«Η Άρτα στο επίκεντρο προσδοκώντας την «Ανάσταση»» Σάββατο, 31 Μαρτίου, στις 18.30, στο Επιμελητήριο Άρτας

«Η Άρτα αξίζει μια ευκαιρία, η Ήπειρος αξίζει μια ευκαιρία. Με νέα πρόσωπα, με φρέσκιες ιδέες.

 Όσοι στεκόμαστε βουβοί τόσα χρόνια παίρνουμε το μέλλον στα χέρια μας. Δεν θα επιτρέψουμε στη ματαιότητα να μας βυθίσει κι άλλο. Λέμε όχι στην πολιτική μελαγχολία της Περιφέρειας. Διψάμε για ελπίδα, για ένα καλύτερο αύριο. Σήμερα είναι μέρα Ανάστασης, η οποία θα δώσει τη θέση τις σε σκληρές μέρες, μέρες του Θείου Δράματος. Και αυτές με τη σειρά τους οδηγούν σε μια νέα Ανάσταση, αυτής του Θεανθρώπου. Ας παραδειγματιστούμε τόσο από το περιεχόμενο των ημερών όσο και από τη μαχητικότητα των πρώτων εκείνων Χριστιανών, για να δώσουμε και εμείς τη μάχη της γενιάς μας, για την Ανάσταση της Ηπείρου.» 

Αυτό τόνισε ο Σπύρος Ριζόπουλος κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, το απόγευμα του Σαββάτου 31 Μαρτίου στην κατάμεστη αίθουσα του Επιμελητηρίου της Άρτας.

Στην ομιλία, με θέμα «Η Άρτα στο επίκεντρο προσδοκώντας την «Ανάσταση»», την οποία προσφώνησαν οι φίλοι του: Ο γνωστός Αρτινός γιατρός Στάθης Νάνος και η πρώην υφυπουργός Άντζελα Γκερέκου. Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο σύμβουλος στρατηγικής Όμηρος Τσάπαλος.

Ο Σπύρος Ριζόπουλος με την ομιλία του εξειδίκευσε την έννοια της περιφερειακότητας ως κομβικό στοιχείο στην αλλαγή του τρόπου με τον οποία αντιμετωπίζει την τοπική αυτοδιοίκηση.

«Για μένα η Άρτα είναι το κλειδί που ανοίγει την πόρτα του μέλλοντος και για αυτό θέλω να μιλήσω», τόνισε και συνέχισε: «Θα αποτολμήσω να κάνω χρήση των τριών χαρακτηριστικών που θεώρησα καθοριστικά για την επιτυχία του χριστιανικού κινήματος στο σήμερα της Ηπείρου, πώς εμπνεόμενοι από εκείνους θα ανεβούμε και εμείς τον δικό μας Γολγοθά εδώ, που ευτυχώς είναι πολύ μικρότερος από τον δικό τους, αλλά είναι η δική μας συνάντηση με την Ιστορία.»

Ξεδιπλώνοντας τις σκέψεις του για την «Ανάσταση» της Άρτας και της Ηπείρου, τόνισε μεταξύ άλλων:



Υπάρχει δυστυχώς μια πολιτική λογική που βλέπει την Ήπειρο ως ελεγχόμενη από συγκεκριμένη ομάδα που λειτουργεί ως «κλίκα». Για αυτούς στην πραγματικότητα δεν υπάρχει περιφέρεια αλλά περιοχές που ελέγχονται σαν να είναι αποικίες. Σε αυτή την κατηγορία οι εκλεκτοί είναι λίγοι, αριθμημένοι και με ονοματεπώνυμα.

Οι Ηπειρώτες είμαστε θύματα των Τοπικών Αρχόντων της Περιφερειακής Αρχής που έχουν εθίστει στο να αντιλαμβάνονται το ρόλο τους ως... τροχονόμοι κονδυλίων από την κεντρική κυβέρνηση στους Δήμους. Δεν το κατηγορώ – είναι και αυτό μια πολιτική αντίληψη. Είναι όμως μια πολιτική αντίληψη που το αδιέξοδό της το βλέπουμε στις ζωές μας σήμερα, το βλέπουμε όταν δούμε την ανεργία η οποία στην περιοχή μας είναι στο 25% σύμφωνα με τη Eurostat, πέντε ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον πανελλαδικό μέσο όρο. Είναι ένα σύστημα που απέτυχε παταγωδώς να συγχρονίσει την Άρτα με την Ήπειρο και την Ήπειρο με τη χώρα. Προφανώς λοιπόν επέλεξαν να μην πάρουν το μήνυμα του Καλλικράτη, είτε γιατί δεν έχουν τη δυνατότητα να το αντιληφθούν είτε γιατί δεν θέλουν να το καταλάβουν.




Η ολιστική αντίληψη για την Περιφέρεια προϋποθέτει την αντιμετώπισή της πρωτίστως ως ένα κόμβο διακίνησης προσώπων, αγαθών και υπηρεσιών με επίκεντρο το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, μια νέα βιομηχανική ζώνη στο σημείο που η Εγνατία συναντά την Ιόνια Οδό και ένα νέο επιβατικό αεροδρόμιο που θα λειτουργεί προς όφελος και των τεσσάρων περιοχών.

Μαζί με αυτά προσθέτω την εμβληματική δημιουργία των δύο θεματικών τουριστικών αξόνων, ενός χειμερινού και ενός θερινού, στην μόνη περιφέρεια της χώρας που μπορεί πραγματικά να έχει τουρισμό όλο τον χρόνο.

Που βρίσκεται λοιπόν η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ηπείρου σε αυτό τον σχεδιασμό; Πώς πρακτικά μπορεί η Άρτα να λειτουργήσει ως ατμομηχανή για την ανάπτυξη όλης της Περιφέρειας;

Η Άρτα –τουλάχιστον στη δική μου συνείδηση- είναι ακριβώς μια μικρογραφία της Ηπείρου, ίσως η μόνη περιοχή της όπου ο ορεινός όγκος των Τζουμέρκων συνυπάρχει με τον Αμβρακικό κόλπο. Αυτό από μόνο του είναι κάτι το εξαιρετικά ενδιαφέρον. Βασική προϋπόθεση όμως μιας άλλης αντίληψης είναι να δει κανείς την Άρτα όχι ως το νότιο άκρο της Ηπείρου αλλά ως την πύλη εισόδου της, τον συνδετικό κρίκο με την Δυτική Ελλάδα και βεβαίως ως την γέφυρα μεταξύ του παραλιακού και ορεινού τουριστικού άξονα που πρέπει να σχεδιάσουμε.

Περιφερειακότητα Παράδειγμα Πρώτο: Ο Τουρισμός σε Πίνδο και Αμβρακικό.

Τα Τζουμέρκα, διασώζουν μια σπάνια ομορφιά και μια συμπαγή αρχιτεκτονική ταυτότητα. Κι αν κάποιοι στη μη αξιοποίηση τους είδαν πολύ χαμένο χρόνο, εγώ τους προσκαλώ να σταματήσουμε να κλαίμε γύρω από το χυμένο γάλα και να δούμε αυτή την χρόνια αμέλεια ως μια χρυσή ευκαιρία να δημιουργήσουμε κάτι από το μηδέν, γνωρίζοντας που απέτυχαν και που πέτυχαν παρόμοια παραδείγματα.

Δεν θέλουμε τουρισμό της μιας νύχτας στην Ήπειρο και ευτυχώς το φυσικό ανάγλυφο μας βοηθάει πολύ πρακτικά σε αυτό. Δεν αρκεί όμως η μορφολογία του εδάφους για να πάει καλά ο τουρισμός. Το Βουλγαρέλι μπορεί να γίνει το νέο Μέτσοβο, η πρώτη χιονοδρομική πύλη για όσους έρχονται στην Ήπειρο από την Αθήνα και την Πελοπόννησο. Και μπορεί να γίνει καλό μαθαίνοντας από τα λάθη που έγιναν στο Μέτσοβο δημιουργώντας τη δική του προστιθέμενη αξία.

Παράδειγμα δεύτερο: Η πρωτογενής παραγωγή.

Εδώ πραγματικά θα μου επιτρέψετε να δώσω συγχαρητήρια σε αυτούς που κατάφεραν το ακατόρθωτο. Σε μια Περιφέρεια με την μεγαλύτερη πανελλαδική ανεργία, με το ΑΕΠ της να είναι στο 53% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με το υψηλότερο ποσοστό απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα, με πέντε ποτάμια και τα μεγαλύτερα υδάτινα αποθέματα της χώρας, καταφέραμε να μένει ο μισός κάμπος της Άρτας ανεκμετάλλευτος και ο άλλος μισός να επιδοτείται για να παράγει τα λάθος προϊόντα. Τέτοια παγκόσμια πρωτοτυπία πρέπει να πάει για ρεκόρ Γκίνες.

Επειδή έγινε την προηγούμενη φορά λόγος για την Διεπαγγελματική της Φέτας θα επαναλάβω ότι δεν πιστεύω στον Περιφερειάρχη-φετάρχη. Όπως δεν πιστεύω στον Περιφερειάρχη αγρότη, ξενοδόχο, κατασκευαστή. Δεν είναι δουλειά των πολιτικών να σας πουν τι θα πρέπει να παράγετε και που. Αυτό είναι δουλειά των επιστημόνων, των ανθρώπων που έχουν εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία. Ήδη ο χώρος είναι σημαδεμένος από τις πολιτικές εμπειρίες των Συνεταιρισμών και πρέπει να βοηθήσουμε τόσο τους παραγωγούς να τους εμπιστευθούν ξανά όσο και τις νέες ηγεσίες να ακολουθήσουν φωτεινά παραδείγματα συναδέλφων τους που οργανώθηκαν με οικονομοτεχνικά κριτήρια, κέρδισαν το στοίχημα του branding των προϊόντων τους και προσπαθούν να κερδίσουν μια θέση στην αγορά με αξιώσεις.



Και αφού μίλησα για τα ζητήματα αντίληψης, που ήταν το πρώτο κριτήριο του αναπτυξιακού στοιχήματος, ας μπούμε στο δεύτερο, το ζήτημα της διαπλοκής και πως αυτή διαβρώνει κάθε αναπτυξιακή πρωτοβουλία.

Δεν θα πω πολλά – θα σας ανακαλέσω στο μυαλό σας μια εικόνα που μας στοιχειώνει όλους: Το γκρεμισμένο γεφύρι της Πλάκας. Έχω την τιμή να γνωρίζω έναν άνθρωπο που ενσαρκώνει τη μεγάλη παράδοση των Ηπειρωτών στη γεφυροποιία και θέλει να προσφέρει το διανοητικό του κεφάλαιο, το ταλέντο του προς το συμφέρον του τόπου του. Ποια ήταν η αντιμετώπιση του όταν πρότεινε αφιλοκερδώς το κατασκευαστικό κομμάτι για το γεφύρι της Πλάκας πριν τρία χρόνια; Περιμένει ακόμα τηλεφώνημα από τις αρμόδιες αρχές. Αυτή δυστυχώς φίλες και φίλοι είναι η πραγματικότητα της σημερινής Ηπείρου. Τα μνημεία μας καταρρέουν, τα γεφύρια μας πέφτουν, το φυσικό μας κάλλος καταστρέφεται.

Όταν έγραφα το άρθρο για το τι έγινε στην Πλάκα και είδα πως δεν προχώρησε η πρόταση, άρχισα να σκαλίζω - ξέρετε αυτή η δουλειά με δίδαξε πως σε οτιδήποτε δεν υπάρχει πολιτική λύση υπάρχει κάποιου είδους διαπλοκή συμφερόντων . Βρίσκω λοιπόν πως για οτιδήποτε μηχανικό έργο έχει να κάνει με την Περιφέρεια ο μόνος άνθρωπος που υπάρχει είναι ένας μεταλλειολόγος, ο οποίος είναι για όλες τις δουλειές- μεταπτυχιακά προγράμματα, αναστηλώσεις γεφυριών και πετρέλαια στην Ήπειρο. Ο ίδιος άνθρωπος ανέλαβε φυσικά και την Πλάκα, προκειμένου να στηθεί το γνωστό παιχνίδι ευθυνών και γραφειοκρατίας και σήμερα ακόμα να μην ξέρουμε πότε θα αναστηλωθεί.

Λυπάμαι που το λέω αλλά η Άρτα πέφτει θύμα εκμετάλλευσης όχι μόνο του μέλλοντός της αλλά δυστυχώς ακόμα και των κακών στιγμών της.

Πώς θα σπάσει αυτός ο κύκλος της διαπλοκής; Με το τέταρτο παράδειγμα Περιφεριακότητας: Τη δημοκρατία στην κατανομή των κονδυλίων.

Ακούω συχνά το παράπονο πως η Περιφέρεια Ηπείρου έχει μεταβληθεί σε Περιφέρεια Ιωαννίνων. Το δέχομαι και το ακούω με προσοχή και λέω εκ των προτέρων ότι είναι λάθος. Λάθος στρατηγικό που υπονομεύει το μέλλον μας.

Ωστόσο, πρέπει να μάθουμε να λέμε αλήθειες, αλήθειες που ενοχλούν. Υπήρξατε πρωτοπόροι σε αυτό -και αναφέρομαι στην επιστολή του δημάρχου σας που συνυπέγραψε με τους δημάρχους Πρεβέζης και Ηγουμενίτσας αναφορικά με την κατανομή των πόρων.

Για αυτό λέω από τώρα πως απαιτείται δημοκρατία στη διανομή των κονδυλίων. Στο πλαίσιο της περιφερειακότητας η πολιτική θα είναι σαφής: πρώτον θα υπάρξει διαχωρισμός μεταξύ των μεγάλων έργων όπως π.χ. την ενοποίηση της Πίνδου και του παράλιου μετώπου, από τα έργα που θα εκτελούν οι δήμοι. Τα έργα αυτά, θα επιμερίζονται με αξιοκρατικά χαρακτηριστικά που θα βασίζονται στην πληθυσμιακή δύναμη του καθενός αλλά θα έχουν και άλλη μια παράμετρο ως επιβράβευση – το ποσοστό συμμετοχής του κάθε δήμου στις εκλογές. Δεν είμαι έτοιμος να εισάγω τον μαθηματικό τύπο αλλά επαίτες δημάρχους δεν θέλω. Θα ξέρουν όλοι εξαρχής τι παίρνουν και πως.

Περιφερειακότητα Παράδειγμα Πέμπτο: πρέπει ο Περιφερειάρχης κυλιόμενα, ανά δεκαήμερο να εργάζεται και στις τέσσερις πόλεις της Ηπείρου για να μπορεί να έχει συνολική παρακολούθηση της πορείας του έργου, δίπλα και κοντά στον αντιπεριφερειάρχη. Έτσι θα δηλώνει κατ’ ελάχιστο την παρουσία του 4 φορές το μήνα σε κάθε πόλη.

Περιφερειακότητα Παράδειγμα Έκτο: μίλησα πριν για τις αλλαγές που η τεχνολογία επιφέρει στην παραγωγή και στην κοινωνία. Μοιραία καθίσταται σε ύψιστη προτεραιότητα η ανάγκη προσαρμογής με σύγχρονες δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού. Απαιτείται άμεσα πλαίσιο μετεκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού.

Δεν είναι θέμα μόνο να επικοινωνήσουμε ιδεολογικά αλλά να βάλουμε τους εγωισμούς μας στην άκρη και να συνεργαστούμε. Είτε είμαι υποψήφιος είτε όχι, είτε εκλεγώ είτε όχι, σημασία έχει να κατανοήσετε ότι ανοίξατε τον δρόμο της ανατροπής και σημασία έχει να συνεχίσετε το δρόμο της αλλαγής.

Το κάνατε!

Δώσατε ένα ηχηρό μήνυμα. Το 2014 ζητήσατε με την ψήφο σας να πάτε την εκλογική διαδικασία στον δεύτερο γύρο. Αυτό έπραξε μόνο η Άρτα! Ούτε τα Γιάννενα, ούτε η Πρέβεζα, ούτε η Θεσπρωτία!

Ήρθε λοιπόν η ώρα να ολοκληρώσετε το βήμα που ξεκινήσατε. Δεν είναι τυχαίο που λέω οτι η επανάσταση της κοινής λογικής ξεκινάει από την Άρτα.

Όταν λείπει το στοιχείο της συνεννόησης και της κοινής στρατηγικής, οι υπεύθυνοι θα κάνουν ότι δεν βλέπουν το πρόβλημα και δεν θα απομακρύνουν το ενδιαφέρον τους από τα Γιάννενα.

Είπα και στα Γιάννενα πως τα χρόνια που κλαίμε τα έχουμε ήδη χάσει. Ας φροντίσουμε να μη κλάψουμε και τα χρόνια που θα έρθουν. Η ομιλία της 26ης Φεβρουαρίου στα Γιάννενα έδωσε ένα σκληρό μήνυμα σε όσους πιστεύουν ότι η Ήπειρος είναι τσιφλίκι τους. Έδωσε το μήνυμα ότι η κοινωνία των πολιτών είναι εδώ και απαιτεί νέους ορίζοντες για την Ήπειρο.

Απόψε η Άρτα μπαίνει στις δυνάμεις της συνεννόησης και δίνει και εκείνη το ίδιο μήνυμα. Αφουγκράζεται τη δυναμική της περιφερειακότητας και τη συλλογικότητα που αυτή απαιτεί.

Θα πιστέψω οτι είστε έτοιμοι να υπερασπιστείτε την αλλαγή που δικαιούστε αν δω μια επιστολή πριν το τέλος αυτής της θητείας, για οποιοδήποτε θέμα, που να φέρει την υπογραφή δημάρχων, βουλευτών και θεσμικών φορέων, ακόμη και του Αντιπεριφεριάρχη, και να απευθύνεται προς τον περιφερειάρχη. Στόχος δεν είναι η καταγγελία, ούτε να αποδείξουμε οτι η Άρτα αδικείται- δεν θα κάναμε αυτή την κουβέντα αν συνέβαινε κάτι διαφορετικό. Πρέπει όμως να καταδείξετε οτι είναι άλλο πράγμα η ομοψυχία και άλλο η ένωση συμφερόντων.

Το μήνυμα είναι ότι οι Αρτινοί τελειώνουν μια και καλή με τους παντός είδους Βαραβάδες, Καϊάφες και Φαρισαίους που κρατούν σταυρωμένη την περιοχή.

Για αυτό θα επαναλάβω ότι τους επόμενους μήνες έχουμε μπροστά μας τρεις κάλπες –βουλευτικές, ευρωπαϊκές και αυτοδιοικητικές- χωρίς να ξέρουμε με ποια σειρά θα γίνουν.

