Του Paul Krugman
επικεντρωνόμαστε πολύ στην αμερικανική οικονομία μετά την άνοδο του Τραμπ στην εξουσία και δευτερευόντως στη βρετανική οικονομία μετά το Brexit. Αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει να κοιτάξουμε πιο μακριά. Και υπάρχει ένα αρκετά μεγάλο θέμα που δεν
το συζητάμε τόσο πολύ, στις ΗΠΑ τουλάχιστον: η σημαντική ανάκαμψη που συντελείται τελικά στην Ευρώπη.
Για χρόνια, η Ευρωζώνη υστερούσε δραματικά των ΗΠΑ: εκεί που η Αμερική ξεκίνησε μια βιώσιμη ανάκαμψη στα τέλη του 2009, η Ευρώπη, βυθισμένη στις κρίσεις χρέους και τα προβλήματα των εσφαλμένων δαπανών μεταξύ των κρατών μελών, συνέχισε να υποφέρει μέχρι το 2013.
Η Γερμανία φυσικά, τα πήγε πολύ καλά κυρίως λόγω του γεγονότος ότι η οικονομία της στηρίχθηκε στα τεράστια εμπορικά πλεονάσματα εις βάρος των γειτόνων της. Από το 2013, ωστόσο, παρατηρούμε μια σημαντική ανάπτυξη στην Ευρώπη, με την ταχύτερη ανάπτυξη να σημειώνεται (πλην της Ελλάδας) σε περιοχές που επλήγησαν από την κρίση του ευρώ, ιδίως στην Ισπανία:
Τι συνέβη λοιπόν στην Ευρώπη; Μια καλή απάντηση ήταν δύο λέξεις από τον Mario Draghi: «ότι χρειαστεί«. Η υπόσχεση της ΕΚΤ να αγοράσει κρατικά ομόλογα, αν χρειαστεί, σχεδόν έσβησε αμέσως τον πανικό στις αγορές ομολόγων της Νότιας Ευρώπης, μειώνοντας δραστικά την διαφορές από την Γερμανία και προετοιμάζοντας το έδαφος για ανάπτυξη:
Το άλλο που συνέβη ήταν η εσωτερική υποτίμηση – δηλαδή ο σχετικός αποπληθωρισμός στις χώρες που είχαν αφεθεί υπερτιμημένες από τις μαζικές εισροές κεφαλαίων και τον πληθωρισμό στα χρόνια πριν την κρίση. Ειδικότερα, η Ισπανία συρρίκνωσε σταδιακά το κόστος εργασίας σε σχέση με την Ευρωζώνη στο σύνολό της. Αυτό με τη σειρά του πυροδότησε μια μεγάλη έκρηξη των εξαγωγών, ειδικά στα αυτοκίνητα.
Οπότε λοιπόν, τέλος καλά όλα καλά; Όχι. Η Νότια Ευρώπη πλήρωσε ένα τρομερό τίμημα στα χρόνια της κρίσης. Το γεγονός ότι η εσωτερική υποτίμηση τελικά λειτουργεί, μετά από χρόνια υψηλής ανεργίας, δεν είναι ούτε έκπληξη ούτε δικαιολογία των τεράστιων δεινών που πέρασαν στο μεσοδιάστημα.
Εάν υπήρξε κάποια έκπληξη αυτή ήταν πολιτική: η προθυμία των πολιτικών ελίτ να πληρώσουν το τίμημα, αντί να διαλύσουν την Ευρωζώνη. Ακόμα, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η Ευρώπη το 2018 φαίνεται πολύ διαφορετική από την Ευρώπη 2013. Προς το παρόν, τουλάχιστον, η Ευρώπη επιστρέφει ως ένα λειτουργικό οικονομικό σύστημα.
Για χρόνια, η Ευρωζώνη υστερούσε δραματικά των ΗΠΑ: εκεί που η Αμερική ξεκίνησε μια βιώσιμη ανάκαμψη στα τέλη του 2009, η Ευρώπη, βυθισμένη στις κρίσεις χρέους και τα προβλήματα των εσφαλμένων δαπανών μεταξύ των κρατών μελών, συνέχισε να υποφέρει μέχρι το 2013.
Η Γερμανία φυσικά, τα πήγε πολύ καλά κυρίως λόγω του γεγονότος ότι η οικονομία της στηρίχθηκε στα τεράστια εμπορικά πλεονάσματα εις βάρος των γειτόνων της. Από το 2013, ωστόσο, παρατηρούμε μια σημαντική ανάπτυξη στην Ευρώπη, με την ταχύτερη ανάπτυξη να σημειώνεται (πλην της Ελλάδας) σε περιοχές που επλήγησαν από την κρίση του ευρώ, ιδίως στην Ισπανία:
Τι συνέβη λοιπόν στην Ευρώπη; Μια καλή απάντηση ήταν δύο λέξεις από τον Mario Draghi: «ότι χρειαστεί«. Η υπόσχεση της ΕΚΤ να αγοράσει κρατικά ομόλογα, αν χρειαστεί, σχεδόν έσβησε αμέσως τον πανικό στις αγορές ομολόγων της Νότιας Ευρώπης, μειώνοντας δραστικά την διαφορές από την Γερμανία και προετοιμάζοντας το έδαφος για ανάπτυξη:
Το άλλο που συνέβη ήταν η εσωτερική υποτίμηση – δηλαδή ο σχετικός αποπληθωρισμός στις χώρες που είχαν αφεθεί υπερτιμημένες από τις μαζικές εισροές κεφαλαίων και τον πληθωρισμό στα χρόνια πριν την κρίση. Ειδικότερα, η Ισπανία συρρίκνωσε σταδιακά το κόστος εργασίας σε σχέση με την Ευρωζώνη στο σύνολό της. Αυτό με τη σειρά του πυροδότησε μια μεγάλη έκρηξη των εξαγωγών, ειδικά στα αυτοκίνητα.
Οπότε λοιπόν, τέλος καλά όλα καλά; Όχι. Η Νότια Ευρώπη πλήρωσε ένα τρομερό τίμημα στα χρόνια της κρίσης. Το γεγονός ότι η εσωτερική υποτίμηση τελικά λειτουργεί, μετά από χρόνια υψηλής ανεργίας, δεν είναι ούτε έκπληξη ούτε δικαιολογία των τεράστιων δεινών που πέρασαν στο μεσοδιάστημα.
Εάν υπήρξε κάποια έκπληξη αυτή ήταν πολιτική: η προθυμία των πολιτικών ελίτ να πληρώσουν το τίμημα, αντί να διαλύσουν την Ευρωζώνη. Ακόμα, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η Ευρώπη το 2018 φαίνεται πολύ διαφορετική από την Ευρώπη 2013. Προς το παρόν, τουλάχιστον, η Ευρώπη επιστρέφει ως ένα λειτουργικό οικονομικό σύστημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου