Gen Z: Η γενιά που δεν έχει να χάσει τίποτα, έρχεται με φόρα

Η Gen Z στην Ελλάδα διεκδικεί τη δική της φωνή. Οι απόψεις, τα στερότυπα και οι απαντήσεις που δίνουν οι νέοι, όπως τα κατέγραψε το Eteron

Συραγώ Λιάτσικου

Δύο stand up comedians, δύο έρευνες για τη Gen Z και έξι “παιδιά της” συναντήθηκαν στον νέο χώρο του Eteron στην οδό Λεωκορίου στην Αθήνα μαζί με άτομα που θέλουν να τη γνωρίσουν καλύτερα σε μια απόπειρα ιχνηλάτησης των ταυτοτήτων, των ενδιαφερόντων και των προσδοκιών της ιδιαίτερης αυτής γενιάς.

Το Eteron - Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του χώρου στο κοινό για να υποδεχθεί την Gen Z, μια γενιά στην οποία αφιέρωσε από την πρώτη στιγμή την προσοχή του.
ADVERTISING






Το NEWS24/7 βρέθηκε στην εκδήλωση “Ok Zoomer” που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη σε συνδιοργάνωση του Eteron με το Σημείο για τη Μελέτη και την Αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς. Εκεί παρουσιάστηκαν οι δύο πρόσφατες έρευνές τους με επίκεντρο την GenZ και τη σχέση της με τα κοινωνικά ζητήματα, την Εκκλησία, την ενημέρωση, τις έμφυλες ταυτότητες, τα social media καθώς και τα πολλά άλλα ζητήματα που την απασχολούν, που μπορείτε να τις δείτε αναλυτικά εδώ και εδώ.Στιγμιότυπο από τη συζήτηση "Ok Zoomer" ETERON

Ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, διευθυντής του Eteron άνοιξε τη συζήτηση καλωσορίζοντας όσες και όσους βρέθηκαν στο χώρο για πρώτη φορά για να συζητήσουν για την Gen Z με αφορμή τα αποτελέσματα της έρευνας του Ινστιτούτου. Ακολούθησε η Στεύη Κίτσου που παρουσίασε το Σημείο για τη Μελέτη και την Αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς και την έρευνα που διεξήγαγε για τη νεολαία και τη σχέση της με τη θρησκεία και την Εκκλησία.

Τα βασικά σημεία των δύο ερευνών παρουσίασαν οι Αλέξανδρος Μινωτάκης και Αλέξανδρος Σακελλαρίου, ενώ στη συνέχεια τη σκυτάλη πήρε ο stand-up comedian Βύρωνας Θεοδωρόπουλος, δίνοντας μια δεκάλεπτη, κωμική - και κωμικοτραγική σε στιγμές- διάσταση μερικών από τα στοιχεία που θεωρούνται χαρακτηριστικά της γενιάς αυτής. Τα περισσότερα γέλια φαίνεται να κέρδισαν ιστορίες βγαλμένες από την ίδια τη ζωή που περιγράφουν τις αντιθέσεις και το “χάσμα” σε συμπεριφορές της GenZ με τους millenials, την Gen X και τους boomers.

Στη συνέχεια, μαζί με την stand-up comedian Ειρήνη Ξυγκάκη, συζήτησαν με νέους και νέες της Gen Z για τη δική τους ματιά πάνω στις έρευνες και τα ζητήματα που απασχολούν αυτές, αυτούς και τη γενιά τους.

Η στερεοτυπική περιγραφή της Gen Z ως μιας γενιάς κολλημένης με το κινητό και αδιάφορης προς την πολιτική και γενικότερα για όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας βρέθηκε στο επίκεντρο της κουβέντας, με τους συμμετέχοντες να δίνουν τις δικές τους, προσωπικές απαντήσεις για τη ματιά τους στον κόσμο, να αποδομούν τους στερεοτυπικούς χαρακτηρισμούς που τους αποδίδουν κατά βάση οι boomers - ή και όσοι αισθάνονται έτσι - και να ενισχύουν με παραδείγματα από τη δική τους καθημερινότητα τα ευρήματα των ερευνών.
"Δεν είμαστε απολιτίκ"

“Ένιωσα μια δικαίωση με την έρευνα του Eteron για τη γενιά μου, δεν είμαστε απολιτίκ” λέει η 19χρονη Αρετή στο NEWS24/7, η οποία βρέθηκε ανάμεσα στα παιδιά της Gen Z που πήραν μέρος στη συζήτηση.

Όπως προέκυψε από παραδείγματα που μοιράστηκαν από το σχολείο ή το πανεπιστήμιο, η γενιά τους αναζητά το “συλλογικό” με τον δικό της τρόπο. Θέλουν να είναι πολιτικοί και επιδιώκουν να το κάνουν, όμως τους απωθεί ή δεν τους εμπνέει και τόσο η κομματική ταυτότητα. Τουλάχιστον όπως είναι διαμορφωμένη στο σήμερα. Δεν επιλέγουν μαζικά την αποχή από τις εκλογές, οι περισσότεροι από αυτούς ψηφίζουν αλλά... με μισή καρδιά.

Η πολιτικοποίησή τους προκύπτει, σε μεγαλύτερο βαθμό, γύρω από ζητήματα που τους αφορούν στην πράξη.

Συζητούν πολύ για την πατριαρχία, την έμφυλη καταπίεση, τη σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση, τις αμβλώσεις και τα δικαιώματα των γυναικών, έχουν πάρει άλλωστε ώθηση από το άνοιγμα της παραπάνω κουβέντας με αφορμή το #metoo, τις γυναικοκτονίες και την υπόθεση Λιγνάδη αλλά δεν μένουν εκεί.

Οργανώνονται σε ομάδες στους χώρους όπου ζουν, φτιάχνουν, για παράδειγμα, όπως περιέγραψε η Αρετή, θεματικές ομάδες γύρω από το έμφυλο στο πανεπιστήμιο, όπου μπορούν να συμμετέχουν όλες, όλοι και όλα. Χρησιμοποιούν, επίσης, πολύ και τα social media για αυτό το σκοπό.
“Τα social media είναι ένα μέσο, το φορτίο είναι στο χέρι σου”

“Τα social media είναι ένα μέσο, το φορτίο είναι στο χέρι σου” λέει στο NEWS24/7 η Αρετή, η οποία περιέγραψε το πόσο σημαντικό έχει αποδειχθεί στην πράξη το Instagram στην επικοινωνία με τις φίλες της, θηλυκότητες και την εν γένει κοινότητα όταν συμβαίνουν περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης. Η άμεση διάδοση του οποιουδήποτε περιστατικού σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων, δίνει μεγάλη δύναμη στο να παρθούν γρήγορα μέτρα και να αντιδράσουν.

“Υπάρχουν πολλές συλλογικότητες, στις σχολές μας, στις παρέες μας ακούγονται συνέχεια τέτοια περιστατικά. Το παραμικρό που θα γίνει μαθαίνεται και κάπως εκπαιδεύεσαι στο πώς να αντιδράσεις. Μέσα στην ασχήμια του έχει και ομορφιά όλο αυτό" υποστηρίζει.

Μιλώντας για μια άλλη, πιο “σκοτεινή” πλευρά των social media, αναγνωρίζουν την τοξικότητα που σε περιπτώσεις τα κατακλύζει αλλά και το ότι πολλές φορές η επικοινωνία μέσω αυτών μπορεί να είναι επιφανειακή. ”Δεν έχω αυταπάτες ότι δημιουργούνται ολοκληρωμένες σχέσεις, υπάρχουν πολλά που δεν μπορούν να αντικατασταθούν από την ανθρώπινη επαφή, για παράδειγμα χάνεται ο αυθορμητισμός” λέει η Αρετή. “Αλλά από την άλλη, θα μιλήσεις με άτομα από άλλες πόλεις και χώρες που διαφορετικά δε θα γνώριζες, χτίζεις τον κύκλο σου” συνεχίζει.

Τα social media, όπως επιβεβαιώνουν, αποτελούν την κύρια πηγή ενημέρωσής τους, αλλά ισχυρίζονται ότι αυτοί είναι που “τα ξέρουν καλύτερα” και είναι σε θέση να αναγνωρίζουν ότι ενημερώνονται από “Echo bubbles”, ότι δηλαδή βρίσκονται σε κοινά “ψηφιακά δωμάτια” με τους ανθρώπους που έχουν κοινές αναφορές. “Σίγουρα δεν είναι αυτό αμεσοδημοκρατία” λέει η Αρετή.
Gen Z και κινήματα

Βέβαια, από την άλλη, τα εμπιστεύονται περισσότερο από τα ΜΜΕ και δίνουν μεγάλη σημασία στην καταγραφή περιστατικών από τους ίδιους, με τα κινητά τους. Όπως έγινε στην περίπτωση της δολοφονίας του Ζακ, την οποία και θεωρούν ορόσημο για τη γενιά τους, όπως και μια άλλη δολοφονία, αυτή του Γρηγορόπουλου.

Οι αναφορές τους στα κινήματα έχουν κυρίως να κάνουν με δράσεις της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, φεμινιστικές πορείες, αντιρατσιστικές και αντιφασιστικές κινητοποιήσεις. Αντιλαμβάνονται επίσης τη γενιά τους ως αυτή που έχει την τελευταία ευκαιρία να σώσει το περιβάλλον, κι έτσι έχουν “λήξει” κάποια ζητήματα που οι μεγαλύτερες γενιές ακόμη υποτιμούν, όπως αυτό της ανακύκλωσης. “Θεωρούμε αυτονόητο το ότι όλοι κάνουμε ανακύκλωση” είπε η Αρετή. Παράλληλα, ανοίγουν συχνά και τη συζήτηση για την παραγωγή και κατανάλωση κρέατος, σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι γινόταν ποτέ.

Τη σχέση τους με την Εκκλησία την περιγράφουν είτε ως μακρινή είτε ως ανύπαρκτη, ενώ όμως, όπως κάποιοι από αυτούς μοιράστηκαν στη συζήτηση, αποζητούν την πνευματικότητα.
“Η διαφορά είναι ότι τώρα μιλάμε”

Σε αυτό που όμως επέμειναν περισσότερο από όλα, είναι ότι πλέον μιλάνε, αντιπαρατίθενται, παλεύουν για τις απόψεις τους. Μιλούν για τους εαυτούς τους ως αποφασισμένους και ανυποχώρητους στις θέσεις τους στα οικογενειακά τραπέζια, επιμένουν μέχρι να γίνει ξεκάθαρο στους συνομιλητές τους ότι κάποιες συμπεριφορές δεν “περνάνε” πλέον. Είτε αυτό είναι ένα ρατσιστικό αστείο, είτε μια σεξιστική συμπεριφορά.

Φυσικά, δεν είναι ούτε όλοι έτσι, ούτε τα έχουν λύσει όλα, κάθε άλλο. Το bullying σαρώνει στα σχολεία, ο ρατσισμός καλά κρατεί, η τοξικότητα βρίσκει εύφορο έδαφος στα social media, έρχονται αντιμέτωποι με κακοποιητικές συμπεριφορές. “Η διαφορά είναι ότι τώρα μιλάμε” όπως λέει η Αρετή.

Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό αυτής της γενιάς, είναι ότι έμαθαν τον κόσμο μέσα από αλλεπάλληλες κρίσεις. Από την οικονομική κρίση, μέχρι την πανδημία και τους πολέμους, δεν έχουν ζήσει ακόμη σε μια περίοδο σχετικής “ομαλότητας”, και αυτό αποτελεί ταυτοτικό χαρακτηριστικό τους. Η εμπειρία αυτή ίσως τους κάνει να μην μπορούν εύκολα να ονειρευτούν για το μέλλον τους, ωστόσο διατηρούν ένα εν δυνάμει απελευθερωτικό “όπλο” στην κατοχή τους.

Δεν έχουν τίποτα να χάσουν, και το λένε. Θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο και ανιχνεύουν τους τρόπους με τους οποίους θα το κάνουν και μέχρι τότε, παλεύουν να ακουστούν.

Ειδικά την τελευταία περίοδο της απομόνωσης, λόγω και της πανδημίας, η απουσία χώρων διαλόγου, κοινωνικών ζυμώσεων και ανταλλαγής απόψεων έλειψαν περισσότερο από ποτέ. Πολλά άτομα της Gen Z ίσως δεν τους γνώρισαν και ποτέ.

Το Eteron δημιούργησε έναν τέτοιο χώρο, στρέφοντας τους προβολείς για πρώτη φορά πάνω σε αυτή τη “ριγμένη” γενιά. Χωρίς πολλές βεβαιότητες και με φόρα, η Gen Z έρχεται να φωνάξει για όσα την κινητοποιούν, σε όσους είναι διατεθειμένοι να την ακούσουν.

news247.gr