Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει από τη στιγμή που ο προϊστορικός άνθρωπος στρέφοντας το βλέμμα του στον ουρανό προσπάθησε να απαντήσει στο ποιος είναι και ποια η θέση του στο κόσμο.
Παρατήρηση αστερισμών στο Καλέντζι (2010)
Από τον αστρολάβο έως τα σύγχρονα ραδιοτηλεσκόπια δόθηκαν απαντήσεις, αλλά και πολλαπλασιάστηκαν οι απορίες με μια σταθερά να παραμένει: η περιέργεια του ανθρώπου και η θέληση του να προσεγγίσει τα όρια του σύμπαντος, μετέωρος, πίσω από ένα τηλεσκόπιο σε μια σκοτεινή κορυφή της Γης.
Παράθυρο στο σύμπαν έχει ανοίξει στα Γιάννινα, εδώ και 13 χρόνια, η Ερασιτεχνική Ομάδα Αστρονομίας οργανώνοντας ποικίλες δραστηριότητες για παιδιά και μεγάλους με αστρονομικές ανησυχίες. Συναντήσαμε τον Κώστα Σακκά, «ιθύνοντα νου» της Ερασιτεχνικής Ομάδας Αστρονομίας Ιωαννίνων, η οποία έχει διοργανώσει πλήθος δημόσιων αστρονομικών εκδηλώσεων, βραδιών κοινού, ηλιακών παρατηρήσεων, μαθημάτων και παρουσιάσεων σε σχολεία, μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους σε πάνω από 20 πόλεις και χωριά της Ηπείρου. Κάθε χρόνο ο ίδιος δίνει εθελοντικά δημόσιες διαλέξεις για αστρονομικά θέματα και τα δύο τελευταία χρόνια έχει διδάξει εθελοντικά αστρονομία σε σχολεία της πόλης.
ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ
Ο πολιτικός μηχανικός Κώστας Σακκάς, απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ζούσε και εργαζόταν στην Αθήνα έως το 2003. Επιστρέφοντας στα Γιάννινα, μέλος ήδη της Ελληνικής Αστρονομικής Ένωσης, έψαχνε το κατάλληλο τηλεσκόπιο για τις παρατηρήσεις του. Μαζί με αυτό βρήκε και άλλους ανθρώπους που όπως και εκείνος μοιράζονταν το ίδιο πάθος για την αστρονομία.
«Είχα τοποθετήσει το τηλεσκόπιό μου στην Κεντρική Πλατεία για παρατήρηση και έδειχνα στους περαστικούς που πλησίαζαν και ρωτούσαν. Με όσους ασχολούνταν ήδη με την αστρονομία και είχαν τηλεσκόπια ανταλλάξαμε τηλέφωνα, και από το 2009 και μετά φτιάξαμε την Ομάδα Ερασιτεχνικής Αστρονομίας οργανώνοντας παρατηρήσεις», θυμάται ο ερασιτέχνης αστρονόμος. Έκτοτε η ομάδα αριθμεί περί τα 50 μέλη με 20 τηλεσκόπια στο δυναμικό της.
Σταθμό αποτελεί το 2004 η ίδρυση του Αστεροσκοπείου Ζαγορίου (με τους Ν. Ματσόπουλο και Χαρίλαο Καμπάνη) στους Φραγκάδες, ενώ μέχρι σήμερα ο Κώστας Σακκάς έχει φτάσει κυριολεκτικά στην άκρη της Γης για να παρατηρήσει αστρονομικά φαινόμενα: στη Λιβύη την πιο εντυπωσιακή ολική έκλειψη ηλίου, στο Περού παρατήρησε τους Νότιους Αστερισμούς και τα νέφη του Μαγγελάνου, ενώ στην Λίμνη Τιτικάκα σε υψόμετρο 4000 μέτρων το λαμπρό και θεαματικό Νεφέλωμα του Ωρίωνα-τη γέννηση νέων άστρων- δια γυμνού οφθαλμού. «Στη Λίμνη Τιτικάκα δεν έχει ούτε ρεύμα… απαραίτητη συνθήκη για καλύτερη παρατήρηση σε συνδυασμό με το μειωμένο στρώμα της ατμόσφαιρας και την έλλειψη υγρασίας σε αυτό το υψόμετρο», σημειώνει ο Κώστας Σακκάς.
ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Η παρουσία της Ερασιτεχνικής Ομάδας Αστρονομίας είναι συνεχής με βραδιές αστροπαρατήρησης ανοιχτές για το κοινό στο κέντρο της πόλης -συνήθως στα Λιθαρίτσια -αλλά και σε χωριά του νομού όπως το Καλέντζι, η Μάζια, το Ρωμανό Σουλίου, η Κόνιτσα, οι Φραγκάδες, η Δαφνούλα, οι Μελιγγοί και η Βωβούσα. Σημαντικές είναι και οι εκδηλώσεις που έχουν οργανωθεί σε συνεργασία με την Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων σε αρχαιολογικούς χώρους όπως στο θέατρο της Δωδώνης, τον Αρχαιολογικό χώρο Κασσώπης στην Πρέβεζα και στο Ιτς Καλέ, με πολύ μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό.
«Το γεγονός ότι η παρατήρηση γίνεται σε αρχαιολογικό χώρο παρακινεί περισσότερο κόσμο να πάει. Η προσέλευση του κόσμου στην Δωδώνη και την Κασσώπη ήταν πολύ μεγάλη, στην Κασσώπη ήρθαν περίπου 2000 άτομα», αναφέρει ο Κώστας Σακκάς.
Άλλη μια ξεχωριστή δραστηριότητα της ομάδας με «αγάπη, χαρά και ενδιαφέρον για τα παιδιά», είναι η εθελοντική διδασκαλία αστρονομίας στα σχολεία κατόπιν συνεννόησης με τους συλλόγους γονέων. Αυτή περιλαμβάνει εβδομάδες αστρονομίας με προβολή παρουσιάσεων για το ηλιακό μας σύστημα και τα αστέρια, την εξερεύνηση του διαστήματος καθώς και την προβολή αστρονομικών ντοκιμαντέρ. Το εκπαιδευτικό υλικό συνοδεύεται πάντα από παρατήρηση του Ήλιου και αστρονομική παρατήρηση για τους μικρούς αστρονόμους. «Τα παιδιά ενθουσιάζονται όταν βλέπουν τον Κρόνο και τα δαχτυλίδια του, γιατί τότε συνειδητοποιούν πως ότι βλέπουν είναι τρισδιάστατο. Όλους τους άλλους πλανήτες τους βλέπεις στρόγγυλους. Εκεί καταλαβαίνεις πως στέκεσαι στο χάος», σημειώνει.
Οι κρατήρες του φεγγαριού και το μέγεθος του Ήλιου συμπληρώνουν την τριάδα των πιο εντυπωσιακών παρατηρήσεων για τους μαθητές.«Τους συναρπάζει, επίσης, η κατασκευή του ‘Ηλιακού Συστήματος Τσέπης’, που το φτιάχνουμε για να προσομοιώσουμε τις αποστάσεις του ηλιακού συστήματος σε μικρότερη κλίμακα. Ακόμη, ενώνουμε κουκίδες για να φτιάξουμε αστερισμούς[…]Τα παιδιά ακούνε ήσυχα και πάντα έχουν ερωτήσεις. Η αστρονομία είναι σήμερα γι’ αυτά ότι για εμάς παλιότερα η γεωγραφία. Σήμερα, έχουν εικόνες από άλλες χώρες, είναι ευκολότερο να ταξιδέψουν ενώ το διάστημα αποτελεί πρόκληση για εξερεύνηση», τονίζει ο ιδρυτής της Ερασιτεχνικής Ομάδας Αστρονομίας και προχωρά σε μια θλιβερή διαπίστωση: «Δυστυχώς, λείπει από το σχολείο το μάθημα της αστρονομίας, που θα συντελούσε σε ένα επιστημονικά ενημερωμένο κοινό και στην καταπολέμηση των δεισιδαιμονιών καλλιεργώντας την κριτική σκέψη. Στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία φορητά πλανητάρια επισκέπτονται σχολεία παρέχοντας αστρονομική εκπαίδευση».
Ο Κώστας Σακκάς συμβουλεύει τους επίδοξους αστρονόμους να γίνουν μέλη μιας ομάδας αστρονομίας για να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και μια σειρά ώστε να διαβάζουν τον χάρτη του ουρανού, δίπλα σε αυτούς που γνωρίζουν καλά και αγαπούν την αστρονομία. Το τηλεσκόπιο έρχεται αργότερα…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου