SOS!Πρώτες βοήθειες για δηλητηρίαση από φάρμακα ή απορρυπαντικά…

SOS!Πρώτες βοήθειες για δηλητηρίαση από φάρμακα ή απορρυπαντικά…

Η δηλητηρίαση από φάρμακα μπορεί να είναι αποτέλεσμα ηθελημένης ή αθέλητης υπερβολικής δόσης ενός φαρμάκου ή μιας κατάχρησης ναρκωτικών.

Τα χαρακτηριστικά της δηλητηρίασης από φάρμακα εξαρτώνται από το φάρμακο και τη μέθοδο λήψης του. Όλα τα φάρμακα έχουν ωφέλιμη και συγκεκριμένη δράση αν και το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών ακόμη και όταν χορηγούνται στις σωστές δοσολογίες έχουν και κάποιες παρενέργειες, άλλες φορές μεγαλύτερης και άλλες μικρότερης έκτασης που θεωρούνται ως πιθανός κίνδυνος.

Ωστόσο, κάποια φάρμακα αν χορηγηθούν λανθασμένα ή σε υπερβολικές δόσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πραγματική δηλητηρίαση. Η δηλητηρίαση από φάρμακα αποτελεί ένα αρκετό συχνό φαινόμενο και σήμερα κυρίως σε ηλικιωμένα άτομα και σε μικρά παιδιά.

Στους ενήλικες, τα συνηθέστερα αίτια δηλητηρίασης από φάρμακα είναι η απόπειρα αυτοκτονίας ή αυτοτραυματισμός, καθώς επίσης η λήψη υπερβολικής δοσολογίας που οφείλεται σε απλό λάθος.

Αντίθετα, στα μικρά παιδιά, κυρίως σε εκείνα ηλικίας κάτω των 5 ετών η δηλητηρίαση από φάρμακα είναι σχεδόν πάντα κατά λάθος. Τα παιδιά απλά έλκονται από τα χάπια και τις κάψουλες που έχουν ελκυστικό χρώμα και τείνουν τα βάζουν στο στόμα τους σαν να επρόκειτο για καραμέλες. Γι’ αυτό, συνιστάται η φύλαξη όλων των φαρμάκων, σε μέρος ασφαλές και οπωσδήποτε σε σημείο που δεν μπορούν να φθάσουν τα παιδιά.

Παρότι, σχεδόν όλα τα φάρμακα, αν χορηγηθούν σε υψηλές δοσολογίες μπορούν να προκαλέσουν δηλητηρίαση αυτά που ενέχουν συχνά αυτό το κίνδυνο, είναι τα αναλγητικά λόγω το ότι χρησιμοποιούνται ευρύτερα, καθώς και τα καταπραϋντικά και υπνωτικά που χρησιμοποιούνται ευρέως από ηλικιωμένα άτομα.

Από την άλλη, η εμφάνιση δηλητηρίασης από φάρμακα είναι πολύ συχνή στους τοξικομανείς με επιπτώσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα είτε πρόκειται για κατασταλτικές ουσίες ή διεγερτικές ουσίες, όπως οι αμφεταμίνες και τα παράγωγά τους.

Οι συχνότερες δηλητηριάσεις με φάρμακα

-Φάρμακα με αντισταμινική δράση
Συμπτώματα οξεία δηλητηρίασης: Κεφαλαλγία, ναυτία, ταχυκαρδία, νευρικότητα, ξηρότητα στόματος, επίσχεση ούρων, παραισθήσεις, λήθαργο, υπερθερμία.
Θεραπεία – Αντιμετώπιση: Πλύση στομάχου. Χορήγηση άνθρακα και καθαρτικού.
Χρόνια δηλητηρίαση: Ακοκιοκυτταριαιμία και απλαστική αναιμία.

