Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το περασμένο Σάββατο ο ήλιος ανέτειλε σε μια διαφορετική Τουρκία. Παρακολουθήσαμε σε ζωντανή μετάδοση την απόπειρα ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος για το οποίο υπάρχουν σημαντικά ερωτήματα σε ό,τι αφορά την ταυτότητα και προέλευση των πραξικοπηματιών, στην πρόχειρη σχεδίαση και στην οπωσδήποτε ερασιτεχνική του εκτέλεση.
Αυτά τα ερωτήματα συμπληρώνονται και από το πλέον φλέγον,που αφορά στο μέλλον της αναιμικής τουρκικής δημοκρατίας μετά την ισχυροποίηση του νικητή Προέδρου Ερντογάν.
Σε κάθε περίπτωση, η αποτυχία των πραξικοπηματιών οφείλεται σε τρεις λάθος υπολογισμούς:
Πρώτον, κατέλαβαν τα κέντρα ισχύος της χώρας και το κτίριο της κρατικής τηλεόρασης, ενώ η πρώτη τους προτεραιότητα έπρεπε να είναι η εξουδετέρωση του Ερντογάν, ο οποίος ευρισκόταν εκτός πρωτευούσης για διακοπές, καθώς και η σύλληψη και άλλων πολιτικών προσωπικοτήτων της χώρας. Αμέλησαν (;) να καταλάβουν τα κέντρα τηλεπικοινωνιών, δεν επιχείρησαν καν να σιγήσουν τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπλοκάροντας το διαδίκτυο.
Δεύτερον, αν και δεν είχε άμεσο έλεγχο στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, ο Πρόεδρος της χώρας μπόρεσε να χρησιμοποιήσει το κινητό του τηλέφωνο για να επαναβεβαιώσει την εξουσία του, μέσω ενός ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού. Κάλεσε τον λαό να βγει στους δρόμους και να εξουδετερώσει τους συνωμότες. Οι πολίτες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά του, περικύκλωσαν τα άρματα μάχης των πραξικοπηματιών και τα ακινητοποίησαν μέχρις ότου τα νομιμόφρονα στρατεύματα ανέλαβαν δράση. Στο σημείο αυτό οφείλουμε να επισημάνουμε ότι το πραξικόπημα εκδηλώθηκε νωρίς το βράδυ. Ποιος σοβαρός πραξικοπηματίας, αλήθεια, θα ξεκινούσε να καταλύσει μια κυβέρνηση τέτοια ώρα;
Τρίτον, στηρίχθηκαν υπερβολικά στην Πολεμική Αεροπορία για να ρίξουν το καθεστώς, με τα μαχητικά αεροσκάφη να προβαίνουν σε εντυπωσιακές χαμηλές διελεύσεις υπεράνω των δύο μεγαλύτερων τουρκικών πόλεων, ενώ τα δύο κύρια αεροδρόμια της χώρας είχαν κλείσει. Πολύ σύντομα έγινε σαφές ότι ο έλεγχος των αιθέρων δεν εγγυάτο και τον έλεγχο στο έδαφος. Πράγματι, οι ηγέτες του πραξικοπήματος δεν εμπόδισαν τον Ερντογάν να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο Ατατούρκ και να διακηρύξει πως έχει τον έλεγχο της χώρας, αποδεικνύοντας πως είχε κερδίσει την παρτίδα σε λιγότερο από 24 ώρες...
Να σημειωθεί ότι η εμπλοκή υψηλόβαθμων στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας στο πραξικόπημα είναι χωρίς προηγούμενο στην τουρκική ιστορία, που βρίθει παρεμφερών πραξικοπημάτων.
Η ισχυροποίηση Ερντογάν και η οριστική ήττα του Κεμαλισμού
Η επόμενη μέρα περιλαμβάνει, όπως έχουμε δει, την απηνή δίωξη των πραξικοπηματιών (όλων των βαθμών και θέσεων) αλλά και το ξεκαθάρισμα της Δημόσιας Διοίκησης από στοιχεία μη αρεστά στον Ερντογάν και στον κύκλο του. Από την πρώτη στιγμή ξεκίνησε το πογκρόμ και αναμένεται να συνεχιστεί και τις επόμενες εβδομάδες.
Η MIT, μόλις απελευθερώθηκε από την πολιορκία των επίδοξων πραξικοπηματιών, έχει ήδη εξαπολύσει μαζί με τις αρχές ασφαλείας, που είναι πιστές στο καθεστώς Ερντογάν, ανθρωποκυνηγητό για τον εντοπισμό όσων έχουν επισημανθεί ως οπαδοί του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος εξ αρχής δήλωσε ότι καταδικάζει το πραξικόπημα, ουσιαστικά αρνούμενος κάθε ανάμειξη σε αυτό. Βέβαιη θεωρείται επίσης η σαρωτική αλλαγή της ηγεσίας των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων.
