The moral question of whether one should obey the commands when they are contrary to human conscience and the fundamental, "unwritten" principles of ethics, beyond the drama that experienced in 'Antigone' Sophocles, where the protagonist represents the man who is not subordinated debt and believes his rebellion against the unjust and brutal power, no philosophical analysis in all historical eras.
And while humanists argue tinyperochi of individual consciousness in such matters, insisting that the moral judgment of the person should prevail over the principle, when they are in conflict, Stanley Milgram, a psychologist at the University of Yale, decided to experimentally verify whether and to what point subjects are willing to follow orders received by them as to "punish" another subject, awakening the potentially violent behavior as a result of compliance to power, one and asked to submit to increasing doses of electrical discharges.
Those who participated in the experiment, believed related memory and ability memorization of words.Specifically, they were told that they, undertaking the role of 'teacher' fee $ 4 / hour, punish with an electroshock machine the "apprentice" in each wrong answer. The "learner" was not a student, but an actor, hired by Milgram to incarnation precisely this "role" and there was no electricity, no electric shocks, which the "teacher" knew. Nor, of course, that the actor pretending.
How many volunteer "teachers" came as the last lever because of the wrong answers? 95% went over the 150 volt shock, while 65% reached the last lever 450 volts!
Conclusions: Looking again to experiment, I realized once again that timeless works to support the validity of the theory of conformism, whereby, when a citizen is unable to make decisions in pressure situations and crisis, being trapped in kaloplegmena nets of fear and panic, fatally obeys commands a superior in the hierarchy, in this case the Milgkram- experimenter, who acts as the highest authority. It shows, that is, suggestible and obedience of people when they have been given a legitimate ideology or koinoniki- institutional support (here: ordinary people fulfilled orders -under comparable conditions "money" - which were consequential apparent granting of powerful electric shock other participants, their fellowmen).
Feeling, therefore, the need to renounce any responsibility for what happened to the victim, unconsciously submitted themselves to the role of the executive body of the present higher authority, obeying and believing that she alone is responsible for the outcome of things. In this light, the duck of personal responsibility and a thin, vague line the limits of obedience and thus the individual manipulation.Because, it turns out that although the fear and pressure are the best helpers of obedience to power irrespective of the characteristics of the latter, yet repress independent thought and logic.
Many will say that the synagogues are universal and tightly embracing the concept of "mazopoiisis". But the maxim that the more developed, diversified and educated a person is, the less susceptible it is to "mazopoiisi" is not always true. Man is a fragile being who often are not ready to take the reins of freedom of thought and initiative. The same people who find it difficult to make decisions and manage their lives, do not hesitate to sacrifice all their freedoms for the sake of an imposing "leader" who will guide them and decided instead for them, thereby circumventing the moral themselves suspensions, they can take steps which would otherwise considered reprehensible.
Magda Chatzistratis
Πείραμα Μίλγκραμ: Η τρανή απόδειξη του κοινωνικού κομφορμισμού.
Το ηθικό ερώτημα, αν πρέπει κανείς να υπακούει τις εντολές, όταν αυτές αντίκεινται στην ανθρώπινη συνείδηση και στις θεμελιώδεις, «άγραφες» αρχές του ηθικού κώδικα, πέρα από τη δραματοποίηση που γνώρισε στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, όπου η πρωταγωνίστρια εκπροσωπεί τον άνθρωπο που δεν υποτάσσεται και θεωρεί χρέος του την εξέγερση απέναντι στο άδικο και τη βίαιη εξουσία, υφίσταται φιλοσοφική ανάλυση σε όλες τις ιστορικές εποχές.
Και ενώ οι ανθρωπιστές διατείνονται τηνυπεροχή της ατομικής συνείδησης σε τέτοια θέματα, επιμένοντας ότι η ηθική κρίση του ατόμου πρέπει να υπερισχύει της αρχής, όταν αυτές βρίσκονται σε σύγκρουση, ο Στάνλεϊ Μίλγκραμ, ψυχολόγος στο πανεπιστήμιο του Yale, αποφάσισε να ελέγξει πειραματικά εάν και μέχρι ποιου σημείου τα υποκείμενα είναι διατεθειμένα να ακολουθήσουν εντολές που τους απευθύνονται, όπως να «τιμωρήσουν» ένα άλλο υποκείμενο, αφυπνίζοντας τη δυνητικά βίαιη συμπεριφορά τους ως αποτέλεσμα συμμόρφωσης στην εξουσία, μιας και καλούνταν να το υποβάλουν σε αύξουσες δόσεις ηλεκτρικών εκκενώσεων.
Όσοι συμμετείχαν στο πείραμα, πίστευαν πως αφορούσε τη μνήμη και την ικανότητα αποστήθισης λέξεων. Συγκεκριμένα, τους έλεγαν πως οφείλουν, αναλαμβάνοντας το ρόλο του «δασκάλου» έναντι αμοιβής 4 δολαρίων/ώρα, να τιμωρήσουν με μια μηχανή ηλεκτροσόκ το «μαθητευόμενο» σε κάθε λάθος απάντηση. Ο «μαθητευόμενος» δεν ήταν φοιτητής, αλλά ηθοποιός, που είχε προσληφθεί από το Μίλγκραμ για την ενσάρκωση ακριβώς αυτού του «ρόλου» και δεν υπήρχε ηλεκτρισμός, ούτε ηλεκτροσόκ, γεγονός που ο «δάσκαλος» δε γνώριζε. Ούτε, βέβαια, ότι ο ηθοποιός υποκρινόταν.
Πόσοι από τους εθελοντές «δασκάλους» έφτασαν ως τον τελευταίο μοχλό εξαιτίας των λάθος απαντήσεων; Το 95% προχώρησε πάνω από τα 150 βολτ ηλεκτροσόκ, ενώ το 65% έφτασε μέχρι τον τελευταίο μοχλό των 450 βολτ!
Συμπεράσματα: Ξαναβλέποντας το πείραμα, συνειδητοποίησα για ακόμα μια φορά ότι διαχρονικά λειτουργεί προς επίρρωση της ισχύος της θεωρίας του κομφορμισμού, σύμφωνα με την οποία, όταν ένας πολίτης είναι ανίκανος να πάρει αποφάσεις σε καταστάσεις πίεσης και κρίσης, όντας εγκλωβισμένος στα καλοπλεγμένα δίχτυα του φόβου και του πανικού, μοιραία υπακούει τις εντολές κάποιου ανώτερου στην ιεραρχία, στην προκειμένη περίπτωση του Μίλγκραμ- πειραματιστή, ο οποίος δρα σαν ανώτατη αρχή του. Καταδεικνύει, δηλαδή, το ευεπηρέαστο και την υπακοή των ανθρώπων, όταν τους παρασχεθεί μια νομιμοποιημένη ιδεολογία είτε κοινωνική- θεσμική υποστήριξη (εδώ: οι καθημερινοί άνθρωποι εκπλήρωναν εντολές -κάτω από εφάμιλλες συνθήκες «νομιμοποίησης»- που είχαν ως απότοκο τη φαινομενική χορήγηση ισχυρότατων ηλεκτρικών σοκ σε άλλους συμμετέχοντες- συνανθρώπους τους).
Νιώθοντας, λοιπόν, την ανάγκη να αποποιηθούν οποιασδήποτε ευθύνης για ο,τι συμβεί στο θύμα, υπέβαλαν ασυνείδητα τον εαυτό τους στο ρόλο του εκτελεστικού οργάνου της προκειμένης ανώτερης αρχής, υπακούοντάς και θεωρώντας ότι εκείνη μόνο είναι η υπεύθυνη για την έκβαση των πραγμάτων. Υπό αυτό το πρίσμα, η απόσειση της προσωπικής ευθύνης αποτελεί και τη λεπτή, ακαθόριστη γραμμή στα όρια της υπακοής και της κατ' επέκταση χειραγώγησης του ατόμου. Διότι, αποδεικνύεται ότι ναι μεν ο φόβος και η πίεση αποτελούν τους καλύτερους αρωγούς της υπακοής στην εξουσία ανεξαρτήτως των χαρακτηριστικών της τελευταίας, αλλά συνάμα καταστέλλουν την ανεξάρτητη σκέψη και λογική.
Πολλοί θα πουν ότι οι συναγωγές αυτές είναι καθολικές και αγκαλιάζουν ασφυκτικά τον όρο της «μαζοποίησης». Όμως, το απόφθεγμα ότι όσο πιο αναπτυγμένο, διαφοροποιημένο και μορφωμένο είναι ένα άτομο, τόσο λιγότερο επιρρεπές είναι στη «μαζοποίηση» δεν ισχύει πάντα. Ο άνθρωπος είναι ένα εύθραυστο ον, που συχνά δεν είναι έτοιμο να πάρει τα ηνία της ελευθερίας της σκέψης και της πρωτοβουλίας. Οι ίδιοι άνθρωποι που δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις και να διαχειριστούν τη ζωή τους, δε διστάζουν να θυσιάσουν όλες τις ελευθερίες τους χάριν ενός επιβλητικού «ηγέτη», ο οποίος θα τους καθοδηγεί και θα αποφασίζει αντί γι' αυτούς, καταστρατηγώντας έτσι τις ίδιες τις ηθικές τους αναστολές, αφού μπορεί να προβαίνουν σε ενέργειες που σε άλλες περιπτώσεις θα θεωρούσαν καταδικαστέες.
Μάγδα Χατζηστρατή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου