Σταύρος Λυγερός
Ήταν ζήτημα χρόνου να συμβεί. Η ισλαμική τρομοκρατία, που έχει σκορπίσει τον θάνατο στη Δύση, αλλά και σε μουσουλμανικές χώρες, ήταν αναπόφευκτο να βρει το συμμετρικό της:
Ήταν ζήτημα χρόνου να συμβεί. Η ισλαμική τρομοκρατία, που έχει σκορπίσει τον θάνατο στη Δύση, αλλά και σε μουσουλμανικές χώρες, ήταν αναπόφευκτο να βρει το συμμετρικό της:
την ρατσιστική αντι-ισλαμική τρομοκρατία, την επονομαζόμενη και “λευκή” τρομοκρατία. Οι 49 νεκροί και οι δεκάδες τραυματίες από τις επιθέσεις σε δύο τζαμιά στη Νέα Ζηλανδία μας υπενθύμισαν ότι όπως όλα τα νομίσματα έτσι κι αυτό έχει δύο όψεις.
Οι δράστες μπορεί να έχουν ακροδεξιό υπόβαθρο, αλλά οι δύο πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις δεν ταξινομούνται στην παραδοσιακή ακροδεξιά τρομοκρατία, χαρακτηριστικό δείγμα της οποίας είναι η έκρηξη βόμβας στον σιδηροδρομικό σταθμό της Μπολόνιας τη δεκαετία του 1970. Η παραδοσιακή ακροδεξιά τρομοκρατία είχε σαφή πολιτικό στόχο: η τυφλή βία εντασσόταν στη λεγόμενη “στρατηγική της έντασης”, που αποσκοπούσε να εκφοβίσει τους πολίτες και να υπονομεύσει την πολιτική στράτευσή τους, να συκοφαντήσει πολιτικά την Αριστερά και να εξωθήσει τις κυβερνήσεις να λάβουν αυταρχικά μέτρα.
Το γεγονός ότι ιστορικά έχουμε σχετικά λίγες τέτοιες ενέργειες δεν είναι τυχαίο. Ακόμα και οι πιο φανατικοί φασίστες είναι οργανικά μέλη των κοινωνιών στις οποίες ζουν και δρουν. Μπορεί να εχθρεύονται το πολιτικό σύστημα, αλλά παραμένουν στο πλαίσιο της εκάστοτε κοινωνίας. Αυτό σημαίνει ότι εισπράττουν την αντίδραση της κοινής γνώμης και επηρεάζονται κάπως από αυτήν, έστω και εμμέσως.
Αντιθέτως, οι τζιχαντιστές έχουν θέσει τον εαυτό τους εκτός αυτού του πλαισίου. Θεωρούν εχθρό τους αυτή καθαυτή τη δυτική κοινωνία, παρότι συχνά έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στους κόλπους της. Η ισλαμική τρομοκρατία δικαίως θεωρείται ότι προσκόμισε μία ποιοτικά νέα διάσταση στην έννοια του τρομοκρατικού φαινομένου. Η κήρυξη του “ιερού πολέμου” (τζιχάντ) προσέφερε σε πολλούς φανατικούς ισλαμιστές μαχητές την ιδεολογική και ηθική βάση για την πραγματοποίηση επιθέσεων αυτοκτονίας εναντίον “απίστων”.
Κατ’ εικόνα και ομοίωση
Ο όρος ισλαμική τρομοκρατία, που κατά κανόνα έχει δράστες σουνίτες, πηγάζει από τον ισλαμικό φονταμενταλισμό, αλλά πάει πολύ πιο μακριά από την ακραία σουνιτική εκδοχή του Ισλάμ. Είναι εκδήλωση της συνακόλουθης κουλτούρας βίας. Δεν περιορίζεται από ενδοιασμούς για τις απώλειες αθώων. Από τη στιγμή που οι ίδιοι οι δράστες πιστεύουν ότι θυσιάζονται για έναν ιερό σκοπό, δεν διστάζουν να συμπαρασύρουν στον θάνατο αμάχους, ακόμα και μικρά παιδιά. Στα μάτια τους, άλλωστε, οι Δυτικοί, εκτός από “άπιστοι”, είναι και παθητικά ένοχοι. Σε αντίθεση με άλλες κατηγορίες τρομοκρατών που διατηρούν κάποιου είδους ηθικούς φραγμούς, η ισλαμική τρομοκρατία δεν έχει αναστολές.
Η ισλαμική τρομοκρατία δεν είναι μόνο ασύμμετρος πόλεμος. Είναι και μία ειδική μορφή ψυχολογικού πολέμου. Η χρήση κάθε μέσου που καλλιεργεί τον φόβο στον εχθρό είναι θεμιτή. Και εχθρός δεν είναι μόνο οι φορείς και οι μηχανισμοί ενός καθεστώτος. Εχθρός είναι τα ιδεολογικά και αξιακά παρακλάδια του Διαφωτισμού, είναι ο δυτικός τρόπος ζωής και κατ’ επέκτασιν ο δυτικός άνθρωπος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική δύσκολα από μόνη της οδηγεί σε τόσο ακραίες συμπεριφορές. Καθοριστικό ρόλο παίζει, όπως προανέφερα η ύπαρξη του θρησκευτικού υποβάθρου, η νομιμοποιημένη από το Ισλάμ έννοια του “ιερού πολέμου”.
Στόχος της ισλαμικής τρομοκρατίας δεν είναι απλώς η εκδίκηση. Οι κατά καιρούς επιθέσεις εντάσσονται σε μία στρατηγική. Οι τζιχαντιστές επιδιώκουν να προκαλέσουν έναν ακήρυχτο πόλεμο πολιτισμών με σκοπό να υποχρεώσουν τον μουσουλμανικό κόσμο να περιχαρακωθεί και να εισέλθει μαζικά σε τροχιά σύγκρουσης με τη Δύση. Μπορεί να μην το έχουν καταφέρει, αλλά κατάφεραν να βρουν τον δίδυμο αδελφό τους, τους ρατσιστές αντιισλαμιστές τρομοκράτες, οι οποίοι, μάλιστα, είναι κατ’ εικόνα και ομοίωση των ισλαμιστών εχθρών τους.
Ο νέος φαύλος κύκλος
Μέχρι τώρα η ισλαμική τρομοκρατία έχει προκαλέσει ένα φαύλο κύκλο τρομοκρατίας-αντιτρομοκρατίας που παγιδεύει τους πολίτες μεταξύ της ανασφάλειας και του περιορισμού των ατομικών ελευθεριών, σε βαθμό που η καθημερινότητα να θυμίζει συνθήκες αεροδρομίου. Τώρα πλέον, αναδύεται ο πολύ χειρότερος φαύλος κύκλος ανάμεσα στην ισλαμική και την αντι-ισλαμική τρομοκρατία.
Όπως για τους τζιχαντιστές εχθρός είναι ο δυτικός, έτσι και για τους ρατσιστές αντι-ισλαμιστές τρομοκράτες εχθρός είναι ο μουσουλμάνος. Όπως φάνηκε και από το μανιφέστο του δράστη της επίθεσης στη Νέα Ζηλανδία, οι ρατσιστικές αντι-ισλαμικές οργανώσεις επικαλούνται ως “νομιμοποιητική” βάση τον ισχυρισμό περί “λευκής γενοκτονίας”, την “εισβολή των μουσουλμάνων μεταναστών στις δυτικού τύπου κοινωνίες”. Για την ακρίβεια, αναθέτουν στον εαυτό τους τον ρόλο του εξολοθρευτή που αντιστέκεται στην “εισβολή”.
Ουσιαστικά η ισλαμική και η αντι-ισλαμική τρομοκρατία είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, εξίσου τυφλές και απεχθείς, εξίσου ανενδοίαστες όσον αφορά το πως σκορπούν τον θάνατο. Και επειδή ακριβώς είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος η μία τρομοκρατία τροφοδοτεί την άλλη. Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως είτε κάποιοι οργανωμένοι πυρήνες τζιχαντιστών είτε κάποιοι “μοναχικοί λύκοι” θα επιδιώξουν να εκδικηθούν για το αίμα των ομοθρήσκων τους που χύθηκε στη Νέα Ζηλανδία.
Αυτό σημαίνει πως κατά πάσα πιθανότητα είμαστε στην αφετηρία ενός αιματηρού φαύλου κύκλου αίματος. Εκατέρωθεν ομάδες εξτρεμιστών θα εμπλακούν σε έναν τρομοκρατικού τύπου πόλεμο πολιτισμών με θύματα όχι μέλη των αντίπαλων ομάδων, αλλά εκατέρωθεν ανύποπτους αθώους αμάχους. Εφεξής οι αρχές ασφαλείας θα πρέπει να επιδοθούν σε διμέτωπο αγώνα: να αποτρέψουν επιθέσεις και από τους ισλαμιστές και από τους αντι-ισλαμιστές τρομοκράτες. Είναι προφανές πως εισερχόμαστε σε πολύ επικίνδυνο μονοπάτι.
Οι δράστες μπορεί να έχουν ακροδεξιό υπόβαθρο, αλλά οι δύο πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις δεν ταξινομούνται στην παραδοσιακή ακροδεξιά τρομοκρατία, χαρακτηριστικό δείγμα της οποίας είναι η έκρηξη βόμβας στον σιδηροδρομικό σταθμό της Μπολόνιας τη δεκαετία του 1970. Η παραδοσιακή ακροδεξιά τρομοκρατία είχε σαφή πολιτικό στόχο: η τυφλή βία εντασσόταν στη λεγόμενη “στρατηγική της έντασης”, που αποσκοπούσε να εκφοβίσει τους πολίτες και να υπονομεύσει την πολιτική στράτευσή τους, να συκοφαντήσει πολιτικά την Αριστερά και να εξωθήσει τις κυβερνήσεις να λάβουν αυταρχικά μέτρα.
Το γεγονός ότι ιστορικά έχουμε σχετικά λίγες τέτοιες ενέργειες δεν είναι τυχαίο. Ακόμα και οι πιο φανατικοί φασίστες είναι οργανικά μέλη των κοινωνιών στις οποίες ζουν και δρουν. Μπορεί να εχθρεύονται το πολιτικό σύστημα, αλλά παραμένουν στο πλαίσιο της εκάστοτε κοινωνίας. Αυτό σημαίνει ότι εισπράττουν την αντίδραση της κοινής γνώμης και επηρεάζονται κάπως από αυτήν, έστω και εμμέσως.
Αντιθέτως, οι τζιχαντιστές έχουν θέσει τον εαυτό τους εκτός αυτού του πλαισίου. Θεωρούν εχθρό τους αυτή καθαυτή τη δυτική κοινωνία, παρότι συχνά έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στους κόλπους της. Η ισλαμική τρομοκρατία δικαίως θεωρείται ότι προσκόμισε μία ποιοτικά νέα διάσταση στην έννοια του τρομοκρατικού φαινομένου. Η κήρυξη του “ιερού πολέμου” (τζιχάντ) προσέφερε σε πολλούς φανατικούς ισλαμιστές μαχητές την ιδεολογική και ηθική βάση για την πραγματοποίηση επιθέσεων αυτοκτονίας εναντίον “απίστων”.
Κατ’ εικόνα και ομοίωση
Ο όρος ισλαμική τρομοκρατία, που κατά κανόνα έχει δράστες σουνίτες, πηγάζει από τον ισλαμικό φονταμενταλισμό, αλλά πάει πολύ πιο μακριά από την ακραία σουνιτική εκδοχή του Ισλάμ. Είναι εκδήλωση της συνακόλουθης κουλτούρας βίας. Δεν περιορίζεται από ενδοιασμούς για τις απώλειες αθώων. Από τη στιγμή που οι ίδιοι οι δράστες πιστεύουν ότι θυσιάζονται για έναν ιερό σκοπό, δεν διστάζουν να συμπαρασύρουν στον θάνατο αμάχους, ακόμα και μικρά παιδιά. Στα μάτια τους, άλλωστε, οι Δυτικοί, εκτός από “άπιστοι”, είναι και παθητικά ένοχοι. Σε αντίθεση με άλλες κατηγορίες τρομοκρατών που διατηρούν κάποιου είδους ηθικούς φραγμούς, η ισλαμική τρομοκρατία δεν έχει αναστολές.