Για αυτό είναι σημαντικό να προτάξουμε τρία στοιχεία:

-Πρώτον, την πολιτική συμμετοχή. Μην εκχωρείτε το δικαίωμα εκπροσώπησής σας σε εκείνους που πάνε να ψηφίσουν. Η αποχή δεν μπορεί να επιτρέπει στο 25% των παρόντων να διαμορφώνει πλειοψηφίες και να καθορίζει τη δική σας μοίρα.

-Δεύτερον, τα σωστά ερωτήματα. Θέλουμε συγκεκριμένο σχέδιο δράσης με χρονοδιάγραμμα και στοχοθεσία. Αρκετά πια με τα κούφια πολιτικάντικα λόγια που δεν αγγίζουν κανέναν.

-Τρίτο η εξωστρέφεια. Είναι ο μονόδρομος αν θέλουμε καλές δουλειές στην Ήπειρο. Καταστατικός μας στόχος είναι η ανεργία να πέσει σε μονοψήφιο αριθμό. Αυτός είναι ο ορίζοντάς μας για την Ήπειρο.



Πλήρες κείμενο ομιλίας Σπύρου Ριζόπουλου

«Η Άρτα στο επίκεντρο προσδοκώντας την «Ανάσταση»»

Σάββατο, 31 Μαρτίου, στις 18.30, στο Επιμελητήριο Άρτας



Στην πρώτη μου ομιλία στη γενέτειρά μου, ξεκίνησα με αφορμή την νίκη στο Μπιζάνι και την απελευθέρωση της πόλης προκειμένου να κάνουμε μια σύνδεση με τις σημερινές προκλήσεις, αναδεικνύοντας την περιφερειακότητα ως το κομβικό στοιχείο εκείνο που φέρνει μια άλλη προσέγγιση στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μια έννοια την οποία θα αναλύσω και σήμερα διεξοδικά στην ομιλία μου.

Επέλεξα λόγω των ημερών να προχωρήσω σε μια διαφορετική προσέγγιση, λόγω των ημερών. Καθώς μπαίνουμε στη Μεγάλη Εβδομάδα, την τόσο πυκνή σε θεολογικά νοήματα θέλω να σας πω πως η θεολογία –και για να μην υπάρξει σύγχυση, όχι η Εκκλησία- και η πολιτική πάνε χέρι-χέρι. Σε όλες τις σχολές πολιτικών επιστημών άλλωστε, ο Χριστιανισμός και οι αποχρώσεις του είναι το εφαλτήριο που διαμορφώνει, εξελίσσει και μεταπλάθεται στη σκέψη της Αναγέννησης και της νεωτερικότητας, διαχωρίζοντας τους θεωριστές σε ρομαντικούς και ρεαλιστές.

Πίσω λοιπόν από το πνεύμα αυτών των γεγονότων που συντελούν το Θείο Δράμα, υπάρχει ένα υπόστρωμα ιστορικό και πολιτικό στο οποίο τα μοτίβα των ανθρώπινων συμπεριφορών είναι τόσο διαχρονικά που ανάλογά τους θα μπορούσε να εντοπίσει κανείς σε όλες τις περιόδους- ακόμα και στην Ήπειρο του σήμερα. Και έχει τη δική του ιδιαίτερη αξία ότι σε ακριβώς αυτές τις ημέρες θεμελιώνεται ένα κίνημα που θα άλλαζε για πάντα την ανθρώπινη ιστορία: ο Χριστιανισμός.

Δεν θα σταθώ στα ίδια τα γεγονότα - η λειτουργική ζωή των ημερών μας θυμίζει εμφατικά τα πανανθρώπινα νοήματα της ταπείνωσης, του Σταυρού και της Ανάστασης. Μαζί, θέλω να πάμε ένα βήμα πιο πέρα και να σκεφτούμε τα κομβικά στοιχεία που καθόρισαν εν πολλοίς την επιτυχή πορεία του Χριστιανισμού, ο οποίος θεμελιώνεται με την Ανάσταση.

Τρία στοιχεία ξεχωρίζω στην αντισυμβατική πορεία αυτού του κινήματος. Το πρώτο ήταν η αντίληψη. Η αντίληψη ενός κόσμου που άλλαζε σε όλη την ρωμαϊκή οικουμένη τότε και δημιουργούσε το έδαφος για μια άλλη προσωπική και κοινωνική ηθική. Ήταν η εσωτερική επανάσταση που οδήγησε στην κατάρρευση της αρχαιότητας. Πάνω στη φιλοσοφική προεργασία των Στωϊκών, οι Χριστιανοί μπόρεσαν να διαδώσουν το μήνυμά της αγάπης και κυρίως ένα άλλο τρόπο αντίληψης της σχέσης με το Θεό. Από τη μία η ελληνική αρχαιότητα προσέφερε ανακυκλούμενα σχήματα της έννοιας του χρόνου με διακριτό ρόλο θεών και ανθρώπων. Η όποια παραβίαση τιμωρούσε και τους δύο, όπως μας δίδαξαν οι τραγωδίες. Από την άλλη ο ιουδαϊκός κόσμος προσέφερε μια γραμμική μεν, πτωτική δε, πορεία του ανθρώπου από την παραδείσια κατάσταση της Εδέμ στη Γη, ωστόσο κατανοούσε έναν και μόνο παρεμβατικό Θεό ο οποίος σύναψε και μια συμφωνία με τον λαό του Ισραήλ. Μπροστά σε αυτό το δίπολο οι Χριστιανοί συγκέρασαν τα δύο με ένα σχήμα γραμμικού σπιράλ- μια πορεία προς τα πάνω. Μια πορεία που η Ανάσταση του Χριστού τέμνει τον ιστορικό χρόνο ανατρέποντας την πτωτική πορεία των ανθρώπων και υπόσχεται την επάνοδο στην αθανασία. Και βεβαίως σε αυτή την άνοδο υπάρχει με μορφή σπιράλ ο κυκλικός χρόνος της αρχαιότητας, να αναπαράγει τα πάθη και τα παθήματα του ανθρωπίνου γένους.

Ο συγκερασμός των δύο κόσμων δεν ήταν μια απλή υπόθεση. Στην τόσο γνωστή εικόνα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου μπορεί να τους βλέπουμε αγαπημένους, ωστόσο αυτή η σκηνή επισφραγίζει μια διαμάχη μεταξύ των κορυφαίων εκείνων Αποστόλων για το αν το μήνυμα της σωτηρίας θα αφορά μόνο τους Ιουδαίους ή και τους ειδωλολάτρες. Ο Πέτρος υποστήριζε το πρώτο, ο Παύλος το δεύτερο.

Και εδώ ήλθε η μεγάλη σύγκρουση. Ο Πέτρος ήταν αναποφάσιστος, διστακτικός. Ο Παύλος ήταν ο απόλυτος, ο ασυμβίβαστος. Ο Πέτρος φοβόταν τις αλλαγές, σκεπτόταν και το «πολιτικό κόστος». Ο Παύλος ήθελε «καθαρές λύσεις».

Η διαφωνία, που εκφράστηκε σε υψηλούς τόνους και προσέλαβε διαστάσεις, λύθηκε συνοδικά, δηλαδή «δημοκρατικά». Και στέκομαι ιδιαίτερα στον τρόπο. Στη λεγόμενη Αποστολική Σύνοδο των Ιεροσολύμων λοιπόν υπήρξε απόλυτη συμφωνία και ύστερα από πολλή συζήτηση, απέδειξε την αντίληψή του και αποδέχτηκαν ότι ο Θεός δεν κάνει διακρίσεις. Συνεπώς το πρώτο εκείνο κίνημα είχε αντίληψη της κατάστασης τόσο εσωτερικά, σε σχέση με το ίδιο το μήνυμα που έφερνε στους ανθρώπους, όσο και στον εξωτερικό κόσμο που είχε να αντιμετωπίσει.

Αυτό με φέρνει στο δεύτερο στοιχείο: Τη διαπλοκή. Διαπλοκή συμφερόντων, εγκαθιδρυμένες αλλά και πλήρως απονομιμοποιημένες ελίτ τόσο στη Ρώμη όσο και στα Ιεροσόλυμα και τον ελληνόφωνο κόσμο. Για αυτές ο Χριστιανισμός ήταν μια γιγαντιαία απειλή, αφού ανέτρεπε την ισχύ τους και ακριβώς λόγω της αντίληψης και της ικανότητάς του να ακουμπά τους ανθρώπους έπαιρνε χαρακτήρα επαναστατικό και μαζικό. Το αποτέλεσμα ήταν στυγνό: Διωγμοί, λιοντάρια, σταυρώσεις, εκτοπισμοί, βασανιστήρια.

Τι κράτησε ζωντανό το πνεύμα του Χριστιανισμού και δεν τον οδήγησε στην εξαφάνιση; Το τρίτο στοιχείο: Η ομοψυχία των οπαδών και των Αποστόλων του, οι οποίοι απέναντι σε κάθε πρόκληση έβαλαν πιο πάνω από τους εαυτούς τους, την ισχύ του μηνύματος τους, την αίσθηση της αποστολής τους. Και η αποστολή πέτυχε. Το μήνυμά τους σαγήνευσε την οικουμένη και άλλαξε την ιστορία του κόσμου.

Αναλογιζόμενος λοιπόν τα πιο γήινα, πολιτικά νοήματα της Μεγάλης Εβδομάδας αναρωτιέμαι πάντα για την έννοια της συλλογικής ευθύνης. Γιατί επιλέγουν οι λαοί να «αυτοκτονούν»; Γιατί να θριαμβεύουν; Μπορεί άραγε μια πολιτική επιλογή να είναι τόσο κρίσιμη που να έχει διαχρονικές συνέπειες;

Επειδή λοιπόν αυτές οι ημέρες μας εκπέμπουν κάθε χρόνο πολλαπλά τέτοια μηνύματα επαγρύπνησης, πρέπει να κάνουμε τις γέφυρες με το σήμερα. Γιατί μπορεί το περίβλημα να αλλάζει και άλλοτε να είναι θρησκευτικό, άλλοτε πολιτικό, άλλοτε επιστημονικό, όμως οι εξουσιαστικοί μηχανισμοί παραμένουν ίδιοι μέσα στην ιστορία.

Και επειδή εμείς εδώ στην Ήπειρο βιώνουμε στο έπακρο το σημερινό τέλμα ως η φτωχότερη περιφέρεια της χώρας και της ΕΕ, πρέπει να σκεφτούμε. Ποιοι είναι οι Καϊάφες της Ηπείρου, ποιοι οι Πιλάτοι; Ποιοι σταυρώνουν την Ήπειρο για να διαιωνίσουν τα συστήματα εξουσίας και ποιοι καταδικάζουν ένα ολόκληρο λαό σε επιλογές που θα κρατούν ομήρους τους ανθρώπους στην πολιτική εξάρτηση;

Κλείνω λοιπόν την παρένθεση γιατί είπα ότι για μένα η Άρτα είναι το κλειδί που ανοίγει την πόρτα του μέλλοντος και για αυτό θέλω να μιλήσω. Θα αποτολμήσω να κάνω χρήση των τριών χαρακτηριστικών που θεώρησα καθοριστικά για την επιτυχία του χριστιανικού κινήματος στο σήμερα της Ηπείρου, πώς εμπνεόμενοι από εκείνους θα ανεβούμε και εμείς τον δικό μας Γολγοθά εδώ, που ευτυχώς είναι πολύ μικρότερος από τον δικό τους, αλλά είναι η δική μας συνάντηση με την Ιστορία.



Αντίληψη, Διαπλοκή, Ομοψυχία λοιπόν.

Αντίληψη: υπάρχει δυστυχώς μια πολιτική λογική που βλέπει την Ήπειρο ως ελεγχόμενη από συγκεκριμένη ομάδα που λειτουργεί ως «κλίκα». Για αυτούς στην πραγματικότητα δεν υπάρχει περιφέρεια αλλά περιοχές που ελέγχονται σαν να είναι αποικίες. Σε αυτή την κατηγορία οι εκλεκτοί είναι λίγοι, αριθμημένοι και με ονοματεπώνυμα.

Οι Ηπειρώτες είμαστε θύματα των Τοπικών Αρχόντων της Περιφερειακής Αρχής που έχουν εθιστεί στο να αντιλαμβάνονται το ρόλο τους ως… τροχονόμοι κονδυλίων από την κεντρική κυβέρνηση στους Δήμους. Δεν το κατηγορώ – είναι και αυτό μια πολιτική αντίληψη. Είναι όμως μια πολιτική αντίληψη που το αδιέξοδό της το βλέπουμε στις ζωές μας σήμερα, το βλέπουμε όταν δούμε την ανεργία η οποία στην περιοχή μας είναι στο 25% σύμφωνα με τη Eurostat, πέντε ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον πανελλαδικό μέσο όρο. Είναι ένα σύστημα που απέτυχε παταγωδώς να συγχρονίσει την Άρτα με την Ήπειρο και την Ήπειρο με τη χώρα. Προφανώς λοιπόν επέλεξαν να μην πάρουν το μήνυμα του Καλλικράτη, είτε γιατί δεν έχουν τη δυνατότητα να το αντιληφθούν είτε γιατί δεν θέλουν να το καταλάβουν.

Συνεπώς, είναι περισσότερο επίκαιρη παρά ποτέ η συνειδητοποίηση του τι ακριβώς άλλαξε ο Καλλικράτης. Είναι πανευρωπαϊκό –ίσως και παγκόσμιο- το φαινόμενο όπου οι περιφέρειες σταδιακά θα μεταμορφώνονται μέχρι να πάρουν τη μορφή που παρουσιάζουν οι πολιτείες των ΗΠΑ ή να πλησιάσουν την ευρωπαϊκή regionalite. Κοινός τόπος και των δύο είναι η ποιοτική διαφορά στη δυνατότητα να μπορείς να αντιλαμβάνεσαι την Περιφέρεια στο σύνολό της και όχι σαν ένα διευρυμένο χωριό: είναι αυτό το οποίο αποκάλεσα και αποκαλώ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΤΗΤΑ.

Δυστυχώς φίλες και φίλοι μια μεγάλη πρόκληση μας περιβάλλει και προσωπικά σαν Ηπειρώτης δεν νιώθω απλά ότι είμαστε απροετοίμαστοι- αισθάνομαι ότι δεν έχουμε καν καταλάβει μέσα στη ματαιότητα τι συμβαίνει γύρω μας.

Μιλώ φυσικά για την τεχνολογική εξέλιξη και τις ραγδαίες αλλαγές που φέρνει στην οικονομία, την παραγωγή και την κοινωνία. Βρισκόμαστε σε ένα σημείο που όλοι μιλούν για την 4η βιομηχανική επανάσταση, για τις νέες μορφές παραγωγής, για την τεχνητή νοημοσύνη που θα αντικαταστήσει τις χειρωνακτικές εργασίες και θα αλλάξει δραματικά τον τρόπο παραγωγής. Θεωρητικά ένα τέτοιο σύστημα έχει πολλά οφέλη για τον άνθρωπο: θα τον απαλλάξει από τη βάσανο της σκληρής εργασίας προσφέροντας ποιοτικότερες και καλύτερες δουλειές. Ωστόσο, πριν από μερικές ημέρες η Παγκόσμια Τράπεζα έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου κι αυτό γιατί ναι μεν η τεχνολογική αλλαγή δημιουργεί θέσεις υψηλής εξειδίκευσης αλλά αποκλείει και τους λιγότερο μορφωμένους. Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας αχαλίνωτης διαδικασίας θα οδηγήσει σε μεγαλύτερες ανισότητες μέσα στην ίδια την κοινωνία. Μόνο στην Ελλάδα, τα τελευταία 15 χρόνια έχουν μειωθεί κατά 15% οι χειρωνακτικές εργασίες και ο ρυθμός αναμένεται να αυξηθεί. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Ότι ενώ οι χώρες της νότιας και ανατολικής Ευρώπης θα καλύπτουν σταδιακά το χάσμα με τις πλούσιες δυτικές, την ίδια στιγμή η ψαλίδα στο εσωτερικό των κοινωνιών μεταξύ πλουσίων και φτωχών θα ανοίγει ακόμη περισσότερο.

Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτή την ώρα που μιλάμε, τα προβλήματα αυτά μας έχουν χτυπήσει την πόρτα, δεν τα φανταζόμαστε απλώς σαν ένα σκοτεινό και δυσοίωνο μέλλον. Ο κόσμος προχωρά γρήγορα, αλλάζει με ασύλληπτες ταχύτητες και εμείς στην Ήπειρο τσακωνόμαστε γιατί το κάρο κόλλησε στη λάσπη. Όποιος φαντασιώνεται ότι με το τέλος των μνημονίων το δόγμα «ένα πανεπιστήμιο και ένα στρατόπεδο σε κάθε πόλη» θα δημιουργήσει νέους στρατούς πτυχιούχων χωρίς σύνδεση με την αγορά και ότι οι πόρτες του δημοσίου θα ανοίξουν ξανά όπως πριν, πλανάται.

Και βεβαίως απέναντι στην κατάσταση αυτή η απορία είναι εύλογη: Ποιοι είναι οι άξονες που θα δημιουργηθούν προκειμένου το νέο αναπτυξιακό μοντέλο να φέρει καλές, ποιοτικές, καλοπληρωμένες δουλειές.

Η ολιστική αντίληψη για την Περιφέρεια προϋποθέτει την αντιμετώπισή της πρωτίστως ως ένα κόμβο διακίνησης προσώπων, αγαθών και υπηρεσιών με επίκεντρο το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, μια νέα βιομηχανική ζώνη στο σημείο που η Εγνατία συναντά την Ιόνια Οδό και ένα νέο επιβατικό αεροδρόμιο που θα λειτουργεί προς όφελος και των τεσσάρων περιοχών.

Μαζί με αυτά προσθέτω την εμβληματική δημιουργία των δύο θεματικών τουριστικών αξόνων, ενός χειμερινού και ενός θερινού, στην μόνη περιφέρεια της χώρας που μπορεί πραγματικά να έχει τουρισμό όλο τον χρόνο.

Που βρίσκεται λοιπόν η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ηπείρου σε αυτό τον σχεδιασμό; Πώς πρακτικά μπορεί η Άρτα να λειτουργήσει ως ατμομηχανή για την ανάπτυξη όλης της Περιφέρειας;

Η Άρτα –τουλάχιστον στη δική μου συνείδηση- είναι ακριβώς μια μικρογραφία της Ηπείρου, ίσως η μόνη περιοχή της όπου ο ορεινός όγκος των Τζουμέρκων συνυπάρχει με τον Αμβρακικό κόλπο. Αυτό από μόνο του είναι κάτι το εξαιρετικά ενδιαφέρον. Βασική προϋπόθεση όμως μιας άλλης αντίληψης είναι να δει κανείς την Άρτα όχι ως το νότιο άκρο της Ηπείρου αλλά ως την πύλη εισόδου της, τον συνδετικό κρίκο με την Δυτική Ελλάδα και βεβαίως ως την γέφυρα μεταξύ του παραλιακού και ορεινού τουριστικού άξονα που πρέπει να σχεδιάσουμε.

Θα αναφερθώ επιγραμματικά σε τέσσερα παραδείγματα τα οποία θεωρώ ότι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά ενός νέου ορίζοντα για την Άρτα, βασισμένο πάντα στο μοντέλο της περιφερειακότητας, δείχνοντας τα προβλήματα αντίληψης και διαπλοκής.



Περιφερειακότητα Παράδειγμα Πρώτο: Ο Τουρισμός σε Πίνδο και Αμβρακικό.

Τα Τζουμέρκα, διασώζουν μια σπάνια ομορφιά και μια συμπαγή αρχιτεκτονική ταυτότητα. Κι αν κάποιοι στη μη αξιοποίηση τους είδαν πολύ χαμένο χρόνο, εγώ τους προσκαλώ να σταματήσουμε να κλαίμε γύρω από το χυμένο γάλα και να δούμε αυτή την χρόνια αμέλεια ως μια χρυσή ευκαιρία να δημιουργήσουμε κάτι από το μηδέν, γνωρίζοντας που απέτυχαν και που πέτυχαν παρόμοια παραδείγματα.

Δεν θέλουμε τουρισμό της μιας νύχτας στην Ήπειρο και ευτυχώς το φυσικό ανάγλυφο μας βοηθάει πολύ πρακτικά σε αυτό. Δεν αρκεί όμως η μορφολογία του εδάφους για να πάει καλά ο τουρισμός. Το Βουλγαρέλι μπορεί να γίνει το νέο Μέτσοβο, η πρώτη χιονοδρομική πύλη για όσους έρχονται στην Ήπειρο από την Αθήνα και την Πελοπόννησο. Και μπορεί να γίνει καλό μαθαίνοντας από τα λάθη που έγιναν στο Μέτσοβο δημιουργώντας τη δική του προστιθέμενη αξία.

Στη δική μου λογική άλλωστε δεν υπάρχουν νησίδες τουρισμού αλλά ένας ολοκληρωμένος χειμερινός άξονας της Πίνδου, όπως ακριβώς τον συνέλαβε ο Χρήστος Φώλιας ακολουθώντας τη στρατηγική των Άλπεων. Τότε το πρόγραμμα κατάφερε κάτι πρωτοφανές για την εποχή: έβαλε τους νομάρχες να συνεννοηθούν μεταξύ τους, ωστόσο επειδή έλειπε η περιφερειακότητα δεν φτάσαμε στο επιθυμητό επίπεδο. Τώρα που έχουμε την ανάλογη εργαλειοθήκη μπορούμε να αντιληφθούμε την Πίνδο από την Άρτα ως τα Γιάννενα ως ένα προορισμό, με ένα χωροταξικό και ένα μοντέλο ανάπτυξης για να δημιουργήσουμε τον αντίστοιχο πόλο έλξης. Λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα μορφολογικά χαρακτηριστικά και τις δεσμεύσεις της Natura, να δημιουργήσουμε υποδομές για rafting, πεζοπορία, αναρρίχηση κτλ.

Θα μου πείτε πως θα γίνουν όλα αυτά όταν πάμε απροετοίμαστοι; Όταν δημοπρατείται το 2018 ο δρόμος για τα Τζουμέρκα αντί να ήταν έτοιμος εδώ και χρόνια προκειμένου να κουμπώσει με την Ιόνια Οδό; Έτσι θα λειτουργήσει στρατηγικά ο τουρισμός; Είναι άλλο ένα τρανό παράδειγμα της έλλειψης οράματος και της ικανότητας να δεις την Ήπειρο σαν ένα σύνολο και όχι σαν μια διευρυμένη περιφέρεια των Ιωαννίνων. Θα παρατηρήσατε οτι ενώ υπάρχουν δύο δήμοι Τζουμέρκων, δεν τα διακρίνω, ακριβώς γιατί στην οπτική της περιφερειακότητας είναι μαζί ένα κομμάτι μέσα σε μια ολοκληρωμένη Πίνδο - και αυτή η σύλληψη βεβαίως θα έπρεπε να αλλάζει όλη τη λογική του δρόμου, ακόμα και τη χάραξή του.

Το ίδιο ισχύει και για το οικοσύστημα του Αμβρακικού, την Πολυνησία της Ελλάδας, όπως είδα κάπου να γράφεται. Για την Ήπειρο αποτελεί τη φυσική της μαρίνα, ένα χώρο που μπορεί άνθρωπος και φύση να συνυπάρχουν σε αρμονία. Για αυτό και πρέπει να υπάρξει ένας σχεδιασμός ελλιμενισμού σκαφών που θα σέβεται την ταυτότητα του τοπίου, με βάση τις υπαρκτές δυνατότητες σε τέτοιες προστατευόμενες περιοχές, ενδεικτικά αναφέρομαι στις ξυλοκατασκευές. Θα συνοδεύεται από υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, καθώς απευθύνεται σε ανθρώπους με μεγάλα εισοδήματα. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να σκεφτούμε όπως εκείνοι – οι επαγγελματίες του εν λόγω κλάδου, ξέρουν καλύτερα να σας πουν πως τους συγκεκριμένους τουρίστες δεν τους απασχολεί αν θα μένουν στο Βερολίνο ή το Παρίσι και θα έχουν ελλιμενισμένο το σκάφος τους στην Ελλάδα. Προκύπτει το ερωτημα λοιπόν, είναι εφικτό βάσει των υπαρκτών περιορισμών; Αντιστρέφω το ερώτημα: ενδιαφέρθηκε κανείς;

Χωρίς όμως τα στοιχεία της περιφερειακότητας δηλαδή τους τουριστικούς άξονες, την πρόσβαση από τους αυτοκινητοδρόμους και το νέο αεροδρόμιο, τότε δεν υπάρχει Αμβρακικός, δεν υπάρχει τοπική ανάπτυξη αλλά σαλαμοποιημένες περιοχές. Είναι αυτονόητο ότι πρέπει να δούμε ολιστικά τέτοια ζητήματα και να διδαχθούμε από τη διεθνή εμπειρία. Στην Λεμεσό η δημιουργία μαρίνας άλλαξε όχι μόνο την ταυτότητα της πόλης αλλά και του τουρισμού ενώ συμβάλλει πολλαπλασιαστικά στην οικονομία της Κύπρου. Μόνο την μαρίνα επισκέπτονται 4.000 άνθρωποι καθημερινά. Φανταστείτε τους μισούς να βρίσκονται στην Άρτα και στο πάρκο του Αμβρακικού.

Το τι συμβαίνει όταν η περιφερειακότητα λείπει φάνηκε περίτρανα στην πρόσφατη αποστολή του αντιπεριφερειάρχη της Πρέβεζας στη Ρωσία. Το πόσο τραγική ειρωνεία είναι ένας επιχειρηματίας του τουρισμού να την έχει οδηγήσει σε τέτοια κατάντια θα το πούμε όταν πάμε στην Πρέβεζα, όμως το παράδειγμα δείχνει τι αποτέλεσμα έχει το να μην αντιμετωπίζεις τον εαυτό σου ως αντιπεριφερειάρχη αλλά ως νομάρχη. Στην Άρτα εορτάζεται ο Άγιος Μάξιμος ο Γρεκός, ο οποίος αποτελεί σημείο αναφοράς των Ρώσων και μάλιστα κανονικοποιήθηκε από τη Ρωσική Εκκλησία. Ρωτώ λοιπόν, ποιόν να κατηγορήσω που δεν σκέφτηκε να συνομιλήσει με τους υπόλοιπους νομούς και πήγε ένα τέτοιο ταξίδι χωρίς συγκεκριμένες προτάσεις για ένα τέτοιο θέμα που με ελάχιστο κόπο προσφέρει τεράστια απόδοση; Φταίει ο αντιπεριφερειάρχης Πρέβεζας ή ο Άρτας; Το αποτέλεσμα είναι ότι ελλείψει περιφερειακότητας χάνουμε ένα εύκολο κομμάτι θρησκευτικού τουρισμού το οποίο ως γνωστόν στην Ελλάδα διεξάγεται από τους ορθόδοξους λαούς. Εμείς έχουμε ένα τέτοιο σημείο αναφοράς και το πετάμε στον κάλαθο.

Μια αντίληψη περιφερειακότητας θα λειτουργούσε ακριβώς ανάποδα, συνδυάζοντας τον πολιτισμό με το ανθρώπινο κεφάλαιο. Η δημιουργία υποδομών θα πήγαινε χέρι με χέρι με την ταυτότητά μας προκειμένου αυτή να καταστεί το συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Και μη παρασυρόμαστε από τους δρόμους που φτιάχτηκαν- γιατί με την τόση ομφαλοσκόπηση και εσωστρέφεια οι δρόμοι που εγκαινιάστηκαν λειτουργούν πρωτίστως ως μέσα φυγής για τους ανθρώπους. Συνεπώς πρέπει να κινηθούμε γρήγορα. Όπως και τα Γιάννενα έτσι και η Άρτα θα συνειδητοποιήσουν ότι πρώτα ο κόσμος φεύγει με τέτοιου είδους έργα και επιστρέφουν μόνο αν του φτιάξεις προορισμούς -αυτό που είπα πριν για τον τουρισμό με destination branding.

Παράδειγμα δεύτερο: Η πρωτογενής παραγωγή.

Εδώ πραγματικά θα μου επιτρέψετε να δώσω συγχαρητήρια σε αυτούς που κατάφεραν το ακατόρθωτο. Σε μια Περιφέρεια με την μεγαλύτερη πανελλαδική ανεργία, με το ΑΕΠ της να είναι στο 53% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με το υψηλότερο ποσοστό απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα, με πέντε ποτάμια και τα μεγαλύτερα υδάτινα αποθέματα της χώρας, καταφέραμε να μένει ο μισός κάμπος της Άρτας ανεκμετάλλευτος και ο άλλος μισός να επιδοτείται για να παράγει τα λάθος προϊόντα. Τέτοια παγκόσμια πρωτοτυπία πρέπει να πάει για ρεκόρ Γκίνες.

Αλήθεια θυμάται κανείς τον Σταθμό Γεωργικής Ερευνάς Καλόβατου; Ένας φορέας που συνέβαλε τα μέγιστα στην διάσωση και ανάπτυξη νέων ποικιλιών εσπεριδοειδών, απλά έπαψε από το 1980 να λειτουργεί.

Οι μόνοι επιστημονικοί φορείς των αγροτών είναι σήμερα, η Γεωπονική Σχολή του ΤΕΙ Ηπείρου, τμήματα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ορισμένες Υπηρεσίες της Περιφέρειας. Ρωτώ λοιπόν; Δεν έπρεπε να υπάρχει ειδικός φορέας που να ασχολείται με τα γεωργικά θέματα και τις καλλιέργειες στην Άρτα; Μήπως απλά θα έπρεπε η Περιφέρεια να κάνει τη δουλειά της υπηρεσιακά και να μην αποφασίζει κανένας σαν ο κάμπος της Άρτας να είναι η αυλή του σπιτιού του; Προσέξτε, όταν λέω η Περιφέρεια να ασχολείται, δεν λέω να παρκάρει κονδύλια αλλά να είναι πραγματικά δίπλα στον παραγωγό, να έχει συμβουλευτικό ρόλο, να τον εξοικειώνει με παραγωγές που έχει ανάγκη η αγορά, καλλιέργειες που έχουν μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους και που δεν είναι υδροβόρες. Ξέρετε, έχουμε συχνά μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τους παραγωγούς στον δημόσιο διάλογο, σαν να πρόκειται για όμοιους ανθρώπους με τις ίδιες ανάγκες, με τα ίδια βαλάντια, με τις ίδιες δυνατότητες. Φυσικά αυτό δεν ισχύει. Εκεί ακριβώς υπάρχει η ανάγκη να ενισχυθούν αυτοί οι άνθρωποι, να πάψουν να δίνουν τον αγώνα μόνοι τους.

Είναι σημαντικό που δημιουργείται επιτέλους το Πρότυπο Αγροδιατροφικό Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου στους Κωστακιούς. Ξέρετε, πάντα θαύμαζα και ομολογώ ζήλευα λίγο την Αμερικανική Γεωργική Σχολή της Θεσσαλονίκης. Με βιωματικό τρόπο κατάφερε το ακατόρθωτο για την ελληνική αγορά - να συνδέσει την εκπαίδευση με την οικονομία και την τεχνολογία. Και δεν το έκανε αφηρημένα για να το χρησιμοποιούμε ως τσιτάτο σε πολιτικές ομιλίες. Τα προϊόντα τους είναι εξαιρετικά, είναι στα ράφια των σουπερμάρκετ, διακρίνονται διαρκώς για την θρεπτικότητα και την ποιότητά τους. Πάντα έλεγα μα καλά γιατί κάτι τέτοιο δεν μπορούσαμε να το έχουμε στην Άρτα;

Ο λόγος είναι ότι σε αυτό που λέμε πρωτογενή παραγωγή έχουμε εμμείνει στην «πρωτογενή», κατ’ εμέ «πρωτόγονη», και όχι στην παραγωγή, που είναι το ζητούμενο. Και αυτή η πρωτογενής παραγωγικότητα, ή ακόμη και επιχειρηματικότητα, για να δανειστώ τον όρο του Κυριάκου Μητσοτάκη από την πρόσφατη ΔΕΘ, είναι κατά βάση αποτέλεσμα των τεχνολογικών εφαρμογών πάνω στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων.

Και επειδή έγινε την προηγούμενη φορά λόγος για την Διεπαγγελματική της Φέτας θα επαναλάβω ότι δεν πιστεύω στον Περιφερειάρχη-φετάρχη. Όπως δεν πιστεύω στον Περιφερειάρχη αγρότη, ξενοδόχο, κατασκευαστή. Δεν είναι δουλειά των πολιτικών να σας πουν τι θα πρέπει να παράγετε και που. Αυτό είναι δουλειά των επιστημόνων, των ανθρώπων που έχουν εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία. Ήδη ο χώρος είναι σημαδεμένος από τις πολιτικές εμπειρίες των Συνεταιρισμών και πρέπει να βοηθήσουμε τόσο τους παραγωγούς να τους εμπιστευθούν ξανά όσο και τις νέες ηγεσίες να ακολουθήσουν φωτεινά παραδείγματα συναδέλφων τους που οργανώθηκαν με οικονομοτεχνικά κριτήρια, κέρδισαν το στοίχημα του branding των προϊόντων τους και προσπαθούν να κερδίσουν μια θέση στην αγορά με αξιώσεις.

Και αφού μιλάμε για το μέλλον και την περιφερειακότητα ας σκεφτούμε ένα τρίτο παράδειγμα που μπορεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που σχεδιάζουμε την ανάπτυξη. Τη γεωθερμία και τον περιφερειακό ενεργειακό χάρτη.

Στις πηγές των Συκεών έχουμε ένα μικρό θησαυρό, του οποίου την αξία ξέρουμε από το 1998, δηλαδή είκοσι χρόνια πίσω. Η αξιοποίηση της ενεργειακής αυτής πηγής η οποία θεωρείται ότι επεκτείνεται πολύ περισσότερο από το ήδη χαρτογραφημένο σημείο, έχει πολλά περισσότερα οφέλη πέρα από τα προφανή περιβαλλοντικά. Στην ουσία είναι η περίφημη «πράσινη ανάπτυξη» που τόσο προσδοκούμε και την έχουμε κυριολεκτικά κάτω από τα πόδια μας. Φανταστείτε τις θέσεις εργασίας και εξειδίκευσης που δημιουργούνται, την εξοικονόμηση ενέργειας που φτάνει το 50% για την θέρμανση των θερμοκηπίων, τη συνολική αύξηση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της περιοχής.

Η δική μου εκτίμηση είναι πως το γεωθερμικό πεδίο των Συκεών αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα που μπορεί να κάνει τον κάμπο της Άρτας για την Ελλάδα ότι έκανε την Αλμερία για την Ισπανία, η οποία έγινε το κέντρο παραγωγής λαχανοκομικών και ανθοκομικών προϊόντων. Με δεδομένο ότι η χώρα μας είναι ελλειμματική στα προαναφερόμενα είδη, η Άρτα μπορεί να γίνει η ατμομηχανή της γεωργίας στην περιοχή της Δυτικής Ελλάδος. Αλλά και πάλι δεν είναι η δική μου δουλεία να σας πω τι θα φυτέψετε εκεί – δουλειά μου είναι να βεβαιωθώ οτι οι υπηρεσίες κάνουν τη δουλειά τους αλλά και ότι ανοίγουν οι πόρτες για τα προϊόντα σας.

Η θερμοκρασία του νερού είναι χρήσιμη και σε άλλους τομείς όπως οι ιχθυοκαλλιέργειες, η κτηνοτροφία αλλά και ο ιαματικός τουρισμός. Με λίγα λόγια διανοίγονται μπροστά μας δρόμοι και ειδικές κατηγορίες που μπορεί να μην είχαμε φανταστεί, αλλάζοντας συνολικά το αναπτυξιακό προφίλ της περιοχής.

Θυμίζω ότι μιλάμε πάντα για την καθαρότερη και πιο ήπια μορφή ενέργειας, η οποία ακολουθείται από τα φωτοβολταϊκά και την αιολική ενέργεια. Αυτό πρέπει να το έχουμε πάντα στο μυαλό γιατί με άξονα την περιφερειακότητα πρέπει σε συνεργασία με τη ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) να διαμορφώσουμε έναν ειδικό χάρτη αξιοποίησης ενεργειακών πόρων στην Ήπειρο. Διότι αν η πηγή της γεωθερμίας δεν μετακινείται δεν ισχύει το ίδιο όμως με τα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα τα οποία πρέπει να προσαρμοστούν στους δύο άξονες της Πίνδου και του παράλιου μετώπου.

Βλέπετε λοιπόν ποια είναι λοιπόν η ολιστική αντίληψη σε δύο φαινομενικά ασύνδετα παραδείγματα: Οι δύο τουριστικούς άξονες στην Πίνδο και την παραλία έχουν σημείο συνάντησης την Άρτα. Πάνω σε αυτά τα δεδομένα η ΡΑΕ εκπονεί ένα χάρτη για να υποστηρίξει τους προορισμούς αυτούς και η Περιφέρεια προσκαλεί και τον ιδιωτικό τομέα στην παροχή ενέργειας. Τα ανταποδοτικά οφέλη που δημιουργούνται και από τους τέσσερις νομούς κατευθύνονται εκεί που θα δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία και θα ενισχύσουν τον κοινωνικό ιστό. Με λίγα λόγια ο σχεδιασμός γίνεται όχι για να αυξηθούν κάποιες αόριστες εθνικές ανάγκες αλλά για να λειτουργήσουν συμπληρωματικά τα κομμάτια του παζ προς όφελος του περιφερειακού ΑΕΠ.

Και αφού μίλησα για τα ζητήματα αντίληψης, που ήταν το πρώτο κριτήριο του αναπτυξιακού στοιχήματος, ας μπούμε στο δεύτερο, το ζήτημα της διαπλοκής και πως αυτή διαβρώνει κάθε αναπτυξιακή πρωτοβουλία.

Δεν θα πω πολλά – θα σας ανακαλέσω στο μυαλό σας μια εικόνα που μας στοιχειώνει όλους: Το γκρεμισμένο γεφύρι της Πλάκας. Έχω την τιμή να γνωρίζω έναν άνθρωπο που ενσαρκώνει τη μεγάλη παράδοση των Ηπειρωτών στη γεφυροποιία και θέλει να προσφέρει το διανοητικό του κεφάλαιο, το ταλέντο του προς το συμφέρον του τόπου του. Ποια ήταν η αντιμετώπιση του όταν πρότεινε αφιλοκερδώς το κατασκευαστικό κομμάτι για το γεφύρι της Πλάκας πριν τρία χρόνια; Περιμένει ακόμα τηλεφώνημα από τις αρμόδιες αρχές. Αυτή δυστυχώς φίλες και φίλοι είναι η πραγματικότητα της σημερινής Ηπείρου. Τα μνημεία μας καταρρέουν, τα γεφύρια μας πέφτουν, το φυσικό μας κάλλος καταστρέφεται.

Όταν έγραφα το άρθρο για το τι έγινε στην Πλάκα και είδα πως δεν προχώρησε η πρόταση, άρχισα να σκαλίζω - ξέρετε αυτή η δουλειά με δίδαξε πως σε οτιδήποτε δεν υπάρχει πολιτική λύση υπάρχει κάποιου είδους διαπλοκή συμφερόντων . Βρίσκω λοιπόν πως για οτιδήποτε μηχανικό έργο έχει να κάνει με την Περιφέρεια ο μόνος άνθρωπος που υπάρχει είναι ένας μεταλλειολόγος, ο οποίος είναι για όλες τις δουλειές- μεταπτυχιακά προγράμματα, αναστηλώσεις γεφυριών και πετρέλαια στην Ήπειρο. Ο ίδιος άνθρωπος ανέλαβε φυσικά και την Πλάκα, προκειμένου να στηθεί το γνωστό παιχνίδι ευθυνών και γραφειοκρατίας και σήμερα ακόμα να μην ξέρουμε πότε θα αναστηλωθεί.

Λυπάμαι που το λέω αλλά η Άρτα πέφτει θύμα εκμετάλλευσης όχι μόνο του μέλλοντός της αλλά δυστυχώς ακόμα και των κακών στιγμών της.

Γιατί τα αναφέρω αυτά – γιατί αποδεικνύουν πως το βαθύτερο πρόβλημα της Ηπείρου είναι αυτό που κατ επανάληψιν έχω χαρακτηρίσει ως «πολιτισμικό». Είναι αυτή η διαρκής ομφαλοσκόπηση, η οποία έχει γίνει κυριολεκτικά πολιτικό καθεστώς: Να δώσουμε δουλίτσες στους δικούς μας, να τα κάνουμε όλα «όπως ξέρουμε» να πετάμε το μπαλάκι των ευθυνών ο ένας στον άλλο. Το λέω γιατί το γεφύρι της Πλάκας δεν έπεσε μόνο του. Είχε ήδη υποστεί ρήγματα και τότε πάλι οι αρμόδιοι είχαν υποσχεθεί ότι θα συντηρούσαν το έργο. Τις υποσχέσεις τους τις παρέσυρε το Φεβρουάριο του 2015 ο Άραχθος. Το ίδιο συνέβη και με το Θεογέφυρο.

Πώς θα σπάσει αυτός ο κύκλος της διαπλοκής; Με το τέταρτο παράδειγμα Περιφερειακότητας: Τη δημοκρατία στην κατανομή των κονδυλίων.

Ακούω συχνά το παράπονο πως η Περιφέρεια Ηπείρου έχει μεταβληθεί σε Περιφέρεια Ιωαννίνων. Το δέχομαι και το ακούω με προσοχή και λέω εκ των προτέρων ότι είναι λάθος. Λάθος στρατηγικό που υπονομεύει το μέλλον μας.

Ωστόσο, πρέπει να μάθουμε να λέμε αλήθειες, αλήθειες που ενοχλούν. Υπήρξατε πρωτοπόροι σε αυτό -και αναφέρομαι στην επιστολή του δημάρχου σας που συνυπέγραψε με τους δημάρχους Πρεβέζης και Ηγουμενίτσας αναφορικά με την κατανομή των πόρων.

Για αυτό λέω από τώρα πως απαιτείται δημοκρατία στη διανομή των κονδυλίων. Στο πλαίσιο της περιφερειακότητας η πολιτική θα είναι σαφής: πρώτον θα υπάρξει διαχωρισμός μεταξύ των μεγάλων έργων όπως π.χ. την ενοποίηση της Πίνδου και του παράλιου μετώπου, από τα έργα που θα εκτελούν οι δήμοι. Τα έργα αυτά, θα επιμερίζονται με αξιοκρατικά χαρακτηριστικά που θα βασίζονται στην πληθυσμιακή δύναμη του καθενός αλλά θα έχουν και άλλη μια παράμετρο ως επιβράβευση – το ποσοστό συμμετοχής του κάθε δήμου στις εκλογές. Δεν είμαι έτοιμος να εισάγω τον μαθηματικό τύπο αλλά επαίτες δημάρχους δεν θέλω. Θα ξέρουν όλοι εξαρχής τι παίρνουν και πως.

Περιφερειακότητα Παράδειγμα Πέμπτο: πρέπει ο Περιφερειάρχης κυλιόμενα, ανά δεκαήμερο να εργάζεται και στις τέσσερις πόλεις της Ηπείρου για να μπορεί να έχει συνολική παρακολούθηση της πορείας του έργου, δίπλα και κοντά στον αντιπεριφερειάρχη. Έτσι θα δηλώνει κατ’ ελάχιστο την παρουσία του 4 φορές το μήνα σε κάθε πόλη.

Περιφερειακότητα Παράδειγμα Έκτο: μίλησα πριν για τις αλλαγές που η τεχνολογία επιφέρει στην παραγωγή και στην κοινωνία. Μοιραία καθίσταται σε ύψιστη προτεραιότητα η ανάγκη προσαρμογής με σύγχρονες δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού. Απαιτείται άμεσα πλαίσιο μετεκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού. Στο πλαίσιο της περιφερειακότητας πρότεινα ώστε με τον ΣΕΒ και τον ΙΟΒΕ να εκπονηθεί ένα σχέδιο ανάπτυξης για την Ήπειρο και να προσδιοριστούν οι νέες δραστηριότητες. Στη συνέχεια, η Περιφέρεια και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων να δημιουργήσουν ένα μητρώο Ηπειρωτών προκειμένου να απορροφηθούν στις νέες δουλειές, δεσμεύοντας τους υποψήφιους επενδυτές διαμορφώνοντας ειδικό πρόγραμμα προσαρμογής δεξιοτήτων. Με αυτόν τον τρόπο οι πανεπιστημιακές δομές μπορούν πραγματικά να πετύχουν την πολυπόθητη σύνδεση με την αγορά εργασίας και να εξασφαλίσουν ειδική χρηματοδότηση για τα επιμορφωτικά προγράμματα.

Θέλω να τονίσω πως όλα αυτά δεν τα λέω γιατί πρέπει να ικανοποιήσουμε τοπικισμούς και θέλω να είναι ξεκάθαρος. Είναι ζήτημα πολιτικής φιλοσοφίας. Ξέρω οτι πολλοί δυσκολεύονται να κατανοήσουν όχι μόνο στην Ήπειρο αλλά και πανελλαδικά ότι είναι άλλο πράγμα η ιδεολογία και άλλο η κομματική τοποθέτηση. Ως πολιτικός επιστήμονας έχω την πολυτέλεια να μπορώ να τα διαχωρίζω. Τα κόμματα όταν αλλάζουν αρχηγό αλλάζουν και παντζούρια. Εγώ όχι. Προτίθεμαι με όρους ισότιμου συνομιλητή με το κέντρο της εξουσίας στην Αθήνα, επιμένοντας στην αναβάθμιση του ρόλου του Περιφερειάρχη πιστεύοντας ακράδαντα ότι η αποκέντρωση πρέπει να ολοκληρωθεί. Αν αυτό δεν είναι κεντροδεξιά αντίληψη δεν ξέρω τι είναι. Διότι έχω την πολυτέλεια να μην έχω περιφερθεί σε διάδρομο κανενός κόμματος για καρέκλα. Για αυτό προκρίνω μια υπερκομματική υποψηφιότητα, με διακριτή όμως ιδεολογική ταυτότητα που μας επιτρέπει να συζητούμε, και να συμφωνούμε όπως συμφωνούμε στην απλή αναλογική για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Το ζήτημα όμως δεν είναι μόνο αυτό αλλά το να ερεθίσουμε τη δημόσια συζήτηση. Πρέπει λοιπόν να μάθουμε να κάνουμε τις σωστές ερωτήσεις. Και σωστές ερωτήσεις είναι πολλές φορές εκείνες των οποίων τις απαντήσεις ξέρουμε αλλά φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε.

Και επειδή μίλησα για ιδεολογικό στίγμα θα αναφερθώ στον τρίτο άξονα, την ομοψυχία, που τόσο αυτές οι μέρες μας καλούν να έχουμε. Για αυτό και θα πάω ένα βήμα παραπέρα.

Η 25η Νοεμβρίου είναι η γιορτή της Αγίας Αικατερίνης. Για την οικογένειά μου είναι μέρα μνήμης. Την ίδια μέρα το 1947 το σώμα του παππού μου, Αδαμάντιου Ριζόπουλου, ρίφθηκε στο ποτάμι από τη γέφυρα της Γκρίμπιανης στα χωριά μας στα Γιάννενα. Είχε προηγουμένως καταδικαστεί σε θάνατο από λαϊκό δικαστήριο και στη στολή του υπήρχαν τα διακριτικά του ΕΔΕΣ. Θα ήταν ντροπή μου να σας κάνω κατήχηση για το ποιος ήταν ο Ζέρβας και ο ΕΔΕΣ. Ξέρετε καλύτερα.

Τον παππού μου δεν τον έζησα, ούτε ήμουν παρών στο θρήνο. Ωστόσο η απώλειά του, η απουσία του στιγμάτισαν την οικογενειακή μας ζωή. Ο πατέρας μου παρά το γεγονός ότι μεγάλωσε ορφανός, ουδέποτε μου μετέφερε αυτό το μικρόβιο του μίσους. Θεωρώ ότι όποτε φτάσω στο αποκορύφωμά μου θα υπολείπομαι πάντα του μεγαλείου της ψυχής του.

Ένα μεγαλείο το οποίο δεν θα αρνηθεί κανείς από όσους είχαν την τύχη να είναι μαθητές του στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Βελλάς και που μπορούν να πιστοποιήσουν πως παρά το γεγονός ότι υπηρέτησε μια παράταξη ουδέποτε τυφλώθηκε από κομματική ματαιοδοξία. Στη δύσκολη δεκαετία του ‘80, στην προσπάθεια εδραίωσης της δημοκρατίας και της ανόδου του σοσιαλισμού, μπορούσε να διακρίνει τις κομματικές καλένδες από το συμφέρον του τόπου. Χάριν της γνώσης και της ενημέρωσης δεν υπήρχε συνομιλητής του που να μην ήταν άξιος. Στο γραφείο του στη Βελλά είχα την τύχη να γνωρίσω ως έφηβος μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της σύγχρονης ιστορίας μας, που εκείνη την εποχή ήταν και ο πολιτικός του προϊστάμενος: Τον Αντώνη Τρίτση.

Θυμάμαι πως σε μια ζωηρή αντιπαράθεση που είχαν και ενώ ο πατέρας μου έδινε τον υπέρ πάντων αγώνα για την ιδεολογική διαμάχη με τον πολιτικό του προϊστάμενο τον οποίο όμως θαύμαζε, εγώ ως έφηβος, θεώρησα σκόπιμο να τον ρωτήσω για το θέμα που έκαιγε τη μάνα μου εκείνη την εποχή: τι θα γίνει με το σχέδιο πόλης στα Γιάννενα. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι ως έφηβος τότε ήθελα να δείξω ότι ξέρω κάνοντας τον εξυπνάκια. Και γύρισε και μου απάντησε γεμάτος στωικότητα ο Αντώνης ο Τρίτσης, «θα σου απαντήσω τι θα γίνει με το σχέδιο πόλεως αν μου απαντήσεις εσύ τι κάνεις για αυτό – άσε τι κάνω εγώ, εσύ τι κάνεις για αυτό».

Συνεπώς δεν είναι θέμα μόνο να επικοινωνήσουμε ιδεολογικά αλλά να βάλουμε τους εγωισμούς μας στην άκρη και να συνεργαστούμε. Είτε είμαι υποψήφιος είτε όχι, είτε εκλεγώ είτε όχι, σημασία έχει να κατανοήσετε ότι ανοίξατε τον δρόμο της ανατροπής και σημασία έχει να συνεχίσετε το δρόμο της αλλαγής.

Το κάνατε!

Δώσατε ένα ηχηρό μήνυμα. Το 2014 ζητήσατε με την ψήφο σας να πάτε την εκλογική διαδικασία στον δεύτερο γύρο. Αυτό έπραξε μόνο η Άρτα! Ούτε τα Γιάννενα, ούτε η Πρέβεζα, ούτε η Θεσπρωτία!

Ήρθε λοιπόν η ώρα να ολοκληρώσετε το βήμα που ξεκινήσατε. Δεν είναι τυχαίο που λέω οτι η επανάσταση της κοινής λογικής ξεκινάει από την Άρτα.

Όταν λείπει το στοιχείο της συνεννόησης και της κοινής στρατηγικής, οι υπεύθυνοι θα κάνουν ότι δεν βλέπουν το πρόβλημα και δεν θα απομακρύνουν το ενδιαφέρον τους από τα Γιάννενα.

Είπα και στα Γιάννενα πως τα χρόνια που κλαίμε τα έχουμε ήδη χάσει. Ας φροντίσουμε να μη κλάψουμε και τα χρόνια που θα έρθουν. Η ομιλία της 26ης Φεβρουαρίου στα Γιάννενα έδωσε ένα σκληρό μήνυμα σε όσους πιστεύουν ότι η Ήπειρος είναι τσιφλίκι τους. Έδωσε το μήνυμα ότι η κοινωνία των πολιτών είναι εδώ και απαιτεί νέους ορίζοντες για την Ήπειρο.

Απόψε η Άρτα μπαίνει στις δυνάμεις της συνεννόησης και δίνει και εκείνη το ίδιο μήνυμα. Αφουγκράζεται τη δυναμική της περιφερειακότητας και τη συλλογικότητα που αυτή απαιτεί.

Θα πιστέψω οτι είστε έτοιμοι να υπερασπιστείτε την αλλαγή που δικαιούστε αν δω μια επιστολή πριν το τέλος αυτής της θητείας, για οποιοδήποτε θέμα, που να φέρει την υπογραφή δημάρχων, βουλευτών και θεσμικών φορέων, ακόμη και του Αντιπεριφεριάρχη, και να απευθύνεται προς τον περιφερειάρχη. Στόχος δεν είναι η καταγγελία, ούτε να αποδείξουμε ότι η Άρτα αδικείται- δεν θα κάναμε αυτή την κουβέντα αν συνέβαινε κάτι διαφορετικό. Πρέπει όμως να καταδείξετε ότι είναι άλλο πράγμα η ομοψυχία και άλλο η ένωση συμφερόντων.

Το μήνυμα είναι ότι οι Αρτινοί τελειώνουν μια και καλή με τους παντός είδους Βαραβάδες, Καϊάφες και Φαρισαίους που κρατούν σταυρωμένη την περιοχή.

Για αυτό θα επαναλάβω ότι τους επόμενους μήνες έχουμε μπροστά μας τρεις κάλπες –βουλευτικές, ευρωπαϊκές και αυτοδιοικητικές- χωρίς να ξέρουμε με ποια σειρά θα γίνουν.

Για αυτό είναι σημαντικό να προτάξουμε τρία στοιχεία:

-Πρώτον, την πολιτική συμμετοχή. Μην εκχωρείτε το δικαίωμα εκπροσώπησής σας σε εκείνους που πάνε να ψηφίσουν. Η αποχή δεν μπορεί να επιτρέπει στο 25% των παρόντων να διαμορφώνει πλειοψηφίες και να καθορίζει τη δική σας μοίρα.

-Δεύτερον, τα σωστά ερωτήματα. Θέλουμε συγκεκριμένο σχέδιο δράσης με χρονοδιάγραμμα και στοχοθεσία. Αρκετά πια με τα κούφια πολιτικάντικα λόγια που δεν αγγίζουν κανέναν.

-Τρίτο η εξωστρέφεια. Είναι ο μονόδρομος αν θέλουμε καλές δουλειές στην Ήπειρο. Καταστατικός μας στόχος είναι η ανεργία να πέσει σε μονοψήφιο αριθμό. Αυτός είναι ο ορίζοντάς μας για την Ήπειρο.

Η Άρτα αξίζει μια ευκαιρία, η Ήπειρος αξίζει μια ευκαιρία. Με νέα πρόσωπα, με φρέσκιες ιδέες. Όσοι στεκόμαστε βουβοί τόσα χρόνια παίρνουμε το μέλλον στα χέρια μας. Δεν θα επιτρέψουμε στη ματαιότητα να μας βυθίσει κι άλλο. Λέμε όχι στην πολιτική μελαγχολία της Περιφέρειας. Διψάμε για ελπίδα, για ένα καλύτερο αύριο. Σήμερα είναι μέρα Ανάστασης, η οποία θα δώσει τη θέση τις σε σκληρές μέρες, μέρες του Θείου Δράματος. Και αυτές με τη σειρά τους οδηγούν σε μια νέα Ανάσταση, αυτής του Θεανθρώπου. Ας παραδειγματιστούμε τόσο από το περιεχόμενο των ημερών όσο και από τη μαχητικότητα των πρώτων εκείνων Χριστιανών, για να δώσουμε και εμείς τη μάχη της γενιάς μας, για την Ανάσταση της Ηπείρου.

Σας ευχαριστώ.