-Ναρκωτικά φάρμακα
Συμπτώματα οξείας δηλητηρίασης: Απώλεια συνείδησης, έντονη μύση, επιπόλαια αναπνοή, κυάνωση, ασθενή σφυγμό, υπόταση και σπάνια πνευμονικό οίδημα. Σπαστικότητα των μυών.
Συμπτώματα χρόνιας δηλητηρίασης: Εξάρτηση και εθισμός.
Συμπτώματα αποστέρησης: κεφαλαλγία, απώλεια βάρους, μυϊκές συσπάσεις του υπογαστρίου και των άκρων, ταχυσφυγμία, άπνοια.
Αντιμετώπιση και θεραπεία οξείας δηλητηρίασης: Απομάκρυνση της ουσίας με έμετο και πλύση, χορήγηση άνθρακα και καθαρτικά εάν ο ασθενής διατηρεί την επαφή με το περιβάλλον, διαφορετικά πλύση και αν προκύψει αντιμετώπιση του ενδεχόμενου shock.
Αντιμετώπιση και θεραπεία χρόνιας δηλητηρίασης: Απαιτείται ειδική αντιμετώπιση σε ειδικά κέντρα αποτοξίνωσης.
Αντιμετώπιση Αποστέρησης: Χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση. Η συνήθης μέθοδος είναι να αντικατασταθεί η ουσία που προκαλεί την εξάρτηση.

-Φάρμακα μυοχαλαρωτικά
Συμπτώματα: Αναπνευστική έκπτωση και κυκλοφορικό collapses (κατάρρευση), δυσχέρεια ομιλίας, βάρος στα βλέφαρα, διπλωπία, πτώση πίεσης.
Θεραπεία, αντιμετώπιση και επείγοντα μέτρα: Τεχνητή αναπνοή και παρακολούθηση πίεσης και χορήγηση αντίδοτου, αν υπάρχει.

-Φάρμακα για το στομάχι
Συμπτώματα: Ταχυκαρδία, ερυθρότητα δέρματος, υπερθερμία, κατατονία, κατάργηση αντανακλαστικών, μύση, καταστολή του ΚΝΣ.
Θεραπεία: Πλύση στομάχου, χορήγηση άνθρακα και καθαρτικού, άμεση προσοχή στην αναπνοή.

-Καρδιαγγειακά φάρμακα
Είδος: Καρδιοτονωτικές γλυκοσίδες
Συμπτώματα: Εμετός, ανορεξία, πονοκέφαλος, πτώση της πίεσης, στίγματα στην όραση.
Θεραπεία: Διατήρηση κανονικής αναπνοής, απομάκρυνση του φαρμάκου με ιπεκακουάνα ή πλύση, χορήγηση άνθρακα.

Είδος: Αντιπηκτικά
Συμπτώματα: Αιμορραγία από διάφορα όργανα, βλάβη του ήπατος και των νεφρών.
Θεραπεία: Απομάκρυνση με εμετό ή πλύση, χορήγηση άνθρακα και καθαρτικού, ή και μετάγγιση ολικού νωπού αίματος ή χορήγηση βιταμίνης Κ.

Είδος: Αντιαρρυθμικά
Συμπτώματα: Ζάλη, ναυτία, έμετοι, υπόταση, βραδυκαρδία ή και καρδιακή ανακοπή.
Θεραπεία: Πλύση ή έμετος, χορήγηση άνθρακα και γλυκονικό ασβέστιο.-Διουρητικά
Συμπτώματα: Ναυτία, έμετος, επιγαστραλγία, διάρροια, δυσκοιλιότητα, παραισθήσεις, ζάλη, εξάνθημα, κνησμός, αδυναμία, μυϊκές κράμπες και οπτικές διαταραχές, ορθοοστατική υπόταση και υπερκαλιαιμία.
Θεραπεία: Ρύθμιση ύδατος και ηλεκτρολυτών. Συμπτωματική αγωγή.

-Αναισθητικά
Συμπτώματα από εισπνοή ή λήψη: Διέγερση που ακολουθείται από απώλεια συνείδησης και παράλυση της αναπνοής. Ανωμαλίες καρδιακού ρυθμού, καρδιακή ανακοπή. Σπασμοί. Πτώση πίεσης. Μόνιμη απώλεια ακοής.
Θεραπεία: Διατήρηση αναπνοής και απομάκρυνση του φαρμάκου. Διατήρηση της πίεσης. Σε υπερθερμία ψυχρά επιθέματα.

-Ηρεμιστικά
Συμπτώματα: Ζάλη, υπνηλία, αταξία, κώμα, ξηροστομία, ταχυκαρδία, μυδρίαση, ελαφρά υπόταση, καταστολή της αναπνοής. Ελαφρά καταστολή του ΚΝΣ με αταξία μέχρι κώματος. Μπορεί να υπάρξουν καρδιακές ή αναπνευστικές ανωμαλίες.
Θεραπεία: Απομάκρυνση του φαρμάκου με πλύση ή έμετο, χορήγηση άνθρακα, συμπτωματική αγωγή.

Γενικά σε κάθε από τις παραπάνω περιπτώσεις θα πρέπει να:

Ελέγξτε και αν είναι ανάγκη ανοίξτε την τραχεία
Μην προκαλείτε εμετό
Καλέστε ασθενοφόρο
Φυλάξτε το δείγμα του εμετού, των άδειων συσκευασιών ή τα σημειώματα αυτοκτονίας. Στείλτε τα μαζί με τον πάσχοντα στο νοσοκομείο.
Δώστε τις πρώτες βοήθειες ακόμη και πριν εκδηλωθούν οποιαδήποτε συμπτώματα, τα οποία μπορεί να είναι τα εξής:
– Διαταραχές της συνείδησης.
– Μειωμένα αντανακλαστικά.
– Δύσπνοια.
– Εμετός.
– Ωχρότητα.
– Ναυτία.
– Απώλεια αισθήσεων.
– Αναπνευστική ανακοπή.
– Κώμα.

Δώστε τις πρώτες βοήθειες
– Αν το θύμα δεν αναπνέει και δεν έχει σφυγμό, κάντε καρδιοαναπνευστική ανάνηψη.
– Αν έχει σφυγμό, αλλά διαπιστώσετε πως δεν αναπνέει, προχωρήστε σε τεχνητή αναπνοή.
– Εφόσον το θύμα διατηρεί τις αισθήσεις του, προσπαθήστε να προκαλέσετε εμετό. Αν έχετε σιρόπι ιπεκακουάνας, χορηγήστε του δύο κουταλιές της σούπας, μαζί με ένα ποτήρι νερό. Αν αυτό δεν προκαλέσει εμετό, αφήστε να περάσουν 20 λεπτά κι έπειτα χορηγήστε του άλλη μια δόση.
– Φροντίστε για τη μεταφορά του θύματος στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

Προσοχή: Για κανένα λόγο μη χορηγήσετε στο θύμα αλατόνερο προκειμένου να προκαλέσετε εμετό. Κάτι τέτοιο μπορεί να αποβεί μοιραίο γιατί το αλατόνερο ενδέχεται να επιφέρει απότομη αύξηση νατρίου στον οργανισμό του.

Αν η δηλητηρίαση προκλήθηκε από κατάποση απορρυπαντικού
Σε μια τέτοια περίπτωση είναι προτιμότερο να δώσετε τις πρώτες βοήθειες προτού εκδηλωθούν τα συμπτώματα που περιγράφονται παρακάτω, αλλά αφού προηγουμένως έχετε διαπιστώσει από ποιο απορρυπαντικό ακριβώς προκλήθηκε η δηλητηρίαση. Πρόκειται για κρίσιμη πληροφορία, αφού πρέπει να αποφασίσετε αν θα προκαλέσετε ή όχι εμετό στο άτομο που έχει υποστεί δηλητηρίαση. Τα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλωθούν είναι τα εξής:– Πόνος, εγκαύματα και πρήξιμο στη γλώσσα και στα χείλη.
– Βήχας.
– Εμετός.
– Καταρροή.
– Δύσπνοια.
– Σπασμοί.
– Απώλεια συνείδησης.
– Δακρύρροια.
– Κώμα.
– Κατάσταση σοκ.

Δώστε τις πρώτες βοήθειες
– Αν το θύμα έχει χάσει τις αισθήσεις του, γυρίστε το ανάσκελα.
– Αν το θύμα δεν έχει σφυγμό και δεν αναπνέει, προχωρήστε σε καρδιοαναπνευστική ανάνηψη. Αν έχει σφυγμό, αλλά δεν αναπνέει, κάντε τεχνητή αναπνοή.
– Aν διαπιστώσετε πως το θύμα βρίσκεται σε κατάσταση σοκ.
– Αν το θύμα διατηρεί τις αισθήσεις του, πρέπει να πιει όσο περισσότερο νερό μπορεί. Αυτό όμως πρέπει να γίνει με προσοχή, γιατί δεν πρέπει να προκληθεί εμετός.
– Αφού πιει το νερό, πρέπει να πιει ένα ποτήρι χυμό λεμονιού.
– Αμέσως μετά, διαλύστε δύο ασπράδια αυγών σε ένα ποτήρι γάλα και δώστε του να το πιει.
– Μεταφέρετε το θύμα στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

πηγη