Η ισλαμική τρομοκρατία δεν είναι μόνο ασύμμετρος πόλεμος. Είναι και μία ειδική μορφή ψυχολογικού πολέμου. Η χρήση κάθε μέσου που καλλιεργεί τον φόβο στον εχθρό είναι θεμιτή. Και εχθρός δεν είναι μόνο οι φορείς και οι μηχανισμοί ενός καθεστώτος. Εχθρός είναι τα ιδεολογικά και αξιακά παρακλάδια του Διαφωτισμού, είναι ο δυτικός τρόπος ζωής και κατ’ επέκτασιν ο δυτικός άνθρωπος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική δύσκολα από μόνη της οδηγεί σε τόσο ακραίες συμπεριφορές. Καθοριστικό ρόλο παίζει, όπως προανέφερα η ύπαρξη του θρησκευτικού υποβάθρου, η νομιμοποιημένη από το Ισλάμ έννοια του “ιερού πολέμου”.
Στόχος της ισλαμικής τρομοκρατίας δεν είναι απλώς η εκδίκηση. Οι κατά καιρούς επιθέσεις εντάσσονται σε μία στρατηγική. Οι τζιχαντιστές επιδιώκουν να προκαλέσουν έναν ακήρυχτο πόλεμο πολιτισμών με σκοπό να υποχρεώσουν τον μουσουλμανικό κόσμο να περιχαρακωθεί και να εισέλθει μαζικά σε τροχιά σύγκρουσης με τη Δύση. Μπορεί να μην το έχουν καταφέρει, αλλά κατάφεραν να βρουν τον δίδυμο αδελφό τους, τους ρατσιστές αντιισλαμιστές τρομοκράτες, οι οποίοι, μάλιστα, είναι κατ’ εικόνα και ομοίωση των ισλαμιστών εχθρών τους.
Ο νέος φαύλος κύκλος
Μέχρι τώρα η ισλαμική τρομοκρατία έχει προκαλέσει ένα φαύλο κύκλο τρομοκρατίας-αντιτρομοκρατίας που παγιδεύει τους πολίτες μεταξύ της ανασφάλειας και του περιορισμού των ατομικών ελευθεριών, σε βαθμό που η καθημερινότητα να θυμίζει συνθήκες αεροδρομίου. Τώρα πλέον, αναδύεται ο πολύ χειρότερος φαύλος κύκλος ανάμεσα στην ισλαμική και την αντι-ισλαμική τρομοκρατία.
Όπως για τους τζιχαντιστές εχθρός είναι ο δυτικός, έτσι και για τους ρατσιστές αντι-ισλαμιστές τρομοκράτες εχθρός είναι ο μουσουλμάνος. Όπως φάνηκε και από το μανιφέστο του δράστη της επίθεσης στη Νέα Ζηλανδία, οι ρατσιστικές αντι-ισλαμικές οργανώσεις επικαλούνται ως “νομιμοποιητική” βάση τον ισχυρισμό περί “λευκής γενοκτονίας”, την “εισβολή των μουσουλμάνων μεταναστών στις δυτικού τύπου κοινωνίες”. Για την ακρίβεια, αναθέτουν στον εαυτό τους τον ρόλο του εξολοθρευτή που αντιστέκεται στην “εισβολή”.
Ουσιαστικά η ισλαμική και η αντι-ισλαμική τρομοκρατία είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, εξίσου τυφλές και απεχθείς, εξίσου ανενδοίαστες όσον αφορά το πως σκορπούν τον θάνατο. Και επειδή ακριβώς είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος η μία τρομοκρατία τροφοδοτεί την άλλη. Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως είτε κάποιοι οργανωμένοι πυρήνες τζιχαντιστών είτε κάποιοι “μοναχικοί λύκοι” θα επιδιώξουν να εκδικηθούν για το αίμα των ομοθρήσκων τους που χύθηκε στη Νέα Ζηλανδία.
Αυτό σημαίνει πως κατά πάσα πιθανότητα είμαστε στην αφετηρία ενός αιματηρού φαύλου κύκλου αίματος. Εκατέρωθεν ομάδες εξτρεμιστών θα εμπλακούν σε έναν τρομοκρατικού τύπου πόλεμο πολιτισμών με θύματα όχι μέλη των αντίπαλων ομάδων, αλλά εκατέρωθεν ανύποπτους αθώους αμάχους. Εφεξής οι αρχές ασφαλείας θα πρέπει να επιδοθούν σε διμέτωπο αγώνα: να αποτρέψουν επιθέσεις και από τους ισλαμιστές και από τους αντι-ισλαμιστές τρομοκράτες. Είναι προφανές πως εισερχόμαστε σε πολύ επικίνδυνο μονοπάτι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου