριο μέσω του αγωγού Turkish Stream θα επωφεληθούν επίσης. Πρώτα απ 'όλα, αυτές είναι οι βαλκανικές χώρες και οι χώρες της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης. Βασικά ενδιαφερόμενα μέρη, λέγεται ότι είναι η Ουγγαρία, η Αυστρία και η Ιταλία, ως οι μεγαλύτεροι αγοραστές. Η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Σερβία και ακόμη και η Σλοβακία, μπορούν επίσης να βασιστούν σε αυτό το αέριο.
Ο επικεφαλής της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ, έχει ήδη παραδεχτεί ότι οι προμήθειες φυσικού αερίου, που διακόπηκαν μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Nord Stream, μπορούν να μεταφερθούν στην Τουρκία.
Πώς θα αλλάξει ο χάρτης αερίου της Ευρώπης; Όχι μόνο η Τουρκία και η Γερμανία, αλλά ολόκληρες ομάδες χωρών θα αλλάξουν θέσεις. Η Ευρώπη θα χωριστεί σε δύο διαφορετικές αγορές. Από τη μια θα είναι η Γερμανία, οι χώρες της Βαλτικής, η Πολωνία και γενικά οι σκανδιναβικές χώρες, που θα επικεντρωθούν στην προμήθεια ακριβού αμερικανικού LNG και νορβηγικού φυσικού αερίου.
Από την άλλη πλευρά θα είναι τα Βαλκάνια, η Νότια και η Κεντρική Ευρώπη, που θα λαμβάνουν φθηνότερο αέριο από τη Ρωσία μέσω Τουρκίας.
Εάν οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης μπορέσουν να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους, τότε θα δημιουργήσουν μια ζώνη σχετικά φθηνού αερίου. Θα είναι ένα είδος νέας αγοράς με κανονικό ανταγωνισμό μεταξύ προμηθευτών. Μακροπρόθεσμα, μπορεί να προστεθούν προμηθευτές από το Ιράν, καθώς και από το Ισραήλ, εκτιμά ο Κοντράτιεφ.
Ο Ερντογάν ζήτησε από τον Πούτιν δεύτερο πυρηνικό εργοστάσιο
Εντωμεταξύ, όπως έγινε γνωστό, την οικοδόμηση ενός δεύτερου πυρηνικού εργοστασίου στη Σινώπη, ζήτησε η Τουρκία από τη Ρωσία, την ώρα που ο πόλεμος μαίνεται στην Ουκρανία και η Δύση προσπαθεί να απομονώσει το Κρεμλίνο, επιβάλλοντας καταιγισμό κυρώσεων.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπέβαλε το συγκεκριμένο αίτημα κατά τη διάρκεια συνομιλιών με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στο Καζακστάν την περασμένη εβδομάδα, το οποίο αποτελεί την πιο πρόσφατη ένδειξη των στενών οικονομικών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.
Την είδη επιβεβαίωσε ο ρωσικός γίγαντας πυρηνικής ενέργειας Rosatom Corp, δηλώνοντας την Τετάρτη (19/10) ότι βρίσκονται σε εξέλιξη συνομιλίες για μια πιθανή συμφωνία οικοδόμησης ενός νέου εργοστασίου με τέσσερις αντιδραστήρες στη Σινώπη, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Μάλιστα, ο επικεφαλής της εταιρείας, Αλεξέι Λικχάτσεφ, χαρακτήρισε το σχέδιο ως «ελκυστική ευκαιρία».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου