Σύνταξη 10 χρόνια νωρίτερα, κάτω των 60, με το 1/3 του χρόνου εργασίας (ακόμη και 12 χρόνια)

Σύνταξη 10 χρόνια νωρίτερα, κάτω των 60, με το 1/3 του χρόνου εργασίας (ακόμη και 12 χρόνια)



Ευκαιρίες για συνταξιοδότηση με λίγα ένσημα και συμπλήρωση των προϋποθέσεων με πλασματικά συνεχίζει να προσφέρει το ασφαλιστικό σύστημα. Παρά το γεγονός ότι έχουν αλλάξει οι όροι και προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, ακόμη παραμένουν εν ισχύι οι μεταβατικές διατάξεις για έγκαιρη εγκατάλειψη της εργασίας (σ.σ. ή, συνήθως, της ανεργίας)...

Ένα αλεξίπτωτο διαφυγής από την ακραία φτώχεια και την κοινωνική περιθωριοποίηση. Το οποίο, αλεξίπτωτο-ασφαλιστικό σύστημα- συνεχίζει να κοστίζει ακριβά στους φορολογουμένους ενώ, την ίδια στιγμή, δεν προσφέρει πραγματική ανακούφιση σε όσους «πηδάνε» μαζί του εκτός ανεργίας ή υποαπασχόλησης.
Σε κάθε περίπτωση απαιτείται προσεκτική εξέταση των δεδομένων ώστε οι δικαιούχοι να κάνουν χρήση των διατάξεων και να μην χάσουν ευκαιρίες. Πόσο μάλιστα όταν από τις αρχές του νέου χρόνου αναμένονται και νέες αλλαγές:
1.Με το νέο πρόγραμμα ενοποιήσεων θα καταργηθούν πολλές περιπτώσεις συνταξιοδότησης στο πλαίσιο ομογενοποίησης των προϋποθέσεων εξόδου, την απλοποίηση των διαδικασιών και την προώθηση πιο δίκαιων κανόνων. Για παράδειγμα, από τις 600 περιπτώσεις συνταξιοδότησης που ισχύουν στο ΙΚΑ θα επιχειρηθεί αυτές να περιοριστούν σε λιγότερες από 30 (Βαρέα, οικοδομικά, στοές, μεικτά κ.α). Ωστόσο, στις διαδικασίες ενοποίησης περίπου 60 -σήμερα- ταμείων σε 3, κρύβεται ο διάβολος των καταργήσεων και των περικοπών δικαιωμάτων. Γι΄αυτό και απαιτείται προσοχή και επαγρύπνηση.
2.Λόγω των συνεχόμενων ελλειμμάτων του ασφαλιστικού, τα οποία καλύπτονται από τους φορολογουμένους-προϋπολογισμό (άνω του 1,4 δις υπολογίζεται για φέτος το έλλειμμα χρήσης, εκ του οποίου είναι διασφαλισμένη η κάλυψη μόνο των 350 εκ. από το πλεόνασμα του προϋπολογισμού του 2013) εξετάζεται μια νέα παρέμβαση για «νοικοκύρεμα». Η σχετική πρωτοβουλία ίσως εκδηλωθεί αμέσως μετά την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας (σ.σ. διαφορετικά μετά τις εκλογές και σε συνάρτηση με τις εξελίξεις).
3.Οι επικουρικές συντάξεις θα μειωθούν αναδρομικά από 1/1/2014 για όσους ασφαλίστηκαν μετά το 2001, από 1/7/2014 για τους παλαιότερους.
4.Από 1/7/2014 θα μειωθούν κατά 4%-8% οι επικουρικές συνάξεις
5.Όσοι βγούν στη σύνταξη από 1/1/2015 και μετά και δεν έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέσα στο 2014 θα δουν τις αποδοχές τους από τη σύνταξη να τριχοτομείται: Για τα έτη μέχρι το 2011 θα λάβουν αποδοχές με τον παλαιό τρόπο. Για τα έτη μετά το 2011 θα λάβουν ανταποδοτική σύνταξη με βάσει τις εισφορές που πλήρωσαν τα τελευταία 3-4 χρόνια συν 9 ευρώ εθνικής σύνταξης για κάθε έτος που διήνυσαν στην ασφάλιση μετά το 2011.
6.Από 1ης Ιουλίου 20-14 καταργούνται πολλοί κοινωνικοί πόροι, ενώ το β’ εξάμηνο θα αποφασιστεί η κατάργηση και των υπολοίπων. Κάτι που θα επηρεάσει δραματικά τις παροχές κυρίως στις επικουρικές συντάξεις. Επίσης από την ως άνω ημερομηνία (1/7/2014) περικόπτονται οι ασφαλιστικές εισφορές κατά 3,9 μονάδες (2,9 για τις επιχειρήσεις και μία μονάδα για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα). Κάτι που αναμένεται να αφαιρέσει άνω των 800 εκ. ευρώ μόνο από το ΙΚΑ σε ετήσια βάση (και 350 εκ. ευρώ μόνο για φέτος από το ένα εξάμηνο της εφαρμογής του μέτρου).
Σε αυτό το περιβάλλον, όπου οι «σταθερές» είναι το ζητούμενο, ενώ η ανασφάλεια για το μέλλον περισσεύει, όσοι κινδυνεύουν από την ανεργία, ή υποαπασχολούνται μπορούν να εξετάσουν την δυνατότητα συνταξιοδότησης κάνοντας χρήση των ευνοϊκών διατάξεων για έξοδο από την εργασία. Με πολύ λιγότερα από 35 ή 40 έτη ασφάλισης (σ.σ. ουσιαστικά με 12 έως 20 έτη δουλειάς, δηλαδή με το μισό ή το 1/3 του απαιτούμενου χρόνου για πλήρη συνταξιοδότηση) και σε ηλικία πριν την συμβατική (67ο ή 62ο με μειωμένη), δηλαδή τουλάχιστον 10 χρόνια νωρίτερα από τα συμβατικό όριο συνταξιοδότησης, μπορούν να βγουν οι ασφαλισμένοι των κάτωθι κατηγοριών:
α/Μητέρες με ανήλικο. Στο ΙΚΑ (και στα ενταγμένα σε αυτό ειδικά ταμεία όπως, ΤΑΠ/ΟΤΕ, Εθνικής Τράπεζας κ.λπ) με 14,4 έτη ασφάλισης το 2011 και 4 πλασματικά μπορούν να συνταξιοδοτηθούν οι ασφαλισμένες της συγκεκριμένης κατηγορίας από την στιγμή που θα θεμελιώσουν το 52ο έτος (57ο με πλήρη). Το 2012 ωστόσο, αρκούν ακόμη και 13,4 πραγματικά έτη ασφάλισης και 5 πλασματικά και συνταξιοδοτούνται στο 55ο (60ό με πλήρη).
β/Στο Δημόσιο και τα ειδικά ταμεία (εναλλακτικά εν σχέσει με τις προβλέψεις του ΙΚΑ όπως προαναφέραμε) με 18- 20 έτη το 2011 μπορούν να πάρουν και 4 έως 7 πλασματικά (σ.σ. στο δημόσιο τα πλασματικά από τα παιδιά μπορούν να αναγνωριστούν επιπλέον των 4 που αναλογούν για εκείνο το έτος) συνταξιοδοτούνται στο 52ο έτος με πλήρη. Το 2012 με ακόμη λιγότερα πραγματικά ένσημα (ακόμη και 17) μπορεί κάποιος (και ο πατέρας δημόσιος υπάλληλος για την διετία 2011-12) να πάρει πλήρη σύνταξη στο 55ο.
γ/Οι γυναίκες στο ΙΚΑ με 3.600 βαρέα ένσημα (12 έτη ασφάλιση) το 2011 και 900 πλασματικά συνταξιοδοτείται στο 56ο (πλήρη) και με τα ίδια πραγματικά ένσημα το 2012 στο 57.
δ/Οι γυναίκες που είχαν 8.800 μεικτά ένσημα το 2011 και με 1.200 πλασματικά έχουν κατοχυρώσει το 56ο έτος για μειωμένη (στο 58ογια πλήρη). Αντιστοίχως, με 8.500 ένσημα το 2012 βγαίνουν στο 56ο και 6 μήνες (58 και 6 για πλήρη). Το 2013 με 8.200 ένσημα και 1.800 πλασματικά θεμελιώνουν το 60ό με μειωμένη (62) και φέτος μόλις με7.900 πραγματικά ένσημα και 2.100 πλασματικά βγαίνουν στο 60ό και 6 μήνες. Απέχει από το να είναι… τέλειο αλλά, με όλες τις άλλες προϋποθέσεις οι συγκεκριμένες εργαζόμενες θα έβγαιναν στη σύνταξη στο 67ο έτος της ηλικίας. Και με δεδομένο ότι τις γυναίκες, ιδιαίτερα αυτές που είναι μεγαλύτερης ηλικίας, τις μαστίζει η ανεργία, οποιαδήποτε αχτίδα φωτός για οικονομική ενίσχυση μοιάζει σαν σωσίβιο.
ε/Οι άνδρες με μεικτά στο ΙΚΑ μπορούν με 9.300 πραγματικά ένσημα το 2011 να θεμελιώσουν το 58ο έτος και με 9.000 πραγματικά ένσημα το 2012, αλλά και 1.500 πλασματικά, να θεμελιώσουν το 59ο.
στ/Επίσης στον ιδιωτικό τομέα με 8.800 πραγματικά ένσημα και 1.200 πλασματικά μπορεί ένας άνδρας να συνταξιοδοτηθεί στο 60ό (με μειωμένη). Το 2012 με μόλις 8.500 ένσημα μπορεί να βγει, ξανά με μειωμένη, στο ίδιο έτος (60ό). Εδώ η αδικία του συστήματος είναι εμφανής καθώς, όποιος είχε λιγότερα έτη ασφάλισης το 2011… επιβραβεύεται με το ίδιο όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση με αυτόν που είχε εργαστεί τουλάχιστον ένα χρόνοι περισσότερο…
ζ/Στο δημόσιο άνδρες και γυναίκες με 18 ή 21 έτη ασφάλισης το 2011 (και από 4 έως 7 πλασματικά, αναλόγως εάν έχουν και 2 παιδιά επί παραδείγματι, πέραν ενός πτυχίου –και αυτό γιατί τα πλασματικά από τα απιδιά δεν συνυπολογίζονται με τα λοιπά πλασματικά) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη στο 56ο. Ενώ με 17-20 πραγματικά έτη το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στο 58οέτος της ηλικίας τους.
η/Οι άνδρες που είχαν 7.500 βαρέα το 2011 και μαζί με τα μεικτά 9.300 πραγματικά ένσημα μπορούν με 1.200 πλασματικά να συνταξιοδοτηθούν στο 53ο και 9 μήνες (55 και 9 για πλήρη). Αντιστοίχως, με 9.000 ένσημα (πάντα 7.500 βαρέα) το 2012 εξέρχονται στο 56ο και 6 μήνες (56 και 6 μήνες). Για 7.500 Βαρέα το 2013 και 8.700 εν συνόλω μπορεί κάποιος να συνταξιοδοτηθεί στο 58ο και 9 μήνες (60 και 9 για πλήρη), ενώ φέτος με 8.400 ένσημα και 7.500 βαρέα, ένας ασφαλισμένος του ΙΚΑ θα συνταξιοδοτηθεί στο 59ο και 9 μήνες (61 και 6 για πλήρη). Πάντα στις περιπτώσεις «εξόδου» με μειωμένη και ΒΑΕ απαιτούνται 1.000 ένσημα τα τελευταία 13 έτη, ενώ για τις περιπτώσεως των μεικτών 100 ένσημα ανά έτος για μια πενταετία πριν την αίτηση συνταξιοδότησης.
θ/Όσες πρωτασφαλίστηκαν το 1993 και μετά στο ΙΚΑ και είχαν ανήλικο το 2011 και, επίσης, 16 έτη ασφάλισης, μπορούν με 4 πλασματικά να συνταξιοδοτηθούν ως μητέρες ανηλίκου στο 52ο έτος με 6.000 ένσημα. Αντιστοίχως, το 2012 με μόλις 15 έτη ασφάλισης και 5 πλασματικά μία μητέρα που εκείνη τη χρονιά είχε ανήλικο τέκνο συνταξιοδοτείται στο 55ο με μειωμένη και στο 60ό με πλήρη (χωρίς το πέναλτι του -30% δηλαδή).
ι/Στο ΕΤΑΑ (Μηχανικοί, Γιατροί και Δικηγόροι) με 31 έτη ασφάλισης το 2011 οι γυναίκες βγαίνουν στο 58ο έτος της ηλικίας αναγνωρίζοντας 4 πλασματικά έτη (από το πτυχίο καθώς όλες διαθέτουν). Την επόμενη χρονιά με 30 έτη ασφάλισης βγαίνουν στο 59οέτος της ηλικίας τους.
ια/Στον ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, όπου δεν υπάρχει καμία διαφοροποίηση και όλοι βγαίνουν στη σύνταξη στο 60ό έτος της ηλικίας ή αργότερα, αντιστοίχως οι ασφαλισμένοι μπορούν με 31 έτη ασφάλισης το 2011 να βγουν στη συγκεκριμένη ηλικία. Με ακόμη λιγότερο έτη το 2012 (30 έτη ασφάλισης) και 5 πλασματικά η συνταξιοδότηση θα έλθει στο 60ό έτος
ιβ/Οι ένστολοι. Σε αυτή την περίπτωση τα πράγματα είναι πιο ευνοϊκά για την λήψη πλήρους σύνταξης με περισσότερα πλασματικά. Όπως ο διπλασιασμός των ετών που υπηρέτησαν στα αλεξίπτωτα, τα υποβρύχια, ως ναρκαλιευτές κ.λπ. Ωστόσο, τα έτη αυτά διπλασιάζονται, με στόχο τα 40 ώστε οι ένστολοι να εξέλθουν στη σύνταξη χωρίς ηλικιακό όριο, μετά από 25 έτη πραγματικής υπηρεσίας (όπως η σχετική διάταξη τροποποιήθηκε με τον νόμο 3865/10 και ισχύει από 1/1/2011).
Ιγ/Όσοι έχουν ανάπηρα τέκνα (άνω του 67%)ή ανάπηρο σύντροφο (80%). Για τις εν λόγω κατηγορίες ισχύει η συνταξιοδότηση με 7.500 ημέρες πραγματικής ασφάλισης υπό δύο προϋποθέσεις: α/ ο έτερος των συζύγων να εργάζεται (περίπτωση αναπήρου τέκνου) αλλά β/ να μην έχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Και με την νέα ερμηνεία του υπουργείου Εργασίας θεμελίωση σημαίνει ότι ο εν λόγω σύζυγος-ασφαλισμένος μπορεί ανά πάσα στιγμή να εξέλθει του εργασιακού βίου. Άρα, δεν ισχύει η 25ετία στο δημόσιο και τα ειδικά ταμεία και η 35ετία στον ιδιωτικό τομέα αφού, πλέον, για θεμελίωση απαιτείται η συμπλήρωση και της συγκεκριμένης ηλικίας.
Ωστόσο, αυτή η ερμηνεία είναι νεώτερη και απαιτείται δικαστική διεκδίκηση του δικαιώματος πρόωρης συνταξιοδότησης του ενός συζύγου με ανάπηρο τέκνο έστω και εάν ο άλλος έχει π.χ. 25 χρόνια στο δημόσιο.
Ιδ/Οι τρίτεκνοι στο δημόσιο. Σε αυτή την περίπτωση, άνδρες και γυναίκες (και οι δύο γονείς), μπορούν να θεμελιώσουν το 52ο έτος της ηλικίας για συνταξιοδότηση αρκεί το 2011 να είχαν 15 έτη πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας. Χωρίς πτυχίο ή άλλα πλασματικά. Με 15ετία στο δημόσιο συμπλήρωναν 20ετία με 5 πλασματικά έτη από τα παιδιά και διασφάλιζαν το 52ο έτος. Απλώς κατά την έξοδο από την υπηρεσία θα έπρεπε να παρουσιάσουν τουλάχιστον 21 έτη ασφάλισης (πραγματικό ή πλασματικό το επιπλέον έτος).
Αντιστοίχως με 20 έτη ασφάλισης το 2012 οι δημόσιοι υπάλληλοι θεμελιώνου ν το 55ο έτος της ηλικίας για συνταξιοδότηση.
Ιε/Οι χήροι με ανήλικα τέκνα στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Οι χήροι άνδρες, ασφαλισμένοι ακόμη και στο ΙΚΑ, δικαιούνται πρόωρη σύνταξη στην περίπτωση που έχουν ανήλικο. Ή τώρα ή στο παρελθόν (5.500 ένσημα και ανήλικο αλλά, και χωρίς σύζυγο).