ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ : Σπύρου Ριζόπουλου «Ηγουμενίτσα: Στο Σταυρό του Νότου»

Θέλω να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας εδώ. Ευχαριστώ συνολικά όσους με προλόγισαν, 

ευχαριστώ συνολικά όσους βρέθηκαν στα Γιάννενα, στην Άρτα, στην Πρέβεζα και στις κοινωνικές διαβουλεύσεις που με επιτυχία πραγματοποιήσαμε σε όλους τους καλλικρατικούς δήμους. Σήμερα κλείνουμε εδώ, στην Ηγουμενίτσα, αυτόν τον πρώτο μεγάλο κύκλο κοινωνικής αφύπνισης, στη μάχη που δίνουμε για να επικρατήσει και στην πολιτική η κοινή λογική. Έναν κύκλο που δείχνει πως οι Ηπειρώτες είχαν ανάγκη να μιλήσουν και να ακούσουν.

Χαρακτήρισα την Ηγουμενίτσα «Σταυρό του Νότου». Θα μου πείτε εύλογα για ποιο Νότο μας μιλάς όταν η Ηγουμενίτσα είναι στο βόρειο τμήμα της χώρας. Και βεβαίως έχετε δίκιο αν το κέντρο βάρους για να προσδιορίσουμε την πόλη αυτή είναι η Αθήνα.

Είναι η αντίληψη ότι σήμερα εδώ δεν βρισκόμαστε στην Περιφερειακή Ενότητα Ηγουμενίτσας αλλά στην Μακρο-Περιφέρεια της Αδριατικής-Ιονίου, όπως την χαρακτηρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Με αυτή τη λογική σχεδιάζονται και υλοποιούνται σήμερα που μιλάμε έργα πνοής στα λιμάνια της Ιταλίας, της Αδριατικής αλλά και εδώ στην Ηγουμενίτσα. Αυτό γίνεται γιατί κάποιοι εκεί στις Βρυξέλλες ή τις γειτονικές μας χώρες αντιλαμβάνονται την έννοια της περιφερειακότητας.

Είναι η αντίληψη του να μπορείς να σχεδιάζεις για το σύνολό της Ηπείρου, όχι αποκομμένο αλλά συνδεδεμένο με τις γειτονικές περιφέρειες και τους επιμέρους άξονες.

Συνεπώς η Ηγουμενίτσα δεν είναι στον βορρά της Αθήνας αλλά στον νότο της Αδριατικής. Και είναι και στον νότο των μεταφορών που γίνονται από τον Εύξεινο Πόντο δημιουργώντας έτσι ένα «Σταυρό», με σημείο αναφοράς την Ηγουμενίτσα. Όπως ακριβώς ήταν για τους παλιούς θαλασσοπόρους ο Σταυρός του Νότου ένα σταθερό σημείο αναφοράς – αυτό πρέπει να γίνει και η Ηγουμενίτσα του μέλλοντος.

Προϋπόθεση λοιπόν είναι να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Και για να γίνει αυτό πρέπει να εισάγουμε στη σκέψη μας την έννοια της περιφερειακότητας. Τι είναι περιφερειακότητα; Είναι η αντίληψη που ακολουθεί το πανευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο φαινόμενο όπου οι περιφέρειες σταδιακά θα μεταμορφώνονται μέχρι το μοντέλο διακυβέρνησης να γίνει αυτό που οι Γάλλοι αποκαλούν regionalite.

Για αυτό το λόγο και θα χρησιμοποιήσω συγκεκριμένα παραδείγματα τα οποία εξηγούν το αναπτυξιακό τέλμα που οφείλεται στην ανικανότητα των διοικούντων την Περιφέρεια να δουν πέρα από το διοικητήριο τους στα Γιάννενα και που έχει καταδικάσει ολόκληρη την Ήπειρο στην υπανάπτυξη και τη στασιμότητα.

Παράδειγμα πρώτο: Το Λιμάνι της Ηγουμενίτσας και το masterplan του

Φτάσαμε στο 2018 και ακόμα συζητάμε αν οι παραθαλάσσιες πόλεις μας πρέπει να έχουν παραθαλάσσιο μέτωπο, να έχουν εκπροσώπους τα Διοικητικά Συμβούλια αυτών των Ανωνύμων Εταιρειών και καταλήγουμε μετά από πολύ κόπο να θεωρούμε επιτυχία το αυτονόητο: Ότι η Ηγουμενίτσα πρέπει να έχει λόγο στην ανάπτυξη του λιμανιού της, ότι δεν μπορεί να αποφασίζει κάποιος υπουργός στην Αθήνα για το ποια και πόσα δρομολόγια θα επιβαρύνουν μια πόλη με εκατομμύρια αυτοκίνητα ετησίως και αυτή η πόλη πρέπει να μπορεί να εισπράττει ένα ποσοστό επί των εσόδων.

Χρειάζεται ένα μεγάλο, συνεκτικό σχέδιο για όλη την Ηγουμενίτσα που έχοντας ως πυρήνα τη λιμενική δραστηριότητα θα δημιουργεί ένα ευρύ παραθαλάσσιο μέτωπο για τους πολίτες και τους επισκέπτες της πόλης. Για να γίνει αυτό πρέπει τα διοικητικά κτήρια να φύγουν από την παραλία, να επεκταθεί το δίκτυο πεζοδρομήσεων και να αναπλαστεί ο παλαιός λιμένας.

Τα σοβαρά masterplan δεν αναλώνονται σε 300 μέτρα παρέμβασης. Αφορούν ολόκληρο τον αστικό ιστό και δεν μπορούν να δημιουργήσουν πλούτο για την πόλη αν δεν έχουν τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας.

Δείτε πως ξεκινώντας από το λιμάνι όλα είναι μια αλυσίδα: Χωρίς την Περιφέρεια και τον Δήμο το λιμάνι θα αναπτύσσεται από την Αθήνα αγνοώντας βασικές παραμέτρους του τοπικού περιφερειακού σχεδιασμού. Πώς θα χαράξεις τουριστικό άξονα αν το λιμάνι της Ηγουμενίτσας δεν είναι σημείο εισόδου και εξόδου της κρουαζιέρας; Γιατί χάνουμε χρόνο σε φαραωνικές υποδομές τη στιγμή που μπορούμε να δημιουργήσουμε προβλήτες που φτάνουν μέσα στη θάλασσα όπως οι Νορβηγοί;

Η δική μας πρόταση είναι συγκεκριμένη:

Σε πρώτη φάση εκπόνηση ενός συνολικού masterplan για το λιμάνι και την πόλη.

Πλήρης απόδοση στον Δήμο Ηγουμενίτσας κάθε τμήματος της χερσαίας ζώνης που δεν εξυπηρετεί τη λειτουργία του λιμένα

απόδοση του 2-3% επί των ακαθάριστων εσόδων στον Δήμο Ηγουμενίτσας και την Περιφέρεια Ηπείρου.

Σε επόμενο βήμα η Περιφέρεια πρέπει να σκεφτεί σοβαρά πως θα δημιουργήσει πρωτογενή έσοδα χωρίς να απομυζούμε τους πολίτες. Για αυτό πρέπει να μελετηθεί σοβαρά η δυνατότητα αγοράς του λιμανιού όταν αυτό βγει προς πώληση από το ΤΑΙΠΕΔ σε συνεργασία με έναν στρατηγικό επενδυτή.

Δεν είναι μόνο η οικονομική διάσταση αυτής της πρότασης. Μια τέτοια κίνηση μπορεί να είναι προπομπός της έκδοσης ομολόγου, που θα είναι και το απόλυτο βήμα προς την αυτοτέλεια της Περιφέρειας Ηπείρου και πολιτικά.

Πέραν της ανάπτυξης το ζήτημα είναι και βαθιά κοινωνικό. Δεν θα επιτρέψουμε λιμάνια που θα γίνουν σαν τη Βαλτιμόρη και την Αμβέρσα, μετατρεπόμενα σε υπερ-λιμάνια που διαταράσσουν τον κοινωνικό ιστό και γίνονται κόμβοι παράνομων δραστηριοτήτων από παρεμπόριο μέχρι ναρκωτικά και ανθρώπινο trafficking. Πρέπει να γίνει σαφές οτι οι πόλεις μας ΔΕΝ είναι αποικίες, τα λιμάνια δεν είναι κατεχόμενα και πρέπει να έχουμε πρόσβαση στον πλούτο που δημιουργείται. Τελεία και παύλα.

Παράδειγμα δεύτερο: Το εμπορευματικό κέντρο και ο σιδηρόδρομος

Στη λογική της περιφερειακότητας, η οποία είναι απολύτως απτή πραγματικότητα αν κάποιος δει και καταλάβει τα μεγάλα διακρατικά έργα που σχεδιάζονται στη Βαλκανική, ο ρόλος της Ηγουμενίτσας είναι κομβικός αφού ενώνει δύο σημαντικούς άξονες. Ο ένας είναι της Αδριατικής και ο άλλος του Ευξείνου Πόντου, καθώς τη Σιδηροδρομική Εγνατία δημιουργείται πολύ σημαντικό κέρδος στο χρόνο μετακίνησης προϊόντων. Συνεπώς, τα δύο μεγάλα εμπορικά πάρκα στη Θεσπρωτία και τη Φιλιππιάδα είναι επιτακτική ανάγκη να προχωρήσουν προκειμένου η Ήπειρος να αποκτήσει δύο μεγάλους οικονομικούς πνεύμονες που θα τροφοδοτούν και θα τροφοδοτούνται από τα λιμάνια της ευρύτερης περιοχής. Χωρίς έγκαιρη προετοιμασία, χωρίς λόγο για τη χάραξη της σιδηροδρομικής γραμμής μια τεράστια αναπτυξιακή ευκαιρία βρίσκεται κυριολεκτικά στον αέρα.

Εδώ δεν ξέρω αν η υπόθεση είναι για γέλια ή για κλάματα. Για χρόνια κάποιοι προσπαθούσαν να μας πείσουν – όπως και για το κέντρο διαχείρισης απορριμμάτων- ότι όλα θα γίνουν με δημόσιο χρήμα. Χωρίς τους «κακούς» ιδιώτες. Τώρα που είδαν και εδώ τις αυταπάτες τους να καταρρέουν, αναζητούν τα ΣΔΙΤ. Χωρίς να μιλάει κανείς για τον χαμένο χρόνο, τον χαμένο πλούτο όλων αυτών

των ετών. Επειδή όμως το ψέμα έχει κοντά ποδάρια, μένει η τσαπατσουλιά ως σταθερός μάρτυρας της πολιτικής μικρόνοιας των ανθρώπων που σήμερα διοικούν την Περιφέρεια Ηπείρου.

Κι αυτό γιατί η εμμονή τους στη δημόσια χρηματοδότηση, έχει αφήσει στον αέρα τη σιδηροδρομική σύνδεση της Ηπείρου με τη Σιδηροδρομική Εγνατία. Άραγε ασχολήθηκε η περιφερειακή αρχή με τους τρόπους που ένα τέτοιο project μπορεί να αναβαθμίσει την Ήπειρο ή πάλι θα κάνουμε τον σταυρό μας που προνόησαν άλλες περιφέρειες και η Ηγουμενίτσα θα ενώνεται με την Καλαμπάκα και τα Τρίκαλα;

Και βεβαίως χωρίς πρόβλεψη σιδηροδρόμου ποια είναι η αξία ενός ΣΔΙΤ για εμπορευματικό κέντρο στον λιμένα της Ηγουμενίτσας και στο Βιοτεχνικό Πάρκο Θεσπρωτίας στη Γκρίκα;

Παράδειγμα τρίτο: Οι ιχθυοκαλλιέργειες στη Θεσπρωτία

Οι ιχθυοκαλλιέργειες στη Θεσπρωτία αποτελούν τη βαριά βιομηχανία της περιοχής. Ο τομέας των ιχθυοκαλλιεργειών αποτελεί το 84% των εξαγωγών του νομού. Ο ετήσιος οικονομικός κύκλος ξεπερνάει τα 60 εκ. ευρώ και ουσιαστικά απασχολούνται περίπου άμεσα 500 εργαζόμενοι. Το σύνολο της ετήσιας πρωτογενούς παραγωγής των εκτρεφόμενων ψαριών της περιοχής είναι περίπου 12.000 τόνοι και προσεγγίζει το 12-14% της Πανελλήνιας παραγωγής. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 5% της συνολικής παραγωγής της Ε.Ε.. Στην περιοχή λειτουργεί ο μεγαλύτερος ιχθυογενετικός σταθμός στα Βαλκάνια όπως και ο σταθμός προπάχυνσης ψαριών. Ως γνωστό οι θαλάσσιες υδατοκαλλιέργειες αποτελούν μετά το λάδι το κύριο εξαγώγιμο αγροτικό προϊόν της χώρας.

Θα μπορούσαν ορισμένες απλές ενέργειες να συμβάλουν θετικά στην περαιτέρω ανάπτυξη του σημαντικού αυτού κλάδου στην περιοχή της Θεσπρωτίας.

• Πρέπει να γίνει άμεσα ο χωροταξικός σχεδιασμός με προεδρικό διάταγμα που θα θεσμοθετεί την περιοχή οργανωμένης ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών (Π.Ο.Α.Υ) στη Θεσπρωτία.

• Να ενισχυθούν οι επιχειρήσεις για εκσυγχρονισμό, μεταποίηση και καινοτομία μέσω του προγράμματος Αλιείας για να συναγωνιστούν τις ανταγωνίστριες γειτονικές χώρες όπως για παράδειγμα την Τουρκία.

• Να αυξήσει την παραγωγικότητα των προϊόντων της και να προωθήσει νέα προϊόντα.

Παράδειγμα τέταρτο: Ο παραθαλάσσιος τουριστικός άξονας της Ηπείρου

Είπα και στην Πρέβεζα πως σύμφωνα με την περιφερειακότητα η Ήπειρος μοιάζει με ένα ρόμβο. Στην ανατολική του πλευρά υπάρχει ο άξονας της Πίνδου και στην δυτική του το παράκτιο μέτωπο που ξεκινά από εδώ και καταλήγει στην Πρέβεζα και το τμήμα της Άρτας που βρέχεται από τον Αμβρακικό. Για να μπορέσει αυτός ο ρόμβος να αναπτυχθεί ισόρροπα, πρέπει να σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να εκμεταλλευτεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα όχι των παλαιών νομών αλλά όλης της περιφέρειας.

Αυτή τη στιγμή η παραλία από τα Σύβοτα μέχρι την Πρέβεζα είναι ένα ανεκμετάλλευτο κομμάτι με νησίδες ενδιαφέροντος που δεν έχουν κανένα άξονα που να τις συνδέει. Δεν έχει κοινό χωροταξικό σχεδιασμό, θεματικές διαδρομές και φυσικά δεν προσφέρει την απαραίτητη νοητική αφήγηση- το branding ενός προορισμού. Έχω πει και δεν θα κουραστώ να το επαναλαμβάνω πως η παραλία της Ηπείρου πρέπει να αντιμετωπισθεί ως ενιαίος τουριστικός πόλος με καθορισμένες χρήσεις γης, ενοποίηση των παραλιών και των συνοδευτικών υπηρεσιών και υποδομών και βεβαίως σύνδεση των πολιτιστικών μνημείων της Ηπείρου καθώς και των περιοχών με περιβαλλοντικό ενδιαφέρον.

Παράδειγμα πέμπτο: Οι οδικοί άξονες που δεν έγιναν

Οι περισσότεροι οδηγοί κάνουν χρήση της Ιόνιας και της Εγνατίας για να καταλήξουν εδώ. Το κάνει η μεγάλη πλειοψηφία εκείνων που δεν θέλουν να ρισκάρουν την ασφάλειά τους σε ένα δρόμο καρμανιόλα όπως αυτόν που ενώνει την Ηγουμενίτσα με την Πρέβεζα. Το αποτέλεσμα είναι να χάσουν την ευκαιρία να απολαύσουν ένα από τα ομορφότερα κομμάτια της Ηπείρου, αυτό που μόλις πριν οραματιστήκαμε ως θερινό τουριστικό άξονα.

Συνεπώς ζητάμε δύο πράγματα: Το πρώτο είναι μια σοβαρή παρέμβαση για την υπό ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας Οδού. Στην Αττική Οδό το Υπουργείο Μεταφορών βρήκε φόρμουλα προκειμένου το συμβατικό αντικείμενο να περιλάβει και τις μελέτες για επεκτάσεις του αυτοκινητοδρόμου σε Λαύριο, Ραφήνα και Ελληνικό. Ένας τόσο σημαντικός αυτοκινητόδρομος όπως η Εγνατία, η οποία είναι δεκαπλάσια σε μέγεθος δεν μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί χωρίς να είναι προαπαιτούμενο να γίνουν κόμβοι σε Ζαγόρια και Τζουμέρκα και ένας δεύτερος στην Τύρια. Οι αυτοκινητόδρομοι δεν είναι ρεύματα στον ωκεανό- πρέπει να τροφοδοτούνται και να εξυπηρετούν τις περιοχές που διαπερνούν, όχι απλά να τις παρακάμπτουν. Στη λογική τη δική μας, στη λογική της περιφερειακότητας από μια τέτοια κίνηση ευνοούνται τόσο οι συγκεκριμένες περιοχές όσο φυσικά και η Θεσπρωτία που αποτελεί την πύλη εισόδου και εξόδου τους.

Το δεύτερο ζήτημα είναι φυσικά η άμεση αναβάθμιση του οδικού άξονα Ηγουμενίτσας – Πρέβεζας. Αποτελεί αποτυχία της παρούσας Περιφερειακής αρχής στη γενικευμένη σπατάλη να μην έχουν βρεθεί τα 50 εκατομμύρια που χρειάζονται για να ολοκληρωθεί αυτός ο άξονας. Οι καλές σχέσεις στην Αθήνα πρέπει να λειτουργούν για το καλό του τόπου, όχι για να γλείφουν κάποιοι εμετικά διεκδικώντας το κομματικό στίγμα, όπως το αποκαλώ.

Επιμένω στον οδικό άξονα αυτό γιατί με την επερχόμενη επιβολή διοδίων στην Εγνατία το υπάρχον δίκτυο δεν θα αντέξει τον όγκο των οχημάτων και οι πόλεις της Θεσπρωτίας δεν θα μπορούν πρακτικά να λειτουργήσουν – πολύ περισσότερο να υποδεχθούν τουρισμό. Ο δρόμος λοιπόν πρέπει να ολοκληρωθεί αφενός γιατί πλέον είναι θέμα επιβίωσης αλλά και για να εξυπηρετήσει δύο ακόμα στόχους. Ο πρώτος να περιβάλλει την πόλη της Ηγουμενίτσας και να γίνει ένας πραγματικά αστικός περιφερειακός δρόμος και ο δεύτερος να συνεχίσει μέχρι τη Σαγιάδα και τα σύνορα με την Αλβανία. Είναι αδιανόητο η πύλη αυτή να παραμένει ερμητικά κλειστή στην ανάπτυξη της περιοχής.

Παράδειγμα έκτο: Εξωτερική πολιτική

Είναι το κλειδί για να αναβαθμιστεί όχι μόνο το εν λόγω συνοριακό φυλάκιο αλλά και όλη μας η σχέση και επαφή με τη γειτονική Αλβανία. Μια σχέση που πρέπει να μπει σε ένα άλλο κεφάλαιο, μακριά από αλυτρωτισμούς, μακριά από μισαλλοδοξία αλλά μέσα από τον σεβασμό. Σεβασμό του ανθρωπογενούς ηπειρώτικου τοπίου, πάνω και κάτω από τη συνοριακή γραμμή. Και βεβαίως σεβασμό των ανθρώπων, των ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΩΝ, των ΕΛΛΗΝΩΝ που αποτελούν το σύνολο εκείνο, το διεθνώς αναγνωρισμένο αλλά και διαχρονικά αδικημένο, το οποίο είναι το ζωντανό παρελθόν και παρόν που θυμίζει την ιστορία της καθ’ όλου Ηπείρου.

Δυστυχώς αγαπητοί φίλοι αυτές τις μέρες ακούμε πολλά. Και επειδή τα τέρατα έχουν βγει από τα ντουλάπια πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Με φοβίζει ότι από τη μία ο κ. Τσίπρας από το βήμα της Βουλής των Ελλήνων κάνει λόγο για «Μεγάλη Αλβανία» και από την άλλη ο κ. Κοτζιάς ψελλίζει πως θα λύσει και τις εκκρεμότητες με την Αλβανία μέχρι να πάει διακοπές αυτό το καλοκαίρι. Τι από τα δύο να πιστέψω. Του προτείνω ανοικτά να πάει να κάνει τις διακοπές του γρήγορα. Διότι τα προβλήματα αυτά δεν λύνονται στο πόδι.

Και αποφεύγω συνειδητά να μπω στο Μακεδονικό, γιατί αυτή τη στιγμή επικρατεί η ανασφάλεια για το αν η συμφωνία που υπογράφηκε είναι καλή. Είναι γνωστή η άποψή μου, την κατέθεσα και γραπτώς εδώ και μήνες ότι ο γεωγραφικός προσδιορισμός είναι μια επικίνδυνη επιλογή εξωτερικής πολιτικής. Ωστόσο έχω μια απλή ερώτηση: Γιατί για το πολιτικό προσωπικό το Βόρεια Μακεδονία
δουλεύει αλλά το Βόρειος Ήπειρος χάθηκε με χαρακτηριστική ευκολία; Το οποίο στο κάτω κάτω αφορά σε μειονότητα διεθνώς αναγνωρισμένη και όχι άλλο έθνος σε αναζήτηση ταυτότητας και ανεξαρτησίας.

Ήρθε η στιγμή ως Ηπειρώτες, ως Έλληνες να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Γιατί στα μεγάλα εθνικά ζητήματα κρινόμαστε ως χαρακτήρες και ταυτότητες. Το λέω λοιπόν ανοικτά: Καμία ενταξιακή προσπάθεια δεν πρέπει να προχωρήσει αν η Αλβανία δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της. Οφείλει να εφαρμόσει το διεθνές δίκαιο, οφείλει να προσαρμοστεί στο κοινοτικό κεκτημένο και να σεβαστεί τους αδελφούς μας στη Βόρειο Ήπειρο. Οφείλει πριν και πάνω από όλα να απομονώσει τους Τσάμηδες, που ακόμα και τώρα επιμένουν να δηλητηριάζουν τις σχέσεις των δύο χωρών με ανιστόρητα και προκλητικά συνθήματα και αξιώσεις. Οφείλουν να υπερασπιστούν και την κόκκινη γραμμή της ΑΟΖ του Ιονίου.

Είναι ευθύνη και συμφέρον της Αλβανίας να αποστασιοποιηθεί και να απομονώσει αυτές τις φωνές. Είναι ευθύνη και συμφέρον της Αλβανίας να προστατέψει τους Έλληνες της Βορείου Ηπείρου. Και είναι κέρδος για την Αλβανία να δει τους Βορειοηπειρώτες όχι ως απειλή για την εδαφική της ακεραιότητα αλλά ως το μοχλό εκείνο που θα την οδηγήσει στην ανάπτυξη και την ευημερία. Κι αυτό γιατί στη λογική της περιφερειακότητας, της μακρο-περιφέρειας, ο χώρος αυτός μπορεί να λειτουργήσει αναπτυξιακά για όλους, όπως λειτουργεί εδώ και δεκαετίες η Euroregio, το τριεθνές μεταξύ Ολλανδίας, Βελγίου και Γερμανίας, όπου η Λιέγη, το Μάαστριχτ και το Άαχεν συνεργάζονται ακόμα και στις αστικές συγκοινωνίες.

Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται η ανάλογη αντίληψη. Μου είπε κάποια στιγμή ο πρόεδρος της τοπικής Κοινότητας στο Βουργαρέλι, θα σου κάνω μια απλή ερώτηση, γιατί μιλάς τόσο για την εξωτερική πολιτική σαν να είναι δουλειά του Περιφερειάρχη. Φυσικά και στη δική μου αντίληψη, την αντίληψη της περιφερειακότητας ο Περιφερειάρχης πρέπει πρωτίστως να ξέρει καλά Ιστορία και Διεθνείς Σχέσεις. Πώς αλλιώς θα τοποθετήσει την περιφέρεια στον κόσμο; Προειδοποίησα από την Πρέβεζα για τα δύο διεθνή αεροδρόμια που σχεδιάζονται στην Αλβανία και τον κίνδυνο να βρεθούμε αποκομμένοι τουριστικά από βορρά και νότο. Αυτά πρέπει να μπουν στη διαδικασία επίλυσης των διαφορών ως προαπαιτούμενα. Και μαζί με αυτά πρέπει να μπουν και τρία ακόμα στοιχεία:

Πρώτον η κατασκευή ενός Διεθνούς Αερολιμένα Ηπείρου, που θα αποτελεί την πύλη μας με τον κόσμο.

Δεύτερον η δημιουργία ενός ειδικού interreg το οποίο θα έχει βασική προϋπόθεση τον συνεταιρισμό με πολίτες που αυτοπροσδιορίζονται ως Βορειοηπειρώτες με στόχο την παραμονή και ευημερία των συμπατριωτών μας στην περιοχή

και τρίτον, το σημαντικότερο, το πιο συμβολικό, το πιο δίκαιο: Την επέκταση της μειονοτικής ζώνης στα πραγματικά όρια, τα ιστορικά όρια της Βορείου Ηπείρου.

Οι προτάσεις αυτές αν και διαφορετικές έχουν ένα κοινό νοηματικό άξονα. Ο άξονας αυτός, της περιφερειακότητας, είναι ένας άξονας εξωστρέφειας, ανάπτυξης, μια σκέψη «ανοικτότητας» όπου δημιουργεί κερδισμένους και στις δύο πλευρές- δεν αναμασά έναν στείρο εθνικισμό και τοπικισμό που φέρει μέσα του τον καρπό της μιζέριας.

Είναι προφανές ότι ο κ. Καχριμάνης δεν έχει μια τέτοια αντίληψη, αδυνατεί να δει το μεγάλο παιχνίδι και επειδή δεν μπορεί, καλύπτεται πίσω από το να δηλώνει αναρμόδιος. Κι αυτό γιατί εκπροσωπεί μια σχολή σκέψης που βλέπει τις ταυτότητες των ανθρώπων με ένα τρόπο κλειστό, εσωστρεφή, διχαστικό. Ακόμα και την καταγωγή του τη βλέπει με όρους περιχαράκωσης, όταν τόλμησε σε αυτή εδώ την πόλη να μιλήσει ιδιωτικά στον Κυριάκο Μητσοτάκη και του ζήτησε να παρέμβει ειδικά για το βλάχικο στοιχείο των Βορειοηπειρωτών.

Στην αρχή ομολογώ πως όταν το πληροφορήθηκα δεν του έδωσα την πρέπουσα σημασία. Πριν μερικές ημέρες όμως υπέπεσε στην αντίληψή μου ότι στην περιοχή της Κόνιτσας με την ανοχή των τοπικών αρχών γίνονται μαθήματα βλάχικων σε δημόσιους χώρους και μάλιστα με τον ρόλο του δασκάλου να έχει επιφορτισθεί και συγκεκριμένο πρόσωπο. Δεν θα κάνουμε ονοματολογία εδώ, όμως επειδή όπως είπα οι καιροί είναι πονηροί πρέπει να πρυτανεύσει η λογική και το κράτος δικαίου. Με τη λογική του «σώπα καημένε» την πατάμε στη Θράκη και έτσι την πατήσαμε στη Φλώρινα.

Δεν θέλω να μπω σε περισσότερες λεπτομέρειες, γιατί δεν μπορώ να καταλάβω αν αυτοί που τα κάνουν αυτά καταλαβαίνουν τι κάνουν. Θα χαρώ όμως πάρα πολύ και είναι φυσιολογικό για εκείνον, ο Περιφερειάρχης Ηπείρου να αναλάβει μεγάλη πρωτοβουλία αυτή τη στιγμή, την οποία και εγώ θα στηρίξω, και να ζητήσει άμεσα από το Υπουργείο Παιδείας,

Πρώτον να γίνει πιστοποίηση καθηγητών που θα διδάσκουν τη διάλεκτο

Δεύτερον να γίνει γραπτή επιστημονική καταγραφή της βλάχικης και προστασία της σύμφωνα με τις πρόνοιες του ψηφίσματος 2057/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να ενταχθεί η διδασκαλία της διαλέκτου στο πλαίσιο του ολοήμερου σχολείου ή σε πρόγραμμα δια βίου μάθησης σε ένα ευρύ πλαίσιο πατριδογνωσίας το οποίο θα αναδεικνύει τον πολιτισμό, τα ήθη και την ιστορία των Βλάχων καθώς και την τεράστια συνεισφορά τους στους αγώνες του Έθνους.

Αν δεν γίνει αυτή η πρόταση, ιδίως μετά τον καχύποπτο τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίσθηκα από τους ιθύνοντες του Δήμου αλλά και τον ίδιο τον «διδάσκοντα», θα θεωρήσω ότι κάτι ύποπτο συμβαίνει και πλέον σε πλήρη γνώση και της Περιφέρειας.

Τα ζητήματα της εκπαίδευσης απαιτούν ευαισθησία και λεπτότητα στον τρόπο διαχείρισης. Και πρέπει να αντιμετωπισθούν οι Βλάχοι με σεβασμό. Για να πάψει η διχόνοια την οποία βρίσκω διαρκώς μπροστά μου σε όλη την περιφέρεια. Διότι η διχόνοια που ξέσπασε για τα διόδια στο Δροσοχώρι είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.

Και για να τολμήσω να πάω ένα βήμα παραπέρα θα πω το εξής. Πρώτος εγώ θέλω να δώσω τη μάχη για την αποκατάσταση και την σωστή ένταξη των Βλάχων στο κοινωνικό σύνολο, σε σχέση πάντα με τη γλώσσα. Θέλω ως Ηπειρώτης να είμαι στην πρώτη γραμμή για να μάθουν τα παιδιά όλης της Ηπείρου ποιοί ήταν οι τιτάνες του Μετσόβου, της Βορείου Ηπείρου και άλλων περιοχών: ο Ζάππας, ο Αβέρωφ, ο Τοσίτσας, ο Σίνας. Ποιοί ήταν, τι έκαναν για να στηρίξουν την Ελλάδα και πως μεγαλούργησαν γιατί είδαν την βλάχικη καταγωγή τους ως προϋπόθεση ελληνικότητας και έγιναν και πολίτες του κόσμου.

Φαντάζεστε αυτοί οι εθνικοί ευεργέτες να ακολουθούσαν τη συλλογιστική Καχριμάνη; Να έλεγαν «δεν στηρίζουμε τους Μακεδόνες γιατί δεν είναι Βλάχοι, δεν στηρίζουμε τους Κωνσταντινουπολίτες γιατί δεν είναι Ηπειρώτες, δεν χτίζουμε την Ακαδημία ή το Μετσόβιο στην Αθήνα γιατί τότε η Ήπειρος δεν είχε απελευθερωθεί». Στήριξαν γιατί έβλεπαν τον Ελληνισμό σαν ένα σύνολο. Δεν δίχασαν. Για αυτό και έγιναν μεγάλοι. Γιατί ο γνήσιος Βλάχος είναι ένας μεγάλος πατριώτης. Ο γνήσιος Βλάχος είναι πάνω από όλα Έλληνας. Γιατί θέλει μεγαλείο ψυχής να επενδύεις στην μικρή τότε Ελλάδα όταν ο τόπος σου είναι ακόμα σκλαβωμένος.

Αυτό λοιπόν που συμβαίνει αυτή τη στιγμή είναι η απόλυτη εσωστρέφεια. Αρνούμαι να πιστέψω ότι οι Βλάχοι είναι αυτό που με τόση σπουδή προσπαθεί να μας δείξει ο κ. Καχριμάνης.

Είναι δικαίωμα όποιου θέλει να περιχαρακώνεται ο ίδιος στην ταυτότητά του. Δεν μπορεί κανείς όμως να εγκλωβίζει και τους άλλους με τους οποίους μοιράζεται κοινά χαρακτηριστικά καταγωγής σε μια τέτοια οπτική. Ε, λοιπόν φτάνει. Κάποτε πρέπει να καταλάβουμε οτι η εθνική, η ιστορική
επιβίωση των Βορειοηπειρωτών όπως και το μέλλον των Ηπειρωτών συνολικά δεν μπορεί να είναι δέσμιες των προσωπικών πολιτικών σχεδιασμών κανενός.

Για εμάς οι Ηπειρώτες είναι ένα σύνολο, μια Περιφέρεια. Είτε ζουν πάνω ή κάτω από τη συνοριακή γραμμή. Είτε είναι Θεσπρωτοί είτε Αρτινοί, είτε Πρεβεζάνοι είτε Γιαννιώτες. Είναι ίσοι μεταξύ ίσων. Και αυτός που διοικεί την Περιφέρεια Ηπείρου οφείλει να τους εκπροσωπεί όλους. Οφείλει να εργάζεται για όλους.

Και για να τολμήσω να δανειστώ μια φράση του Κυριάκου Μητσοτάκη για το Μακεδονικό ότι δεν θα διχάσουμε τους Έλληνες για να ενώσουμε τους Σκοπιανούς, το παραφράζω και λέω το ίδιο και για την Ήπειρο. Δεν θα διχάσουμε τους Ηπειρώτες για να συντηρούνται πολιτικές καριέρες. Θα δώσω τέλος στον Διχασμό στην Ήπειρο μια και καλή.

Και κλείνω το θέμα με μια προειδοποίηση δημόσια από αυτό εδώ το βήμα, προς όσους επιθυμούν να πολιτευθούν: Αν δεν είστε έτοιμοι να υπερασπιστείτε τους Βορειοηπειρώτες στη συζήτηση που θα γίνει με την Αλβανία, μη κατεβείτε υποψήφιοι. Εμένα θα με βρείτε απέναντί σας. Θα πρέπει να είστε έτοιμοι ακόμα και να αποχωρήσετε από τις παρατάξεις σας. Αλλιώς θα αποδείξετε αυτό που λέγεται στα καφενεία – και το λέω εδώ που έχουν στηθεί ολόκληρες εκλογικές περιφέρειες μόνο και μόνο από μετακινήσεις Βορειοηπειρωτών με λεωφορεία- ότι το Βορειοηπειρωτικό σας νοιάζει μόνο για την κάλπη. Και να δώσετε όρκο τιμής ότι σε περίπτωση που δεν στηριχθεί η ενταξιακή διαδικασία με βάση τα συμφέροντα των Ηπειρωτών, θα αποχωρήσετε από τις παρατάξεις. Η μάχη δίνεται για τον τόπο, όχι για την καρέκλα.

Τελειώνω με την απλή αναλογική και τη μεγάλη συζήτηση που έχει ξεκινήσει. Ξεκαθαρίζω εξαρχής ότι υποστηρίζω την απλή αναλογική ως εκλογικό σύστημα για την Αυτοδιοίκηση. Αυτό όμως που έχει φέρει ο κ. Σκουρλέτης δεν είναι απλή αναλογική. Είναι ένα νομοσχέδιο που εξυπηρετεί τις πολιτικές επιδιώξεις εκείνων που θέλουν την Αυτοδιοίκηση πλήρως υποταγμένη στις ανάγκες του εκάστοτε Υπουργού των Εσωτερικών. Είναι ένα νομοσχέδιο που δεν δίνει πνοή στην περιφερειακότητα, που κάνει δήμους και περιφέρειες το μακρύ χέρι των Υπουργείων και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. Είναι ένα νομοσχέδιο που θα προσφέρει επιπλέον δικαιολογίες σε όσους παλεύουν να καλύψουν τη διοικητική τους ανεπάρκεια και παριστάνουν τους τροχονόμους των κονδυλίων.

Ωστόσο, επιμένω, πως ειδικά στην Ήπειρο, αυτή η κολοβή έστω απλή αναλογική, που δεν έχει δικλείδες ασφαλείας, θα αποτελέσει το εφαλτήριο για τον εκδημοκρατισμό της Περιφέρειας, για να
εξαφανιστούν οι κατά τόπους φύλαρχοι που θέλουν να συντηρούν την κλίκα των ξεπεσμένων, όπως την έχω ονοματίσει.

Σε αυτούς που γέλασαν λοιπόν όταν είπα οτι η απλή αναλογική είναι πλήρως συμβατή με την κεντροδεξιά και θεώρησαν αρκετά εξωτικό το παράδειγμα της Αμερικής, θα εκφράσω ένα άλλο παράδειγμα: τα επιμελητήρια, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της κεντροδεξιάς και όπου χρόνια τώρα εφαρμόζεται η σοβαρότερη απλή αναλογική. Τους προκαλώ λοιπόν ανοικτά, για να δούμε ποιοί είναι οι πραγματικοί κεντροδεξιοί και ποιοί οι γιαλαντζί. Προτείνω κ. Καχριμάνη, σήμερα, τώρα, ενώ βρίσκεται σε διαβούλευση το νομοσχέδιο να ζητήσετε από τον κ. Σκουρλέτη να εφαρμόσει το 42% του Προκόπη Παυλόπουλου για εκλογή από τον πρώτο γύρο. Δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο. Εφόσον αισθάνεστε και εμπιστεύεστε τις δυνάμεις σας πάμε να αναμετρηθούμε για να δώσουν οι Ηπειρώτες ένα σαφές μήνυμα χωρίς να πάμε σε δεύτερο γύρο. Και μιας και μιλάμε με όρους Μουντιάλ και μπούκινγκ αυτές τις ημέρες σας δίνω οκτώ πόντους. Γιατί το κάνω με τόση αυτοπεποίθηση; Γιατί εγώ δεν θα κάνω προεκλογικές διακοπές σαν την κ. Γεροβασίλη πριν τον δεύτερο γύρο.

Το 2000 βρήκατε το τέχνασμα με την παρατυπία και αποφύγατε τον Δήμο για να κατεβείτε για Νομάρχης. Εγώ σας θέλω σε αυτή τη μάχη μέχρι το τέλος, ακόμα κι αν δέχεστε διαφορετικές εισηγήσεις. Σας θέλω καθαρό αντίπαλο για να αποφασίσουν οι Ηπειρώτες τι Ήπειρο θέλουν.

Οι επιλογές άλλωστε είναι σαφείς εδώ και καιρό.

· Περιφερειακότητα έναντι στείρου τοπικισμού.

· Πολιτιστική ανάσταση έναντι της κλίκας των ξεπεσμένων.

· Πρωτογενής επιχειρηματικότητα έναντι «φεταρχίας».

· Ισοτιμία στα κέντρα λήψης αποφάσεων έναντι επαιτείας.

· Τουριστικοί αναπτυξιακοί άξονες έναντι του 2,2% συνεισφοράς του τουρισμού.

· Διαφάνεια έναντι διαπλοκής.

· Υπερκομματικότητα έναντι κομματικού στίγματος.

· Ακμαιότητα και αυτοπεποίθηση έναντι της πολιτικής μελαγχολίας.

Η παρουσία όλων των πολιτών, στέλνει ακόμα πιο ηχηρά το μήνυμα που σαν σκυταλοδρομία ξεκίνησε από τα Γιάννενα και πέρασε στην Άρτα και την Πρέβεζα. Το μήνυμα που διοχετεύθηκε στις δεκάδες κοινωνικές διαβουλεύσεις.

Το μήνυμα ότι η Ήπειρος είναι εδώ, οι Ηπειρώτες είμαστε εδώ και θέλουμε επιτέλους ένα καλύτερο μέλλον. Θέλουμε ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ για την Περιφέρειά μας. Θέλουμε Ορίζοντες Ηπείρου για να γίνουμε περήφανοι ξανά.

Σας ευχαριστώ.