Χειρόφρενο στα δημόσια έργα λόγω ανατιμήσεων απειλούν οι τεχνικές εταιρείες

Σε πλήρη παύση εργασιών και διάλυση των συμβάσεων, λόγω των απρόβλεπτων συνθηκών που επικρατούν στο οικονομικό περιβάλλον της χώρας, απειλούν οι τεχνικές εταιρείες που έχουν αναλάβει τα δημόσια έργα σε περίπτωση που δεν γίνουν... αποδεκτές οι προτάσεις τους.

Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών με ψήφισμά του επισήμανε την ανάγκη λήψης 9 άμεσων μέτρων, προκειμένου να απορροφηθει το αυξανόμενο κόστος κατασκευής και προειδοποιεί ότι σε περίπτωση που αυτά δεν γίνουν αποδεκτά από την πλευρά της κυβέρνησης, τότε τα δημόσια έργα θα μπουν στον «πάγο»

Τα αιτήματα του ΣΑΤΕ:

1. Αναγνώριση από το Υπουργείο ότι έχει επέλθει ριζική ανατροπή της οικονομικής ισορροπίας των συμβάσεων δημοσίων έργων λόγω απρόβλεπτων συνθηκών, όπως η ενεργειακή κρίση, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι συνεχιζόμενες συνέπειες του COVID-19, τόσο στο εγχώριο όσο και στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον.

2. Υιοθέτηση νέων αναλύσεων τιμών εργασιών που να ανταποκρίνονται στον σύγχρονο τρόπο κατασκευής και εκτέλεσης έργων.

3. Νομοθετική ρύθμιση για την παράταση των τμηματικών και συνολικών προθεσμιών.

4. Ταχεία ανάληψη ουσιαστικών δράσεων από το Υπουργείο, δράσεις που θα καλύπτουν τα έργα κάθε προϋπολογισμού, τύπου δημοπράτησης και τρόπου πληρωμής (π.χ. κατ’ αποκοπή) - ιδιαίτερα δε για τα εκτελούμενα έργα των Δήμων και Περιφερειών που έχουν αναληφθεί με μεγάλες εκπτώσεις, εξ’ αιτίας του γεγονότος ότι διαχρονικά η Πολιτεία δεν έχει υιοθετήσει καμία πρόταση των Εργοληπτικών Οργανώσεων που θα οδηγούσε στην επικράτηση υγιών συνθηκών ανταγωνισμού.

5. Άμεση αξιοποίηση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, σύμφωνα και με την πρόσφατη παρέμβαση της ΕΑΑΔΗΣΥ (2040/13.4.2022) που ανέδειξε όλα όσα υποστήριζαν ο ΣΑΤΕ και άλλες Ε.Ο. και το Υπουργείο δεν έχει υιοθετήσει.

6. Απολογιστική πληρωμή (για όσο καιρό διαρκούν οι ανώμαλες συνθήκες), της προμήθειας των κρίσιμων και υποκειμένων σε σημαντικές διακυμάνσεις στις τιμές τους υλικών: άσφαλτος, χάλυβας οπλισμού, και γενικότερα παράγωγα του σιδήρου (όπως χαλυβδοσωλήνες κ.α.), πετρέλαιο και παράγωγα πετρελαίου (PVC, πολυαιθυλένιο κλπ), χαλκός και αλουμίνιο, όπως έχει ήδη εφαρμοσθεί στο παρελθόν για την άσφαλτο.

7. Θέσπιση πλαισίου επαναδιαπραγμάτευσης των όρων όλων των εν εξελίξει και υπό υπογραφή δημοσίων συμβάσεων έργων ώστε να γίνει με αντικειμενικά κριτήρια διαχωρισμός τους σε όσες μπορούν να συνεχιστούν και σε όσες δεν μπορούν και πρέπει να διαλυθούν. Διαμόρφωση σχετικών κατευθύνσεων προς τις Αναθέτουσες Αρχές.

8. Πλήρης επανεργοποίηση της αυτόματης αναθεώρησης και των προβλέψεων του άρθρου 153 του Ν.4412/2016 και άμεση έκδοση συντελεστών αναθεώρησης για όλα τα άρθρα τιμολογίων.

9. Επικαιροποίηση των προϋπολογισμών μελετών όλων των υπό δημοπράτηση έργων, ώστε να συμβαδίζουν με την οικονομική συγκυρία.

Τι ζητά ο ΣΤΕΑΤ

Ο ΣΤΕΑΤ πέρα από νομοθετικές παρεμβάσεις για το κόστος των υλικών, προτείνει, μεταξύ άλλων, να επικαιροποιηθούν το συντομότερο όλοι οι προϋπολογισμοί των προς δημοπράτηση δημοσίων έργων, έργων παραχώρησης και έργων ΣΔΙΤ στο προσεχές διάστημα, να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα για την δυνατότητα παρατάσεων ή και προσωρινής αναστολής συμβατικών υποχρεώσεων σε όσα έργα αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα. Ωστόσο, προχωρά το θέμα… ακόμα παρακάτω, και μάλλον σε πιο κεντρικό επίπεδο.

Αυτό καθώς «αγγίζει» θέματα που μάλλον αφορούν την κεντρική πολιτική και οικονομική σκηνή, υπό την έννοια ότι αφορούν ευρύτερες κυβερνητικές διεργασίες και διαπραγματεύσεις με τους ευρωπαίους εταίρους μας, σε σχέση με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις και την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους κ.α. Μάλιστα, από τον σύνδεσμο προτείνεται σοβαρό ποσοστό και συγκεκριμένα πάνω από το ήμισυ των χρημάτων που καταβάλλονται για την ανάληψη έργου Παραχώρησης (Upfront – fee), να καταβάλλεται για την χρηματοδότηση έργων (απευθείας ή με Πληρωμές Διαθεσιμότητας) και το υπόλοιπο να καταβάλλεται για την αποπληρωμή του χρέους.

Τα αιτήματα του ΣΤΕΑΤ:

1. Να υιοθετηθεί αλλά και να κατοχυρωθεί νομοθετικά για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μηχανισμός παραγωγής συντελεστών αναθεώρησης, από επικαιροποιημένο σύστημα αναλύσεων κόστους εργασιών 400 περίπου άρθρων τιμολογίων με έμφαση και κατά προτεραιότητα, σε εργασίες που επηρεάζονται από τις αυξήσεις υλικών και εργασιών καθώς και σε αναλύσεις τιμών εργασιών που δεν συμπεριελήφθησαν στην προσφάτως εκδοθείσα Υπουργική απόφαση, προκειμένου οι αναλύσεις αυτές να δώσουν τη δυνατότητα σε σύντομο χρονικό διάστημα να είναι επιτρεπτή η αναθεώρηση της αξίας των εκτελούμενων εργασιών σε μηνιαία βάση (για το διάστημα που διαρκεί η κρίση) κατά τρόπο που να αντικατοπτρίζει την εκάστοτε πραγματικότητα της αγοράς, η οποία σήμερα αντιμετωπίζει σημαντικές διακυμάνσεις. Η προβλεπόμενη από την υφιστάμενη νομοθεσία Επιτροπή Διαπίστωσης Τιμών Δημοσίων Έργων (ΕΔΤΔΕ) θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί προσωρινά για την μηνιαία διαπίστωση των αυξομειώσεων τιμών ημερομισθίων, υλικών εξοπλισμού και εργοδοτικών επιβαρύνσεων που θα χρησιμοποιηθούν στο νέο επικαιροποιημένο σύστημα αναλύσεων.

Οι προσωρινές αυτές αναλύσεις θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλες τις δημόσιες συμβάσεις έργων, καθώς και στις συμβάσεις παραχώρησης και τις συμβάσεις που εμπεριέχουν συντήρηση και λειτουργία, έως ότου λειτουργήσει η Εταιρεία Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Έργων και Μελετών που προβλέπεται από τον ν. 4782/2021.

2. Εναλλακτικά ως προσωρινό μέτρο μεταβατικού χαρακτήρα να κατοχυρωθεί νομοθετικά η αναθεώρηση στις τιμές των υλικών αλλά και των ημερομισθίων - ώστε με ενδιάμεσες Υπουργικές Αποφάσεις, να διαπιστώνονται οι αναγκαίες μεταβολές και οι εφαρμογές των σχετικών ΥΑ να τυγχάνουν εφαρμογής σε ΟΛΑ τα εκτελούμενα έργα ανεξαρτήτως του χρόνου δημοπράτησής τους και για τις εργασίες που εκτελούνται από την θέση σε ισχύ της Υ.Α.

3. Να επικαιροποιηθούν το συντομότερο όλοι οι προϋπολογισμοί των προς δημοπράτηση δημοσίων έργων, έργων παραχώρησης και έργων ΣΔΙΤ στο προσεχές διάστημα.

4. Να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα για την δυνατότητα παρατάσεων ή και προσωρινής αναστολής συμβατικών υποχρεώσεων σε όσα έργα αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα.

5. Να προβλεφθεί για το κρίσιμο αυτό διάστημα η απολογιστική πληρωμή ορισμένων βασικών υλικών που ενσωματώνονται στα έργα και υπόκεινται σε σημαντικές διακυμάνσεις τιμών, όπως η άσφαλτος, ο οικοδομικός σίδηρος, ο χαλκός. Και τέλος,

6. Να υπογραφεί άμεσα η ΚΥΑ που αφορά στο Ενιαίο Σύστημα Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών, ή εφόσον υπάρχουν προσκόμματα στην υπογραφή της από τα συναρμόδια υπουργεία, να γίνει άμεσα η απαιτούμενη νομοθετική ρύθμιση ώστε και να επιταχυνθούν ως κατεπείγουσες οι διαδικασίες συγκρότησης και λειτουργίας της Εταιρείας Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών που προβλέπεται σε αυτή, ώστε μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να είναι λειτουργικό και να παράγει εφαρμόσιμα αποτελέσματα.