Για αυτούς που φανερά αναμείχθηκαν στο πραξικόπημα, φυσικά δεν υπάρχει αμφιβολία περί της τύχης τους. Σε ό,τι φορά τους υπόλοιπους, ύποπτους συμμετοχής ή μη, θα αποτελέσουν χαρτί στα χέρια του Ερντογάν για να εξαλείψει, τελειωτικά αυτήν τη φορά, τα όποια κατάλοιπα κεμαλισμού είχαν απομείνει στις ένοπλες δυνάμεις. Η αντιπολίτευση ήταν ουσιαστικά εξαφανισμένη στη διάρκεια των κρίσιμων πρώτων ωρών, με τον ηγέτη του λαϊκού ρεπουμπλικανικού κόμματος (CHP), Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου να παρουσιάζεται με χαρακτηριστική καθυστέρηση για να καταδικάσει το πραξικόπημα.
Μπορεί αυτό να είναι πολιτικά αποδεκτό, θα αποδειχθεί όμως καταστροφικό για την αντιπολίτευση, διότι άφησε ανοιχτό το πεδίο στον Ερντογάν για να δείξει ότι αυτός είναι που αψήφησε τη σαφέστατη απειλή κατά της προσωπικής του ασφάλειας και αυτής των στενών του συνεργατών και συγγενών και εμφανίστηκε στο αεροδρόμιο Ατατούρκ με τον γιο του και τον γαμπρό του και έκανε δηλώσεις.
Επιβεβαίωσε με τον τρόπο αυτόν ότι είναι ηγέτης μεγάλου διαμετρήματος, διαθέτει την αποκαλούμενη 'ηγετική στόφα' και δεν πρέπει να εκπλαγούμε αν αποφασίσει να κεφαλαιοποιήσει τα παραπάνω με προσφυγή σε κάλπες. Κάλλιστα μπορεί να απευθυνθεί στους Τούρκους πολίτες, ισχυριζόμενος ότι μόνο το ισλαμικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης AKP, είναι εγγύηση σταθερότητας στην Τουρκία, παίζοντας μάλιστα το 'χαρτί' της εθνικής ενότητας και της προάσπισης της δημοκρατίας.
Αυτό θα ανοίξει διάπλατα τον δρόμο για τη μετατροπή του πολιτικού συστήματος στην Τουρκία από προεδρευόμενη δημοκρατία σε προεδρική, κάτι που αποτελεί πάγια επιδίωξη του Ερντογάν, αν και μέχρι τώρα του διέφευγε. Η πιθανότητα να την εκπληρώσει μετά την κατίσχυσή του επί των συνωμοτών, είναι πλέον πολύ μεγάλη. Ερωτήματα δημιουργεί και η στάση του Αμπντουλά Γκιουλ με την τηλεοπτική του παρέμβαση, με την ίδια μέθοδο του κινητού τηλεφώνου, που χρησιμοποίησε και ο Ερντογάν. Άραγε, θα υπάρξει πολιτικός χώρος και για τον 'αγαπημένο' της Δύσης στη νέα Τουρκία;
Ο διεθνής αντίκτυπος
Λίγες μόνον ώρες πριν εκδηλωθεί το κακοσχεδιασμένο και κακοεκτελεσμένο πραξικόπημα κατά του Ερντογάν, ανακοινώθηκε η συμφωνία Ρωσίας - ΗΠΑ για τα επόμενα βήματα στη Συρία. Με την εκδήλωση του πραξικοπήματος, οι κυβερνήσεις αμφοτέρων των χωρών ετάχθησαν υπέρ της νομιμότητος, ήτοι υπέρ της εκλεγμένης κυβέρνησης Ερντογάν. Η στάση αυτή είναι προάγγελος της συμπερίληψης του τελευταίου στην ομάδα ηγετών που θα αποφασίσουν για τη λύση στη Συρία. Επιπλέον, αν κάποιος λάβει υπ' όψιν του τη σπουδή με την οποία αποκλιμακώθηκαν τα μέτωπα που είχε ανοίξει ο Ερντογάν με τη Ρωσία και το Ισραήλ, μπαίνει στον πειρασμό να αναρωτηθεί εάν οι εξελίξεις αυτές οφείλονταν στο ότι η ΜΙΤ διέθετε πληροφορίες για το ενδεχόμενο πραξικοπήματος και ο Ερντογάν αποφάσισε την, με κάθε τίμημα, ουδετεροποίηση των άμεσων εξωτερικών περισπασμών, ώστε ανενόχλητος να επιδοθεί στην εξουδετέρωση της άμεσης εσωτερικής απειλής.
Σε αυτήν βέβαια, ο Ερντογάν έσπευσε να εντάξει και το Κουρδικό, ονοματίζοντας τους Κούρδους ως συνυπεύθυνους για την πολιτική ανωμαλία του πραξικοπήματος. Η ευκολία με την οποία το πλήθος υιοθέτησε τη στοχοποίηση των Κούρδων, προαλείφει τη σκλήρυνση της στρατηγικής του Ερντοάν έναντί τους, ένθεν κακείθεν των τουρκικών συνόρων.
imerisia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου