Στην ημερίδα με στόχο την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ Ελλάδας – Γαλλίας σε θεματικά πεδία του χωρικού σχεδιασμού που διοργανώνουντο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίαςκαι Πολεοδομίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, το Γαλλικό Ινστιτούτο και το Πανεπιστήμιο Boulogne sur Mer, ήταν ομιλητής ο Σταύρος Καλογιάννης. Στην εισήγησή του, μεταξύ άλλων ανέφερε:
 |
| BRUNO COFFE STORES - Ιωάννινα Πλατεία Πύρρου 4 ΤΗΛ : 2651022700 |
«O χωροταξικός σχεδιασμός βάσει του Συντάγματος της Ελλάδας, υπάγεται στην αρμοδιότητα του Κράτους, με σκοπό την εξυπηρέτηση της ανάπτυξης των οικισμών και την εξασφάλιση των καλύτερων δυνατών όρων διαβίωσης των κατοίκων. Όπως δηλαδή ανέφερε ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά για την
Αναφέρω συνοπτικά την εξέλιξη της χωροταξικής νομοθεσίας μας της τελευταίας 50ετιας. Ειδικότερα:
§ Ν. 360/1976 «περί Χωροταξίας και Περιβάλλοντος»:αποτέλεσε καινοτομία για την εποχή, καθώς προέβλεπε χωροταξικά σχέδια σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Ο Νόμος εφαρμόστηκε ελάχιστα.
§ Ν. 2508/1997 «για την βιώσιμη οικιστική ανάπτυξη των πόλεων και οικισμών της χώρας»: Προέβλεπε την κατάρτιση Ρυθμιστικών Σχεδίων για έξι αστικά συγκροτήματα της χώρας (Πάτρα, Λάρισα, Βόλος, Ηράκλειο, Ιωάννινα, Καβάλα). Για τα πέντε πρώτα εξ αυτών εκπονήθηκαν οι μελέτες αλλά δεν θεσμοθετήθηκαν τα Ρυθμιστικά.
§ Ν. 2742/1999 «Χωροταξικός σχεδιασμός και αειφόρος ανάπτυξη και άλλες διατάξεις»: ακολούθησε τη δομή του γαλλικού Νόμου του 1995 για τη χωροταξία, καθιερώνοντας τρία είδη χωροταξικών σχεδίων: το Γενικό Πλαίσιο σε εθνική κλίμακα, τα Περιφερειακά Πλαίσια και τα Ειδικά Πλαίσια, για ορισμένες δραστηριότητες (τουρισμός, βιομηχανία, κ.ά.).
o Είχε προηγηθεί, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η έκδοση του κειμένου «Ευρώπη 2000+» (1995), που αναγνώριζετην ανάγκη για ευρωπαϊκή χωροταξική πολιτική και το Σχέδιο Ανάπτυξης Κοινοτικού Χώρου (1999).
§ Ν. 4269/2014 «Χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση»: μείωσε τα επίπεδα χωρικού σχεδιασμού και εισήγαγε τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια (ΤΧΣ) ως εργαλεία ρύθμισης του χωρικού σχεδιασμού σε επίπεδο Δήμου.
§ Ν. 4447/2016 «Χωρικός Σχεδιασμός – Βιώσιμη ανάπτυξη»: επαναδιατυπώθηκαν αυτούσιες οι διατάξεις του προηγούμενου Ν. 4269/2014».
Στη συνέχεια ο Σταύρος Καλογιάννης αναφέρθηκε στις εκκρεμότητες εφαρμογής του χωρικού σχεδιασμού.
Ø Η χώρα απέκτησε εθνικό χωροταξικό σχεδιασμό για πρώτη φορά στη νεώτερη ιστορία, την περίοδο 2008 – 2009. Πέντε χρόνια νωρίτερα είχαν εγκριθεί Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια.
Ø Η αναθεώρηση των Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων ολοκληρώθηκε, με σημαντική καθυστέρηση το 2018-2019.
Ø Το Γενικό Χωροταξικό Πλαίσιο και τα Ειδικά Πλαίσια για τις ΑΠΕ και τη Βιομηχανία χρειάζονται αναθεώρηση, ώστε να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, ενώ Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό δεν υφίσταται, μετά την Απόφαση 519/2017 του ΣτΕ.
Ø Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός πρέπει να ολοκληρωθεί και να εφαρμοστεί.
Η καθυστέρηση ολοκλήρωσης του χωρικού σχεδιασμού έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης.Παράλληλα, παρατηρούνται προβλήματα συγκρούσεων συμφερόντων και χρήσεων γης, ενώ μικρές και μεγάλες επενδύσεις (του τουρισμού, της ενέργειας, κλπ) κινδυνεύουν ακόμη να ματαιωθούν, καθώς δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις ασφάλειας δικαίου για πολίτες και επενδυτές.
Ακολούθως ο Σταύρος Καλογιάννης αναφέρθηκε στα Ρυθμιστικά και στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια λέγοντας:
«Τα Ρυθμιστικά Σχέδια στην Ελλάδα εκπονούνται αλλά δεν θεσμοθετούνται, συνεπώς δεν εφαρμόζονται.
Η εκπόνηση των μελετών των Ρυθμιστικών Σχεδίων πέντε μεγάλων αστικών συγκροτημάτων, ξεκίνησε το 2005, οι μελέτες τους ολοκληρώθηκαν το 2009, παρ’ ότι όμως πέρασαν περισσότερα από 10 έτη, κανένα από αυτά τα ΡΣ δεν έχει θεσμοθετηθεί μέχρι σήμερα.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των Ιωαννίνων. Το Ρυθμιστικό εισήγαγε σημαντικές καινοτομίες στον χωρικό σχεδιασμό του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων, όπως:
§ Η παραχώρηση ολόκληρης της έκτασης του στρατοπέδου Βελισαρίου στην πόλη των Ιωαννίνων, ώστε να αποτελέσει πνεύμονα πρασίνου και εστία πολιτισμού.
§ Η ίδρυση Τεχνόπολης, στην οποία θα αναπτυχθούν επιχειρήσεις καινοτομίας συνδεδεμένες με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Τεχνολογικό Πάρκο, τις τοπικές δομές γεωργικής έρευνας.
§ Η ανάδειξη του δημόσιου χώρου μέσω της δημιουργίας:
· Μητροπολιτικού Πάρκου πρασίνου, τουρισμού και αναψυχής,
· Ζώνης πρασίνου περιμετρικά της λίμνης, στην οποία δεν επιτρέπεται οικιστική χρήση.
Αντίστοιχες χωρικές παρεμβάσεις υλοποιούνται σε πόλεις της Ευρώπης. Ενδεικτικό είναι το «PlanBleu, Schémad’aménagementdesbergesduRhôneetdelaSaône», το οποίο υλοποιήθηκε στη Λυών. Αφορά τη διευθέτηση του πάρκου Gerland και την ανάδειξη μιας παρόχθιας έκτασης των ποταμών Rhône και Saône, σε ανοιχτό δημόσιο χώρο.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, συνέχισε ο Στ. Καλογιάννης, έχει επιλέξει να προχωρήσει μελέτες Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ). Στο πλαίσιο αυτό προτείνω να επανεξεταστούν, για τα πέντε αστικά κέντρα, οι προβλεπόμενες από τις μελέτες των Ρυθμιστικών επεκτάσεις οικισμών και η ανάπτυξη των επιχειρηματικών ζωνών, να αντιμετωπιστούν τα θέματα των μεταναστών, ανάδειξης του δημόσιου χώρου και του τοπίου. Πρέπει επίσης να υπάρξει σαφής δέσμευση πόρων για την υλοποίηση των προτάσεων».
Ο Σταύρος Καλογιάννης κατέληξε λέγοντας: «Η Πολιτεία κατά καιρούς, επιχειρεί να απλοποιήσει τις διαδικασίες χωρικού σχεδιασμού. Θα έλεγα όμως ότι, το κράτος δείχνει απρόθυμο, πολλές φορές, να εφαρμόσει χωροταξικό σχεδιασμό. Οι λόγοι είναι πολλοί: Ο σχεδιασμός στον χώρο προκαλεί αντιδράσεις και έχει πολιτικό κόστος. Οι διαδικασίες ανάθεσης των μελετών είναι χρονοβόρες. Συναρμόδιοι Φορείς, όπως τα Επιμελητήρια, σπάνια πιέζουν για την προώθηση του χωροταξικού/ πολεοδομικού σχεδιασμού. Οι πολίτες είναι τις περισσότερες φορές δύσπιστοι σε νέους σχεδιασμούς. Εάν συνυπολογιστούν οι δικαστικές εμπλοκές τότε συμπληρώνεται η εικόνα των σημαντικών καθυστερήσεων.
Βρισκόμαστε στο τελευταίο στάδιο σχεδιασμού του “NextGenerationEU” και του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021 – 2027. Πρωταρχικός στόχος αυτών είναι ο μετριασμός επιπτώσεων από την πανδημία του Covid-19 και η ανάκαμψη της οικονομίας. Θα χρειαστούν μαζικές δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, με προτεραιότητα στην πράσινη ανάπτυξη και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας. Για την Ελλάδα τα κονδύλια είναι πρωτοφανή σε ύψος και αποτελούν μοναδική ευκαιρία εξόδου από την κρίση. Το προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2021 προβλέπει Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ύψους 6,75 δις ευρώ.
Είναι συνεπώς περισσότερο από κάθε άλλη φορά επιτακτική η εφαρμογή του χωρικού σχεδιασμού, η οποία θα συμβάλει ουσιαστικά στην ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας και στην ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου