Το πάρτι που έχει στηθεί αφορά πολλά εκατομμύρια ευρώ. | EUROKINISSI / ΧΑΣΙΑΛΗΣ ΒΑΪΟΣ
Ενα πάρτι με τη συνενοχή των δημοτικών αρχών
Μια ωραία μηχανή παραγωγής νομίσματος που απαιτείται η εξ εφόδου κατάληψή της.
Ετσι αντιμετωπίζεται σε γενικές γραμμές ο παράκτιος χώρος. Προκειμένου δε να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος οι ενδιαφερόμενοι δεν ορρωδούν προ ουδενός.
Στην Κρήτη οι δημοπρατήσεις για την άδεια παραχώρησης καντινών στον αιγιαλό γίνονται με τη συνδρομή των όπλων.
Οπως καταγγέλθηκε στο δημοτικό συμβούλιο Χανίων οι υποψήφιοι πλειοδότες προκειμένου να επιτύχουν τον αποκλεισμό άλλων επίδοξων ιδιοκτητών εμφανίζονται με κουμπούρια! Παστρικά πράγματα.
Ο νόμος της άγριας Δύσης: «Ερχονται εδώ με τα πιστόλια και έχω μάθει ότι πάνε με τα πιστόλια τη νύχτα και απειλούν. Το έχω ξαναπεί, είναι ντροπή» δήλωσε ένας εκ των δημοτικών συμβούλων.
Στην Εύβοια και συγκεκριμένα στον Δήμο Ιστιαίας-Αιδηψού, όταν ευαισθητοποιημένοι πολίτες κατήγγειλαν την παράνομη εγκατάσταση καντινών στο οικοσύστημα που υπάγεται στο δίκτυο Natura 2000 με δυο κωδικούς, καθώς και την περιβαλλοντική καταστροφή που έχει συντελεστεί από τη λειτουργία τους, δέχτηκαν απειλές με τη χαρακτηριστική φράση: «Θα τους βρουν σε χαντάκι».
Σε όλη τη χώρα, περιβαλλοντικές οργανώσεις και ευαισθητοποιημένοι πολίτες που αγωνιούν για τη διάσωση του περιβάλλοντος δέχονται απειλές, επισκέψεις μπράβων, τραμπουκισμούς, μηνύσεις, εξώδικα.
Στο Πόρτο Ράφτη, μέλος της Παρέμβασης για την υπεράσπιση των Παραλιών δέχτηκε από επιχειρηματία εκμίσθωσης θαλάσσιων μέσων αναψυχής εξώδικη διαμαρτυρία (αφού προηγουμένως είχαν καταλήξει στο αστυνομικό τμήμα) για τη λήψη φωτογραφιών που στόχο είχαν να καταδείξουν την παράνομη κατάληψη του αιγιαλού.
Στο εξώδικο αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Εμφανίζεστε να φωτογραφίζετε εμέ στον ανωτέρω ιδιωτικό μου χώρο... χωρίς να σας έχει χορηγηθεί άδεια...».
Στον ιδιωτικό του χώρο;
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συλλέγονται υπογραφές για τη διάσωση του Ρούκουνα στην Ανάφη.
Οπως καταγγέλλεται: «Μπουλντόζα μπαίνει μέρα μεσημέρι σε χαρακτηρισμένο παραδοσιακό μονοπάτι της Ανάφης που οδηγεί στην παραλία του Ρούκουνα προκαλώντας καταστροφές, αλλά αποχωρεί πριν φτάσει η αστυνομία. Ο δήμος βεβαιώνει απλώς ότι δεν ήταν αυτός που έκανε την παρανομία αλλά δεν προβαίνει σε καμία κίνηση για να εντοπιστούν και να τιμωρηθούν οι δράστες. Επιχειρηματίας που επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί στην περιοχή καίγεται να ανοίξει οδική πρόσβαση προς την παραλία».
Το πάρτι που έχει στηθεί με τη συνενοχή -δυστυχώς, σε πολλές των περιπτώσεων- δημοτικών αρχόντων, αστυνομικών αρχών και δημοσίων λειτουργών αφορά πολλά εκατομμύρια ευρώ, τόσα που ακόμη και η μαφία της νύχτας δεν θα μπορούσε να απόσχει από το γλέντι...
Μια προβληματική, ημιτελής νομοθεσία
INTIME NEWS
Είναι γνωστή σε όλους η τάση να καταλαμβάνεται από τον εκμεταλλευτή εκ των προτέρων και μάλιστα εν πολλοίς με μόνιμες εγκαταστάσεις ολόκληρος αιγιαλός με ομπρέλες, ξαπλώστρες, σκάφη κτλ. σε τρόπο ώστε να αποκλείεται εντελώς τμήμα του κοινού
Ο αιγιαλός, ο πολύτιμος αυτός εθνικός μας πόρος, αντιμετωπίζεται με αποσπασματικές νομοθετικές ρυθμίσεις ή για να είμαστε περισσότερο ακριβείς αντιμετωπίζεται με περιφρόνηση.
«Το νομικό καθεστώς προστασίας του αιγιαλού και της παραλίας συνεχώς υποβαθμίζεται. Σε μια δυσχερή οικονομική συγκυρία, η άποψη ότι ο παράκτιος χώρος δεν έχει αξία ως κοινόχρηστο αγαθό και ευαίσθητο οικοσύστημα αλλά χρησιμεύει μόνο για την προσέλκυση επενδύσεων και την άντληση δημόσιων εσόδων, φαίνεται πως κερδίζει συνεχώς έδαφος» σημειώνεται χαρακτηριστικά από το WWF.
Ο Νόμος 2971/2001 «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις» ήρθε να αντικαταστήσει με μεγάλη χρονική καθυστέρηση τον αντίστοιχο νόμο 2344/1940 «Περί αιγιαλού και παραλίας».
Οπως ορίζεται: «Ο αιγιαλός, η παραλία, η όχθη και η παρόχθια ζώνη είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο τα προστατεύει και τα διαχειρίζεται... ενώ ο κύριος προορισμός των ζωνών αυτών είναι η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση προς αυτές».
Παράλληλα στο άρθρο 13 υπογραμμίζεται ότι απλή χρήση του αιγιαλού και της παραλίας είναι κάθε χρήση εφόσον από αυτή δεν παραβιάζεται ο προορισμός τους ως κοινόχρηστων πραγμάτων και δεν επέρχεται αλλοίωση στη φυσική μορφολογία τους και τα βιοτικά χαρακτηριστικά τους.
Με τον νόμο αυτό από το 2002 παραχωρήθηκε στους δήμους το δικαίωμα απλής χρήσης του αιγιαλού με έγκριση που παρέχεται από τον υπουργό Οικονομικών, ενώ στις περιπτώσεις χώρων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος απαιτείται και η σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Πολιτισμού.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος ως η πλέον αρμόδια αρχή για την έκδοση των σχετικών αδειών απουσιάζει. Η εμπλοκή του υπουργείου Περιβάλλοντος περιορίζεται στις διαδικασίες αδειοδότησης απλής χρήσης αιγιαλού στις προστατευόμενες περιοχές.
Ισχνή αρμοδιότητα, που όπως διαφαίνεται όμως θα απεμπολήσει: «Μα με ομπρελοκαθίσματα θα ασχολείται το υπουργείο;» σημείωσε στην «Εφ.Συν.» στέλεχος του υπουργείου Περιβάλλοντος.
Η παραχώρηση της αρμοδιότητας προς τους δήμους συνοδεύτηκε και με την αντίστοιχη απόληψη πόρων προς αυτούς.
Κάθε χρόνο για τη δρομολόγηση των παραχωρήσεων εκδίδεται ΚΥΑ για τον προσδιορισμό των όρων και προϋποθέσεων παραχώρησης από τους υπουργούς Οικονομικών και Εσωτερικών.
Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις που μεταβάλλονταν κατά το δοκούν.
Και όλα αυτά έως τον Μάρτιο του 2015, οπότε και ήχησαν οι πρώτες καμπάνες με την έκδοση της απόφασης 646/2015 της πενταμελούς σύνθεσης του Ε' τμήματος του ΣτΕ, με την οποία το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η παραχώρηση των παραλιών πρέπει να γίνεται «μεμονωμένα κατά περίπτωση και ύστερα από εξατομικευμένη κρίση της διοίκησης».
Ωστόσο λόγω της σπουδαιότητας του θέματος το ζήτημα παραπέμφθηκε στην αυξημένη επταμελή σύνθεση του ιδίου τμήματος.
Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο είχε προσφύγει ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών ζητώντας την ακύρωση της υπουργικής απόφασης του 2009 που αντικαταστάθηκε με μεταγενέστερες υπουργικές αποφάσεις με το ίδιο περιεχόμενο έως και το 2014, αμφισβητώντας ευθέως το δικαίωμα απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας κτλ. από τους δήμους της χώρας.
Και εγένετο κακός χαμός...
Ομως ήδη από το 2011 ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ιωάννης Τέντες ενώπιον της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου είχε εξαπολύσει κεραυνούς δηλώνοντας χαρακτηριστικά πώς:
«Είναι γνωστή σε όλους η τάση να καταλαμβάνεται από τον εκμεταλλευτή εκ των προτέρων και μάλιστα εν πολλοίς με μόνιμες εγκαταστάσεις ολόκληρος αιγιαλός με ομπρέλες, ξαπλώστρες, σκάφη κτλ. σε τρόπο ώστε να αποκλείεται εντελώς τμήμα του κοινού που δεν επιθυμεί να κάνει χρήση των, επ' ανταλλάγματι, υπηρεσιών του παραχωρησιούχου, από τη χρήση του κοινόχρηστου αγαθού».
Πρακτικές, που όπως σημείωνε ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός, «είναι ασφαλώς παράνομες».
Μάλιστα προειδοποιούσε για παρεμβάσεις της εισαγγελίας του Αρείου Πάγου «προκειμένου να ελεγχθούν οι σχετικές συμπεριφορές τόσο των ιδιωτών όσο και των δημοτικών ή άλλων αρχών, αν σκοπίμως αμελούν να ασκούν τους αναγκαίους ελέγχους»...
Σε κάθε περίπτωση οι ακτές της χώρας τελούσαν ήδη από την καθιέρωση του άρ. 24 του Συντάγματος υπό καθεστώς ειδικής προστασίας.
Κατά τη νομολογία του ΣτΕ οι ακτές αποτελούν ιδιαίτερα ευπαθή οικοσυστήματα, τα οποία εύκολα διαταράσσονται από την εκτέλεση έργων ή οποιωνδήποτε οικοδομικών εργασιών και τα οποία συνεπώς επιδέχονται μόνον ήπια ανάπτυξη.
Ποιος είναι ο στόχος: Ολική επαναφορά των τραπεζοκαθισμάτων
EUROKINISSI / ΧΑΣΙΑΛΗΣ ΒΑΙΟΣ
Η παραπεμπτική απόφαση του ΣτΕ έκανε πολλούς να χάσουν τον ύπνο τους.
Τα μαχαίρια όμως βγήκαν από τα θηκάρια μετά την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) της αναπληρώτριας υπ. Οικονομικών Ν. Βαλαβάνη και του υπ. Εσωτερικών Ν. Βούτση για την απευθείας παραχώρηση με αντάλλαγμα απλής χρήσης αιγιαλού στους ΟΤΑ τον Απρίλιο του 2015.
Με την ΚΥΑ επιχειρήθηκε φιλότιμα να τεθούν περιορισμοί στην ανεξέλεγκτη κατάληψη των ακτών, στην ανομία και παραβατικότητα θέτοντας αυστηρότερες περιβαλλοντικές προδιαγραφές.
Επιχειρήθηκε επίσης να μπει φραγμός στον αθέμιτο ανταγωνισμό που υφίστανται οι νόμιμες επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος.
Και η βόμβα έσκασε. Τα... τραπεζάκια έξω εξοβελίστηκαν.
Συγκεκριμένα στο άρθρο 2 η διάταξη ανέφερε ότι:
«Η άσκηση άλλης δραστηριότητας όπως η τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων από επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος επιφέρει τις κυρώσεις του άρθρου 13 της παρούσης...».
Απαγορεύτηκε επίσης η νομιμοποίηση αυθαίρετων κατασκευών καθώς και η τοποθέτηση ξύλινων δαπέδων (πλην διαδρόμων).
Επίσης ορίστηκε ότι αυξάνεται η απόσταση που θα πρέπει να διατηρείται ελεύθερη μεταξύ της πρώτης σειράς σετ ομπρελών (ξαπλώστρες και τα συναφή) και της ακτογραμμής από τα τρία στα πέντε μέτρα.
Ο χώρος μίσθωσης για τις τροχήλατες καντίνες περιορίστηκε στο μισό, δηλαδή από τα 30 στα 15 τ.μ, απαγορεύτηκαν οι πάσης φύσεως τέντες και κατασκευές σκίασης ενώ αυξήθηκε το ποσοστό ανταλλάγματος υπέρ του Δημοσίου από 20% σε 30%, μειώνοντας αντίστοιχα το μισθωτικό αντάλλαγμα προς τους δήμους στο 70% (από το 80%). Επίσης απαγορεύτηκε η τοποθέτηση ηχητικών συστημάτων στον δημόσιο χώρο, ενώ για την καταπολέμηση της ηχορύπανσης ορίστηκε ότι η παραγόμενη στάθμη θορύβου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 50 Ντεσιμπέλ.
Παράλληλα η ΚΥΑ επιτρέπει μόνο χαμηλό και περιορισμένο φωτισμό στο απολύτως αναγκαίο για λόγους ασφαλείας.
Και βεβαίως παρέμεινε σε ισχύ η πάγια απαγόρευση των μόνιμων κατασκευών.
Δόθηκε επίσης ιδιαίτερη έμφαση στη λήψη μέτρων προστασίας και στην άσκηση της αρμοδιότητας ελέγχου από τις Περιφερειακές Διευθύνσεις Δημόσιας Περιουσίας.
Οι σφοδρές αντιδράσεις δημάρχων και επιχειρηματικών συμφερόντων με την ολόπλευρη στήριξη της ΓΣΒΕΕ επανέφεραν στη θέση τους τα τραπεζάκια μέσω της αφαίρεσης.
Οπως διευκρινίζει στην «Εφ.Συν.» ο πρώην γενικός γραμματέας Δημόσιας Περιουσίας Δημήτρης Κλούρας, συντάκτης επί της ουσίας μαζί με τη Ν. Βαλαβάνη της επίμαχης ΚΥΑ, «επελέγη η απάλειψη της λέξης τραπεζοκαθίσματα από την υπουργική απόφαση. Η πολιτική πίεση ήταν εξαιρετικά ισχυρή. Ομως πετύχαμε να περάσουμε τις περισσότερες και βασικές αλλαγές καθώς και να μην επιτραπούν ρητά τα τραπεζοκαθίσματα. Παράλληλα κινήσαμε τη διαδικασία στοχευμένης τροποποίησης της νομοθεσίας ώστε να μπει μια τάξη».
Εν τέλει η διατύπωση που υιοθετήθηκε με την τροποποίηση της ΚΥΑ ήταν η εξής:
«Η παραχώρηση του προηγούμενου άρθρου γίνεται αποκλειστικά για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού (όπως εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, σετ ομπρελών με ξαπλώστρες ή καθίσματα με ή χωρίς τραπεζάκι, λειτουργία τροχήλατου -αυτοκινούμενου ή μη- αναψυκτηρίου). Η άσκηση άλλης δραστηριότητας επιφέρει τις κυρώσεις του άρθρου 13 της παρούσας και της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας για τον αιγιαλό και την παραλία, την όχθη και την παρόχθια ζώνη μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών».
Διακίνηση μαύρου χρήματος
Στην τελική απόφαση του ΣτΕ 3944/2015 (παραχώρηση των ακτών στους ΟΤΑ έναντι ανταλλάγματος) που συνιστά ορόσημο γίνεται μεταξύ άλλων λόγος και στο εξής:
«Η άσκηση προληπτικού ελέγχου και εποπτείας είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στο επίμαχο ζήτημα, προκειμένου να αποφεύγονται παραβιάσεις των όρων της παραχώρησης εκ μέρους των τρίτων παραχωρησιούχων (αλλοιώσεις της μορφολογίας, αναίρεση του κοινόχρηστου χαρακτήρα του αιγιαλού, οχλήσεις στους περιοίκους), αλλά και να εξασφαλίζεται, με την επιβολή αντικειμενικών όρων στη διακήρυξη, το βέλτιστο οικονομικό αντάλλαγμα για το Δημόσιο, αντί των φαινομένων “εικονικών” δημοπρασιών από τους Δήμους».
Εν προκειμένω γίνεται λόγος ρητά για εικονικές δημοπρασίες που διενεργούν οι δήμοι με αποτέλεσμα το Δημόσιο να έχει απώλεια εσόδων.
«Το Δημόσιο χάνει εκατομμύρια ευρώ» δηλώνει κατηγορηματικά στην «Εφ.Συν.» ο κ. Κλούρας. «Καταγράφεται τεράστια διακίνηση μαύρου χρήματος και μεγάλη απώλεια εσόδων. Και για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους δημοτικοί άρχοντες, αστυνομία ακόμη και δημόσιοι λειτουργοί κάνουν στα στραβά μάτια».
Ετσι οι δημοτικοί άρχοντες για να ικανοποιήσουν την εκλογική τους πελατεία προβαίνουν σε παραχωρήσεις, εικονικές δημοπρατήσεις ή σε πολλές περιπτώσεις εμπλέκονται και οι ίδιοι άμεσα ή έμμεσα στις υποθέσεις αυτές...
Σε αρκετές δε περιπτώσεις ελέγχονται ή οφείλουν να ελεγχθούν για παράβαση καθήκοντος.
Η ΕΤΑΔ που διαχειρίζεται τα ακίνητα του Δημοσίου (και πλέον εντάσσεται στο νέο υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων) χαρακτηρίζεται από τον πρώην γενικό γραμματέα Δημόσιας Περιουσίας με κοφτό τόνο «ως εκτροφείο σκανδάλων και υπόδειγμα κακοδιαχείρισης και διαπλοκής».
Ακόμη όμως και στις περιπτώσεις των έντιμων κρατικών λειτουργών η αποψίλωση των υπηρεσιών και των ελεγκτικών μηχανισμών είναι τέτοιας έκτασης που αδυνατούν να ανταποκριθούν. Και γιατί και προς τι; Ισχύς, χρήμα και πολιτικές διασυνδέσεις εμπλέκονται γλυκά.
«Γίνονται αθρόες καταπατήσεις του δημοσίου χώρου, των ακτών εν προκειμένω, χωρίς βεβαίως την καταβολή οιουδήποτε μισθώματος. Και οι υπηρεσίες αδυνατούν να προβούν σε ελέγχους λόγω έλλειψης προσωπικού. Για ορισμένους ωστόσο υπαλλήλους η κατάσταση αυτή αποτελεί το άλλοθι για να κάνουν τα στραβά μάτια» προσθέτει ο κ. Κλούρας.
Τα περιστατικά διαφθοράς που εντόπισε ο ίδιος κατά τη διάρκεια της περιορισμένης αλλά ιδιαίτερα παραγωγικής θητείας του στη Γενική Γραμματεία είναι πολλά.
Οπως η διαχείριση των παλαιών αιγιαλών από την ΕΤΑΔ, ο καθορισμός του ύψους του μισθώματος και σε παραλίες-φιλέτα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα επενδυτής ο οποίος ζητούσε την αποκλειστική χρήση παραλίας.
Η συμφωνία ορίστηκε, όπως διαπίστωσε ο κ. Κλούρας διερευνώντας το φάκελο, προς ένα ευρώ το τ.μ.
Ο ίδιος επενδυτής εκμίσθωνε τον χώρο προς 200 και πλέον ευρώ το τ.μ.
Από την αρμόδια διεύθυνση δε έλαβε την απάντηση: «Καλά αν θέλετε ανεβάζουμε λίγο την τιμή αλλά εγώ να ξέρετε έχω ήδη συνεννοηθεί!».
Θυμάται ακόμη με έκπληξη την απάντηση που έλαβε από περιφερειακή διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας στο αίτημά του για ανάκληση μίσθωσης σε αιγιαλό που ήταν καταφανώς παράνομη: «Μα τι λέτε τώρα, δεν υπάρχει περίπτωση να το ανακαλέσουμε!»
Περιγράφει παράλληλα περιπτώσεις στις οποίες διαπιστώθηκε ενιαία τιμή μισθώματος ανά τετραγωνικό μέτρο ανεξάρτητα από το αν η παραχώρηση αφορούσε ομπρέλες, καντίνες, τραπεζοκαθίσματα.
Στις περιπτώσεις δε παλαιών αιγιαλών που διαχειρίζεται η ΕΤΑΔ, απαιτείται και η εκμίσθωση αυτών προκειμένου να εκμισθωθεί η παραλία και ο αιγιαλός μπροστά του.
«Στην πράξη μισθώνεται η παραλία ενώ για τον παλαιό αιγιαλό η διαδικασία ουδέποτε ολοκληρώνεται», προσθέτει με πικρό χαμόγελο ο κ. Κλούρας.
«Σε μια σύσκεψη των γενικών γραμματέων υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη είχα δηλώσει ότι είναι εφικτό να εξοικονομηθούν σημαντικά έσοδα για το Δημόσιο εάν προσπαθήσουμε να φτιάξουμε τις υπηρεσίες. Είχα τονίσει ότι μπορεί να αποφευχθεί η επιβολή φόρων κατ΄ αυτόν τον τρόπο. Επαναλαμβάνω, η απώλεια εσόδων του Δημοσίου είναι πολύ σημαντική...».
Η άλωση του αιγιαλού
Το Συμβούλιο της Επικρατείας και στις δυο αποφάσεις του υπογραμμίζει ότι δεν νοείται εκ των προτέρων και συλλήβδην παραχώρηση του αιγιαλού χωρίς εξατομικευμένη κρίση της διοίκησης.
Το αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής είναι οι παραβιάσεις των όρων της παραχώρησης, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η αναίρεση του κοινόχρηστου χαρακτήρα του αιγιαλού, η απώλεια εσόδων του Δημοσίου και η απεμπόληση της αρμοδιότητας εποπτείας επί των πράξεων των δήμων.
Συγκεκριμένα τονίζεται ότι «η παραχώρηση δικαιωμάτων απλής χρήσης επί του αιγιαλού και της παραλίας, στους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ για την άσκηση δραστηριοτήτων που είναι, καταρχήν, ήπιες και συμβατές με τον προορισμό των στοιχείων αυτών του φυσικού περιβάλλοντος ως κοινοχρήστων, πρέπει να γίνεται μεμονωμένα και κατά περίπτωση ύστερα από εξατομικευμένη κρίση [...] με την οποία θα τίθενται και οι αναγκαίοι όροι και περιορισμοί[...] Πρέπει δε να προηγείται εξατομικευμένη κρίση της Διοικήσεως [...] προκειμένου να διασφαλιστεί και η κατά προορισμό χρήση του ως κοινόχρηστου αγαθού».
Επίσης υπογραμμίζεται ότι «η άσκηση προληπτικού ελέγχου και εποπτείας προς τους ΟΤΑ είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στο επίμαχο ζήτημα, προκειμένου να αποφεύγονται παραβιάσεις των όρων της παραχώρησης εκ μέρους των τρίτων παραχωρησιούχων (αλλοιώσεις της μορφολογίας, αναίρεση του κοινόχρηστου χαρακτήρα του αιγιαλού, οχλήσεις στους περιοίκους), αλλά και να εξασφαλίζεται, με την επιβολή αντικειμενικών όρων στη διακήρυξη, το βέλτιστο οικονομικό αντάλλαγμα για το Δημόσιο, αντί των φαινομένων “εικονικών” δημοπρασιών από τους δήμους».
Στη συνέχεια εξειδικεύεται ακόμη περισσότερο η απόφαση, καθώς σημειώνεται πως«δεν νοείται συλλήβδην εκ των προτέρων έγκριση εκ μέρους των αρμοδίων Υπουργών μεταβιβάσεων που θα χωρίσουν μελλοντικά, διότι, έτσι απεμπολούν την αρμοδιότητα ασκήσεως εποπτείας επί των πράξεων των ΟΤΑ».
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην τεκμηρίωση της απόφασης και στο «Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών», ως τμήμα του ενωσιακού δικαίου.
Μάλιστα για τις περιοχές Natura 2000 σημειώνεται το... αυτονόητο:
«Ως προς τις λοιπές προστατευόμενες περιοχές που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής ή άλλων Υπουργών, αφού προηγηθεί ανά ΟΤΑ η καταγραφή, προηγηθεί ο έλεγχος, η οριοθέτησή τους και καθορισθεί ποιες δεν παραχωρούνται για λόγους σχετιζόμενους με την προστασία τους, οι λοιπές είναι δύσκολο να παραχωρούνται κατά τις ως άνω διατάξεις, με την επιβολή των αναγκαίων και πρόσφορων όρων, σύμφωνα με τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε προστατευόμενης περιοχής».
Δυστυχώς, απαντά το WWF:
«Για το καλοκαίρι του 2015 αυτά είχαν μικρή πρακτική σημασία. Οπως και το 2014 εκδόθηκε η ΚΥΑ για την απευθείας παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης στους ΟΤΑ. Βάσει της απόφασης αυτής, το ΥΠΑΠΕΝ έδωσε τη σύμφωνη γνώμη του σε τουλάχιστον 80 περιπτώσεις παραχώρησης αιγιαλού σε περιοχές Natura 2000, πολλές από τις οποίες αφορούν περισσότερα από ένα τμήματα παραλίας και αιγιαλού: στις περιπτώσεις αυτές, οι οποίες αφορούν ιδιαίτερα ευαίσθητα περιβαλλοντικά τμήματα αιγιαλού και παραλίας, η σχετική ενωσιακή νομοθεσία αγνοείται επιδεικτικά».
Οι εγκρίσεις παραχώρησης του υπουργείου Περιβάλλοντος υιοθέτησαν την copy-paste πρακτική, συμβουλεύοντας με μειλίχιο ύφος τα αυτονόητα, όπως ότι ο δήμος οφείλει να τοποθετεί κάδους, οι κατασκευές να μην παραπέμπουν σε συνθήκες μόνιμης θεμελίωσης, να αποφεύγεται η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και κυρίως προσοχή στη φωτορύπανση και ηχορύπανση. Μάλιστα.
Την ίδια ώρα στις προστατευόμενες (τρόπος του λέγειν) περιοχές οι οδηγίες τηρούνται με ευλάβεια.
Γεγονός που υπογραμμίζεται από τη διοργάνωση beach parties και μουσικοχορευτικών εκδηλώσεων.
Αν μπορούσαν να μιλήσουν οι caretta-caretta θα περιέγραφαν το μετατραυματικό σοκ που έχουν υποστεί από μπουζοκοσυναθροίσεις...
Η μυστική διαβούλευση
EUROKINISSI/ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ
Η απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου δεν μπορούσε να αγνοηθεί.
Η συζήτηση περί της τροποποίησης της νομοθεσίας δρομολογήθηκε με τους δήμους της χώρας να λαμβάνουν θέση μάχης.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γιώργος Πατούλης κατέθεσε σειρά τροποποιητικών προτάσεων υπό τον απαράβατο όρο της διατήρησης της αρμοδιότητας της απλής χρήσης των αιγιαλών προς τους δήμους.
Σε επιστολή του προς τα αρμόδια υπουργεία τόνισε εμφαντικά:
«Σε περίπτωση κατά την οποία δεν εξευρεθεί λύση σύμφωνα με την ως άνω πρότασή μας οι δήμοι δεν θα αποδεχθούν ρύθμιση που θα τους αποβάλλει από μια αρμοδιότητα που μέχρι σήμερα και από το έτος 2002 είχε παραχωρηθεί σε αυτούς και που απέβλεπε στην εύρυθμη λειτουργία των παραλιών και στην απόληψη πόρων αναγκαίων για τους δήμους έτσι ώστε να καλύπτεται το κόστος της καθαριότητάς τους και της προστασίας των λουομένων με την τοποθέτηση ναυαγοσωστών και την ηλεκτροδότηση των χώρων όπου απαιτείται. Ευελπιστούμε ότι οι προτάσεις μας θα αποτελέσουν τη βάση για έναν τελικό διάλογο με στόχο την εξεύρεση μιας λύσης κοινά αποδεκτής, τουλάχιστον για το έτος 2016, εν όψει και της άμεσης έναρξης της τουριστικής περιόδου».
Το ΥΠΑΠΕΝ από την πλευρά του προχωρά σε δημόσια διαβούλευση σχετικά με την απλή χρήση αιγιαλού και προστασίας σε προστατευόμενες περιοχές θέτοντας ασφυκτικά χρονικά περιθώρια.
Και όχι μόνο:
«Δημόσια διαβούλευση; Εμείς την χαρακτηρίσαμε μυστική διαβούλευση» σημειώνουν στην «Εφ.Συν.» ο Γιώργος Χασιώτης, νομικός σύμβουλος της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF και η Ιόλη Χριστοπούλου, υπεύθυνη πολιτικής για το φυσικό περιβάλλον της ίδιας οργάνωσης.
Και αυτό καθώς η συζήτηση δεν λαμβάνει δημόσιο χαρακτήρα, τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά, οι πολίτες καλούνται να καταθέσουν σχόλια χωρίς να υπάρχει κάποιο κείμενο, ενώ η απόφαση 3944/2015 του ΣτΕ χαρακτηρίζεται ως γνωμοδότηση, προκαλώντας τα ειρωνικά σχόλια των περιβαλλοντικών οργανώσεων.
«Η ανακοίνωση περιέχει σφάλματα: η απόφαση της επταμελούς δεν είναι “γνωμοδότηση”. Πρόκειται για ακυρωτική απόφαση που δημιουργεί νομολογία, με την οποία πρέπει να συμμορφωθούν όλα τα συναρμόδια υπουργεία. Δυστυχώς οι αστοχίες αφορούν ένα κρίσιμο περιβαλλοντικό αγαθό με μεγάλη σημασία για όλη την κοινωνία», τονίζει το WWF.
«Στην ανακοίνωση έναρξης της διαβούλευσης υπάρχουν και λάθη, καθώς η απόφαση του ΣτΕ αναφέρεται λανθασμένα ως γνωμοδότηση», σχολιάζει εκ μέρους της Ορνιθολογικής Εταιρείας η υπεύθυνη θεμάτων Περιβαλλοντικής Πολιτικής Κωνσταντίνα Ντεμίρη.
Ολες οι περιβαλλοντικές οργανώσεις υπογραμμίζουν την ανάγκη πιστής εφαρμογής της απόφασης του ΣτΕ και ειδικότερα ότι δεν νοείται η οριζόντια παραχώρηση του αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης της χώρας και η εκ των προτέρων έγκριση, διότι έτσι δεν διασφαλίζεται η απαραίτητη εποπτεία των ΟΤΑ.
Επομένως οι παραχωρήσεις θα πρέπει να τελούν υπό την εκ των υστέρων έγκριση των αρμόδιων υπηρεσιών.
Εστιάζουν επίσης στην αναγκαιότητα καταγραφής και οριοθέτησης ανά δήμο των προστατευόμενων με ειδικό καθεστώς παράκτιων περιοχών (περιοχές Natura, χαρακτηρισμένοι υγρότοποι κτλ.) θέτοντας αυστηρότατο πλαίσιο προστασίας.
Σε αυτές τις περιοχές θα πρέπει να απαγορεύεται ρητά, επισημαίνει η Ορνιθολογική Εταιρεία, κάθε πρόσβαση και δραστηριότητα που σχετίζεται με τη χρήση τροχοφόρων μέσων (όπως αυτοκίνητα, τροχήλατες καντίνες) καθώς και η ηχορύπανση.
Στις λοιπές παραλίες, προτείνεται, να επιτραπούν αποκλειστικά οι τροχήλατες καντίνες και να αποτρέπεται η δημιουργία αναψυκτηρίων (beach bar).
Υπογραμμίζεται η ανάγκη ενίσχυσης των ελεγκτικών μηχανισμών των υπουργείων Οικονομικών και Περιβάλλοντος διότι «εάν δεν υπάρξει στελέχωση τότε οτιδήποτε προβλέπει ο νόμος και η όποια υπουργική απόφαση θα μείνει ανεφάρμοστο με δυσμενέστερες συνέπειες για το περιβάλλον και για το δημόσιο συμφέρον».
Συνιστά δε κοινό τόπο το γεγονός ότι οι σύμφωνες γνώμες που χορηγούνται από το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν συνοδεύονται από καμία εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που οι εν λόγω παραχωρήσεις θα επιφέρουν.
Μάλιστα ο έλεγχος για την τήρηση της νομιμότητας προκύπτει μόνο κατόπιν καταγγελιών, με την αυτοψία από τις αρμόδιες υπηρεσίες να διενεργείται συνηθέστατα μετά τη λήξη της θερινής περιόδου.
Οπως υπογραμμίζεται, η παραβίαση των όρων παραχώρησης αποτελεί διαδικασία ρουτίνας.
Η περιβαλλοντική οργάνωση αναφέρεται ιδιαίτερα στο χαρακτηριστικό παράδειγμα των Κανατάδικων στο Δήμο Ιστιαίας-Αιδηψού, όπου παραχωρήθηκε από τον δήμο μια έκταση εκατό τ.μ. για να αποδειχθεί στη συνέχεια ότι η κάλυψη χρήσης έφτασε στα 3,5 στρέμματα.
Παρεμπιπτόντως ο δήμος πρόπερσι δεν μπήκε καν στον κόπο να ζητήσει σύμφωνη γνώμη από τον υπουργό Περιβάλλοντος, ενώ πέρυσι δεν σπατάλησε χρόνο για τη διενέργεια πλειστηριασμού.
Σε ερώτηση επί του συγκεκριμένου θέματος της «Εφ.Συν.» προς το υπουργείο Περιβάλλοντος η απάντηση που λάβαμε ήταν: «Η παραχώρηση άδειας στη συγκεκριμένη περίπτωση έγινε εκ παραδρομής...»
ΕΦ-ΣΥΝ
Ενα πάρτι με τη συνενοχή των δημοτικών αρχών
Μια ωραία μηχανή παραγωγής νομίσματος που απαιτείται η εξ εφόδου κατάληψή της.
Ετσι αντιμετωπίζεται σε γενικές γραμμές ο παράκτιος χώρος. Προκειμένου δε να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος οι ενδιαφερόμενοι δεν ορρωδούν προ ουδενός.
Στην Κρήτη οι δημοπρατήσεις για την άδεια παραχώρησης καντινών στον αιγιαλό γίνονται με τη συνδρομή των όπλων.
Οπως καταγγέλθηκε στο δημοτικό συμβούλιο Χανίων οι υποψήφιοι πλειοδότες προκειμένου να επιτύχουν τον αποκλεισμό άλλων επίδοξων ιδιοκτητών εμφανίζονται με κουμπούρια! Παστρικά πράγματα.
Ο νόμος της άγριας Δύσης: «Ερχονται εδώ με τα πιστόλια και έχω μάθει ότι πάνε με τα πιστόλια τη νύχτα και απειλούν. Το έχω ξαναπεί, είναι ντροπή» δήλωσε ένας εκ των δημοτικών συμβούλων.
Στην Εύβοια και συγκεκριμένα στον Δήμο Ιστιαίας-Αιδηψού, όταν ευαισθητοποιημένοι πολίτες κατήγγειλαν την παράνομη εγκατάσταση καντινών στο οικοσύστημα που υπάγεται στο δίκτυο Natura 2000 με δυο κωδικούς, καθώς και την περιβαλλοντική καταστροφή που έχει συντελεστεί από τη λειτουργία τους, δέχτηκαν απειλές με τη χαρακτηριστική φράση: «Θα τους βρουν σε χαντάκι».
Σε όλη τη χώρα, περιβαλλοντικές οργανώσεις και ευαισθητοποιημένοι πολίτες που αγωνιούν για τη διάσωση του περιβάλλοντος δέχονται απειλές, επισκέψεις μπράβων, τραμπουκισμούς, μηνύσεις, εξώδικα.
Στο Πόρτο Ράφτη, μέλος της Παρέμβασης για την υπεράσπιση των Παραλιών δέχτηκε από επιχειρηματία εκμίσθωσης θαλάσσιων μέσων αναψυχής εξώδικη διαμαρτυρία (αφού προηγουμένως είχαν καταλήξει στο αστυνομικό τμήμα) για τη λήψη φωτογραφιών που στόχο είχαν να καταδείξουν την παράνομη κατάληψη του αιγιαλού.
Στο εξώδικο αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Εμφανίζεστε να φωτογραφίζετε εμέ στον ανωτέρω ιδιωτικό μου χώρο... χωρίς να σας έχει χορηγηθεί άδεια...».
Στον ιδιωτικό του χώρο;
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συλλέγονται υπογραφές για τη διάσωση του Ρούκουνα στην Ανάφη.
Οπως καταγγέλλεται: «Μπουλντόζα μπαίνει μέρα μεσημέρι σε χαρακτηρισμένο παραδοσιακό μονοπάτι της Ανάφης που οδηγεί στην παραλία του Ρούκουνα προκαλώντας καταστροφές, αλλά αποχωρεί πριν φτάσει η αστυνομία. Ο δήμος βεβαιώνει απλώς ότι δεν ήταν αυτός που έκανε την παρανομία αλλά δεν προβαίνει σε καμία κίνηση για να εντοπιστούν και να τιμωρηθούν οι δράστες. Επιχειρηματίας που επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί στην περιοχή καίγεται να ανοίξει οδική πρόσβαση προς την παραλία».
Το πάρτι που έχει στηθεί με τη συνενοχή -δυστυχώς, σε πολλές των περιπτώσεων- δημοτικών αρχόντων, αστυνομικών αρχών και δημοσίων λειτουργών αφορά πολλά εκατομμύρια ευρώ, τόσα που ακόμη και η μαφία της νύχτας δεν θα μπορούσε να απόσχει από το γλέντι...
Μια προβληματική, ημιτελής νομοθεσία
INTIME NEWS
Είναι γνωστή σε όλους η τάση να καταλαμβάνεται από τον εκμεταλλευτή εκ των προτέρων και μάλιστα εν πολλοίς με μόνιμες εγκαταστάσεις ολόκληρος αιγιαλός με ομπρέλες, ξαπλώστρες, σκάφη κτλ. σε τρόπο ώστε να αποκλείεται εντελώς τμήμα του κοινού
Ο αιγιαλός, ο πολύτιμος αυτός εθνικός μας πόρος, αντιμετωπίζεται με αποσπασματικές νομοθετικές ρυθμίσεις ή για να είμαστε περισσότερο ακριβείς αντιμετωπίζεται με περιφρόνηση.
«Το νομικό καθεστώς προστασίας του αιγιαλού και της παραλίας συνεχώς υποβαθμίζεται. Σε μια δυσχερή οικονομική συγκυρία, η άποψη ότι ο παράκτιος χώρος δεν έχει αξία ως κοινόχρηστο αγαθό και ευαίσθητο οικοσύστημα αλλά χρησιμεύει μόνο για την προσέλκυση επενδύσεων και την άντληση δημόσιων εσόδων, φαίνεται πως κερδίζει συνεχώς έδαφος» σημειώνεται χαρακτηριστικά από το WWF.
Ο Νόμος 2971/2001 «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις» ήρθε να αντικαταστήσει με μεγάλη χρονική καθυστέρηση τον αντίστοιχο νόμο 2344/1940 «Περί αιγιαλού και παραλίας».
Οπως ορίζεται: «Ο αιγιαλός, η παραλία, η όχθη και η παρόχθια ζώνη είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο τα προστατεύει και τα διαχειρίζεται... ενώ ο κύριος προορισμός των ζωνών αυτών είναι η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση προς αυτές».
Παράλληλα στο άρθρο 13 υπογραμμίζεται ότι απλή χρήση του αιγιαλού και της παραλίας είναι κάθε χρήση εφόσον από αυτή δεν παραβιάζεται ο προορισμός τους ως κοινόχρηστων πραγμάτων και δεν επέρχεται αλλοίωση στη φυσική μορφολογία τους και τα βιοτικά χαρακτηριστικά τους.
Με τον νόμο αυτό από το 2002 παραχωρήθηκε στους δήμους το δικαίωμα απλής χρήσης του αιγιαλού με έγκριση που παρέχεται από τον υπουργό Οικονομικών, ενώ στις περιπτώσεις χώρων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος απαιτείται και η σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Πολιτισμού.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος ως η πλέον αρμόδια αρχή για την έκδοση των σχετικών αδειών απουσιάζει. Η εμπλοκή του υπουργείου Περιβάλλοντος περιορίζεται στις διαδικασίες αδειοδότησης απλής χρήσης αιγιαλού στις προστατευόμενες περιοχές.
Ισχνή αρμοδιότητα, που όπως διαφαίνεται όμως θα απεμπολήσει: «Μα με ομπρελοκαθίσματα θα ασχολείται το υπουργείο;» σημείωσε στην «Εφ.Συν.» στέλεχος του υπουργείου Περιβάλλοντος.
Η παραχώρηση της αρμοδιότητας προς τους δήμους συνοδεύτηκε και με την αντίστοιχη απόληψη πόρων προς αυτούς.
Κάθε χρόνο για τη δρομολόγηση των παραχωρήσεων εκδίδεται ΚΥΑ για τον προσδιορισμό των όρων και προϋποθέσεων παραχώρησης από τους υπουργούς Οικονομικών και Εσωτερικών.
Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις που μεταβάλλονταν κατά το δοκούν.
Και όλα αυτά έως τον Μάρτιο του 2015, οπότε και ήχησαν οι πρώτες καμπάνες με την έκδοση της απόφασης 646/2015 της πενταμελούς σύνθεσης του Ε' τμήματος του ΣτΕ, με την οποία το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η παραχώρηση των παραλιών πρέπει να γίνεται «μεμονωμένα κατά περίπτωση και ύστερα από εξατομικευμένη κρίση της διοίκησης».
Ωστόσο λόγω της σπουδαιότητας του θέματος το ζήτημα παραπέμφθηκε στην αυξημένη επταμελή σύνθεση του ιδίου τμήματος.
Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο είχε προσφύγει ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών ζητώντας την ακύρωση της υπουργικής απόφασης του 2009 που αντικαταστάθηκε με μεταγενέστερες υπουργικές αποφάσεις με το ίδιο περιεχόμενο έως και το 2014, αμφισβητώντας ευθέως το δικαίωμα απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας κτλ. από τους δήμους της χώρας.
Και εγένετο κακός χαμός...
Ομως ήδη από το 2011 ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ιωάννης Τέντες ενώπιον της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου είχε εξαπολύσει κεραυνούς δηλώνοντας χαρακτηριστικά πώς:
«Είναι γνωστή σε όλους η τάση να καταλαμβάνεται από τον εκμεταλλευτή εκ των προτέρων και μάλιστα εν πολλοίς με μόνιμες εγκαταστάσεις ολόκληρος αιγιαλός με ομπρέλες, ξαπλώστρες, σκάφη κτλ. σε τρόπο ώστε να αποκλείεται εντελώς τμήμα του κοινού που δεν επιθυμεί να κάνει χρήση των, επ' ανταλλάγματι, υπηρεσιών του παραχωρησιούχου, από τη χρήση του κοινόχρηστου αγαθού».
Πρακτικές, που όπως σημείωνε ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός, «είναι ασφαλώς παράνομες».
Μάλιστα προειδοποιούσε για παρεμβάσεις της εισαγγελίας του Αρείου Πάγου «προκειμένου να ελεγχθούν οι σχετικές συμπεριφορές τόσο των ιδιωτών όσο και των δημοτικών ή άλλων αρχών, αν σκοπίμως αμελούν να ασκούν τους αναγκαίους ελέγχους»...
Σε κάθε περίπτωση οι ακτές της χώρας τελούσαν ήδη από την καθιέρωση του άρ. 24 του Συντάγματος υπό καθεστώς ειδικής προστασίας.
Κατά τη νομολογία του ΣτΕ οι ακτές αποτελούν ιδιαίτερα ευπαθή οικοσυστήματα, τα οποία εύκολα διαταράσσονται από την εκτέλεση έργων ή οποιωνδήποτε οικοδομικών εργασιών και τα οποία συνεπώς επιδέχονται μόνον ήπια ανάπτυξη.
Ποιος είναι ο στόχος: Ολική επαναφορά των τραπεζοκαθισμάτων
EUROKINISSI / ΧΑΣΙΑΛΗΣ ΒΑΙΟΣ
Η παραπεμπτική απόφαση του ΣτΕ έκανε πολλούς να χάσουν τον ύπνο τους.
Τα μαχαίρια όμως βγήκαν από τα θηκάρια μετά την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) της αναπληρώτριας υπ. Οικονομικών Ν. Βαλαβάνη και του υπ. Εσωτερικών Ν. Βούτση για την απευθείας παραχώρηση με αντάλλαγμα απλής χρήσης αιγιαλού στους ΟΤΑ τον Απρίλιο του 2015.
Με την ΚΥΑ επιχειρήθηκε φιλότιμα να τεθούν περιορισμοί στην ανεξέλεγκτη κατάληψη των ακτών, στην ανομία και παραβατικότητα θέτοντας αυστηρότερες περιβαλλοντικές προδιαγραφές.
Επιχειρήθηκε επίσης να μπει φραγμός στον αθέμιτο ανταγωνισμό που υφίστανται οι νόμιμες επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος.
Και η βόμβα έσκασε. Τα... τραπεζάκια έξω εξοβελίστηκαν.
Συγκεκριμένα στο άρθρο 2 η διάταξη ανέφερε ότι:
«Η άσκηση άλλης δραστηριότητας όπως η τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων από επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος επιφέρει τις κυρώσεις του άρθρου 13 της παρούσης...».
Απαγορεύτηκε επίσης η νομιμοποίηση αυθαίρετων κατασκευών καθώς και η τοποθέτηση ξύλινων δαπέδων (πλην διαδρόμων).
Επίσης ορίστηκε ότι αυξάνεται η απόσταση που θα πρέπει να διατηρείται ελεύθερη μεταξύ της πρώτης σειράς σετ ομπρελών (ξαπλώστρες και τα συναφή) και της ακτογραμμής από τα τρία στα πέντε μέτρα.
Ο χώρος μίσθωσης για τις τροχήλατες καντίνες περιορίστηκε στο μισό, δηλαδή από τα 30 στα 15 τ.μ, απαγορεύτηκαν οι πάσης φύσεως τέντες και κατασκευές σκίασης ενώ αυξήθηκε το ποσοστό ανταλλάγματος υπέρ του Δημοσίου από 20% σε 30%, μειώνοντας αντίστοιχα το μισθωτικό αντάλλαγμα προς τους δήμους στο 70% (από το 80%). Επίσης απαγορεύτηκε η τοποθέτηση ηχητικών συστημάτων στον δημόσιο χώρο, ενώ για την καταπολέμηση της ηχορύπανσης ορίστηκε ότι η παραγόμενη στάθμη θορύβου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 50 Ντεσιμπέλ.
Παράλληλα η ΚΥΑ επιτρέπει μόνο χαμηλό και περιορισμένο φωτισμό στο απολύτως αναγκαίο για λόγους ασφαλείας.
Και βεβαίως παρέμεινε σε ισχύ η πάγια απαγόρευση των μόνιμων κατασκευών.
Δόθηκε επίσης ιδιαίτερη έμφαση στη λήψη μέτρων προστασίας και στην άσκηση της αρμοδιότητας ελέγχου από τις Περιφερειακές Διευθύνσεις Δημόσιας Περιουσίας.
Οι σφοδρές αντιδράσεις δημάρχων και επιχειρηματικών συμφερόντων με την ολόπλευρη στήριξη της ΓΣΒΕΕ επανέφεραν στη θέση τους τα τραπεζάκια μέσω της αφαίρεσης.
Οπως διευκρινίζει στην «Εφ.Συν.» ο πρώην γενικός γραμματέας Δημόσιας Περιουσίας Δημήτρης Κλούρας, συντάκτης επί της ουσίας μαζί με τη Ν. Βαλαβάνη της επίμαχης ΚΥΑ, «επελέγη η απάλειψη της λέξης τραπεζοκαθίσματα από την υπουργική απόφαση. Η πολιτική πίεση ήταν εξαιρετικά ισχυρή. Ομως πετύχαμε να περάσουμε τις περισσότερες και βασικές αλλαγές καθώς και να μην επιτραπούν ρητά τα τραπεζοκαθίσματα. Παράλληλα κινήσαμε τη διαδικασία στοχευμένης τροποποίησης της νομοθεσίας ώστε να μπει μια τάξη».
Εν τέλει η διατύπωση που υιοθετήθηκε με την τροποποίηση της ΚΥΑ ήταν η εξής:
«Η παραχώρηση του προηγούμενου άρθρου γίνεται αποκλειστικά για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού (όπως εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, σετ ομπρελών με ξαπλώστρες ή καθίσματα με ή χωρίς τραπεζάκι, λειτουργία τροχήλατου -αυτοκινούμενου ή μη- αναψυκτηρίου). Η άσκηση άλλης δραστηριότητας επιφέρει τις κυρώσεις του άρθρου 13 της παρούσας και της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας για τον αιγιαλό και την παραλία, την όχθη και την παρόχθια ζώνη μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών».
Διακίνηση μαύρου χρήματος
Στην τελική απόφαση του ΣτΕ 3944/2015 (παραχώρηση των ακτών στους ΟΤΑ έναντι ανταλλάγματος) που συνιστά ορόσημο γίνεται μεταξύ άλλων λόγος και στο εξής:
«Η άσκηση προληπτικού ελέγχου και εποπτείας είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στο επίμαχο ζήτημα, προκειμένου να αποφεύγονται παραβιάσεις των όρων της παραχώρησης εκ μέρους των τρίτων παραχωρησιούχων (αλλοιώσεις της μορφολογίας, αναίρεση του κοινόχρηστου χαρακτήρα του αιγιαλού, οχλήσεις στους περιοίκους), αλλά και να εξασφαλίζεται, με την επιβολή αντικειμενικών όρων στη διακήρυξη, το βέλτιστο οικονομικό αντάλλαγμα για το Δημόσιο, αντί των φαινομένων “εικονικών” δημοπρασιών από τους Δήμους».
Εν προκειμένω γίνεται λόγος ρητά για εικονικές δημοπρασίες που διενεργούν οι δήμοι με αποτέλεσμα το Δημόσιο να έχει απώλεια εσόδων.
«Το Δημόσιο χάνει εκατομμύρια ευρώ» δηλώνει κατηγορηματικά στην «Εφ.Συν.» ο κ. Κλούρας. «Καταγράφεται τεράστια διακίνηση μαύρου χρήματος και μεγάλη απώλεια εσόδων. Και για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους δημοτικοί άρχοντες, αστυνομία ακόμη και δημόσιοι λειτουργοί κάνουν στα στραβά μάτια».
Ετσι οι δημοτικοί άρχοντες για να ικανοποιήσουν την εκλογική τους πελατεία προβαίνουν σε παραχωρήσεις, εικονικές δημοπρατήσεις ή σε πολλές περιπτώσεις εμπλέκονται και οι ίδιοι άμεσα ή έμμεσα στις υποθέσεις αυτές...
Σε αρκετές δε περιπτώσεις ελέγχονται ή οφείλουν να ελεγχθούν για παράβαση καθήκοντος.
Η ΕΤΑΔ που διαχειρίζεται τα ακίνητα του Δημοσίου (και πλέον εντάσσεται στο νέο υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων) χαρακτηρίζεται από τον πρώην γενικό γραμματέα Δημόσιας Περιουσίας με κοφτό τόνο «ως εκτροφείο σκανδάλων και υπόδειγμα κακοδιαχείρισης και διαπλοκής».
Ακόμη όμως και στις περιπτώσεις των έντιμων κρατικών λειτουργών η αποψίλωση των υπηρεσιών και των ελεγκτικών μηχανισμών είναι τέτοιας έκτασης που αδυνατούν να ανταποκριθούν. Και γιατί και προς τι; Ισχύς, χρήμα και πολιτικές διασυνδέσεις εμπλέκονται γλυκά.
«Γίνονται αθρόες καταπατήσεις του δημοσίου χώρου, των ακτών εν προκειμένω, χωρίς βεβαίως την καταβολή οιουδήποτε μισθώματος. Και οι υπηρεσίες αδυνατούν να προβούν σε ελέγχους λόγω έλλειψης προσωπικού. Για ορισμένους ωστόσο υπαλλήλους η κατάσταση αυτή αποτελεί το άλλοθι για να κάνουν τα στραβά μάτια» προσθέτει ο κ. Κλούρας.
Τα περιστατικά διαφθοράς που εντόπισε ο ίδιος κατά τη διάρκεια της περιορισμένης αλλά ιδιαίτερα παραγωγικής θητείας του στη Γενική Γραμματεία είναι πολλά.
Οπως η διαχείριση των παλαιών αιγιαλών από την ΕΤΑΔ, ο καθορισμός του ύψους του μισθώματος και σε παραλίες-φιλέτα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα επενδυτής ο οποίος ζητούσε την αποκλειστική χρήση παραλίας.
Η συμφωνία ορίστηκε, όπως διαπίστωσε ο κ. Κλούρας διερευνώντας το φάκελο, προς ένα ευρώ το τ.μ.
Ο ίδιος επενδυτής εκμίσθωνε τον χώρο προς 200 και πλέον ευρώ το τ.μ.
Από την αρμόδια διεύθυνση δε έλαβε την απάντηση: «Καλά αν θέλετε ανεβάζουμε λίγο την τιμή αλλά εγώ να ξέρετε έχω ήδη συνεννοηθεί!».
Θυμάται ακόμη με έκπληξη την απάντηση που έλαβε από περιφερειακή διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας στο αίτημά του για ανάκληση μίσθωσης σε αιγιαλό που ήταν καταφανώς παράνομη: «Μα τι λέτε τώρα, δεν υπάρχει περίπτωση να το ανακαλέσουμε!»
Περιγράφει παράλληλα περιπτώσεις στις οποίες διαπιστώθηκε ενιαία τιμή μισθώματος ανά τετραγωνικό μέτρο ανεξάρτητα από το αν η παραχώρηση αφορούσε ομπρέλες, καντίνες, τραπεζοκαθίσματα.
Στις περιπτώσεις δε παλαιών αιγιαλών που διαχειρίζεται η ΕΤΑΔ, απαιτείται και η εκμίσθωση αυτών προκειμένου να εκμισθωθεί η παραλία και ο αιγιαλός μπροστά του.
«Στην πράξη μισθώνεται η παραλία ενώ για τον παλαιό αιγιαλό η διαδικασία ουδέποτε ολοκληρώνεται», προσθέτει με πικρό χαμόγελο ο κ. Κλούρας.
«Σε μια σύσκεψη των γενικών γραμματέων υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη είχα δηλώσει ότι είναι εφικτό να εξοικονομηθούν σημαντικά έσοδα για το Δημόσιο εάν προσπαθήσουμε να φτιάξουμε τις υπηρεσίες. Είχα τονίσει ότι μπορεί να αποφευχθεί η επιβολή φόρων κατ΄ αυτόν τον τρόπο. Επαναλαμβάνω, η απώλεια εσόδων του Δημοσίου είναι πολύ σημαντική...».
Η άλωση του αιγιαλού
Το Συμβούλιο της Επικρατείας και στις δυο αποφάσεις του υπογραμμίζει ότι δεν νοείται εκ των προτέρων και συλλήβδην παραχώρηση του αιγιαλού χωρίς εξατομικευμένη κρίση της διοίκησης.
Το αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής είναι οι παραβιάσεις των όρων της παραχώρησης, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η αναίρεση του κοινόχρηστου χαρακτήρα του αιγιαλού, η απώλεια εσόδων του Δημοσίου και η απεμπόληση της αρμοδιότητας εποπτείας επί των πράξεων των δήμων.
Συγκεκριμένα τονίζεται ότι «η παραχώρηση δικαιωμάτων απλής χρήσης επί του αιγιαλού και της παραλίας, στους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ για την άσκηση δραστηριοτήτων που είναι, καταρχήν, ήπιες και συμβατές με τον προορισμό των στοιχείων αυτών του φυσικού περιβάλλοντος ως κοινοχρήστων, πρέπει να γίνεται μεμονωμένα και κατά περίπτωση ύστερα από εξατομικευμένη κρίση [...] με την οποία θα τίθενται και οι αναγκαίοι όροι και περιορισμοί[...] Πρέπει δε να προηγείται εξατομικευμένη κρίση της Διοικήσεως [...] προκειμένου να διασφαλιστεί και η κατά προορισμό χρήση του ως κοινόχρηστου αγαθού».
Επίσης υπογραμμίζεται ότι «η άσκηση προληπτικού ελέγχου και εποπτείας προς τους ΟΤΑ είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στο επίμαχο ζήτημα, προκειμένου να αποφεύγονται παραβιάσεις των όρων της παραχώρησης εκ μέρους των τρίτων παραχωρησιούχων (αλλοιώσεις της μορφολογίας, αναίρεση του κοινόχρηστου χαρακτήρα του αιγιαλού, οχλήσεις στους περιοίκους), αλλά και να εξασφαλίζεται, με την επιβολή αντικειμενικών όρων στη διακήρυξη, το βέλτιστο οικονομικό αντάλλαγμα για το Δημόσιο, αντί των φαινομένων “εικονικών” δημοπρασιών από τους δήμους».
Στη συνέχεια εξειδικεύεται ακόμη περισσότερο η απόφαση, καθώς σημειώνεται πως«δεν νοείται συλλήβδην εκ των προτέρων έγκριση εκ μέρους των αρμοδίων Υπουργών μεταβιβάσεων που θα χωρίσουν μελλοντικά, διότι, έτσι απεμπολούν την αρμοδιότητα ασκήσεως εποπτείας επί των πράξεων των ΟΤΑ».
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην τεκμηρίωση της απόφασης και στο «Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών», ως τμήμα του ενωσιακού δικαίου.
Μάλιστα για τις περιοχές Natura 2000 σημειώνεται το... αυτονόητο:
«Ως προς τις λοιπές προστατευόμενες περιοχές που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής ή άλλων Υπουργών, αφού προηγηθεί ανά ΟΤΑ η καταγραφή, προηγηθεί ο έλεγχος, η οριοθέτησή τους και καθορισθεί ποιες δεν παραχωρούνται για λόγους σχετιζόμενους με την προστασία τους, οι λοιπές είναι δύσκολο να παραχωρούνται κατά τις ως άνω διατάξεις, με την επιβολή των αναγκαίων και πρόσφορων όρων, σύμφωνα με τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε προστατευόμενης περιοχής».
Δυστυχώς, απαντά το WWF:
«Για το καλοκαίρι του 2015 αυτά είχαν μικρή πρακτική σημασία. Οπως και το 2014 εκδόθηκε η ΚΥΑ για την απευθείας παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης στους ΟΤΑ. Βάσει της απόφασης αυτής, το ΥΠΑΠΕΝ έδωσε τη σύμφωνη γνώμη του σε τουλάχιστον 80 περιπτώσεις παραχώρησης αιγιαλού σε περιοχές Natura 2000, πολλές από τις οποίες αφορούν περισσότερα από ένα τμήματα παραλίας και αιγιαλού: στις περιπτώσεις αυτές, οι οποίες αφορούν ιδιαίτερα ευαίσθητα περιβαλλοντικά τμήματα αιγιαλού και παραλίας, η σχετική ενωσιακή νομοθεσία αγνοείται επιδεικτικά».
Οι εγκρίσεις παραχώρησης του υπουργείου Περιβάλλοντος υιοθέτησαν την copy-paste πρακτική, συμβουλεύοντας με μειλίχιο ύφος τα αυτονόητα, όπως ότι ο δήμος οφείλει να τοποθετεί κάδους, οι κατασκευές να μην παραπέμπουν σε συνθήκες μόνιμης θεμελίωσης, να αποφεύγεται η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και κυρίως προσοχή στη φωτορύπανση και ηχορύπανση. Μάλιστα.
Την ίδια ώρα στις προστατευόμενες (τρόπος του λέγειν) περιοχές οι οδηγίες τηρούνται με ευλάβεια.
Γεγονός που υπογραμμίζεται από τη διοργάνωση beach parties και μουσικοχορευτικών εκδηλώσεων.
Αν μπορούσαν να μιλήσουν οι caretta-caretta θα περιέγραφαν το μετατραυματικό σοκ που έχουν υποστεί από μπουζοκοσυναθροίσεις...
Η μυστική διαβούλευση
EUROKINISSI/ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ
Η απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου δεν μπορούσε να αγνοηθεί.
Η συζήτηση περί της τροποποίησης της νομοθεσίας δρομολογήθηκε με τους δήμους της χώρας να λαμβάνουν θέση μάχης.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γιώργος Πατούλης κατέθεσε σειρά τροποποιητικών προτάσεων υπό τον απαράβατο όρο της διατήρησης της αρμοδιότητας της απλής χρήσης των αιγιαλών προς τους δήμους.
Σε επιστολή του προς τα αρμόδια υπουργεία τόνισε εμφαντικά:
«Σε περίπτωση κατά την οποία δεν εξευρεθεί λύση σύμφωνα με την ως άνω πρότασή μας οι δήμοι δεν θα αποδεχθούν ρύθμιση που θα τους αποβάλλει από μια αρμοδιότητα που μέχρι σήμερα και από το έτος 2002 είχε παραχωρηθεί σε αυτούς και που απέβλεπε στην εύρυθμη λειτουργία των παραλιών και στην απόληψη πόρων αναγκαίων για τους δήμους έτσι ώστε να καλύπτεται το κόστος της καθαριότητάς τους και της προστασίας των λουομένων με την τοποθέτηση ναυαγοσωστών και την ηλεκτροδότηση των χώρων όπου απαιτείται. Ευελπιστούμε ότι οι προτάσεις μας θα αποτελέσουν τη βάση για έναν τελικό διάλογο με στόχο την εξεύρεση μιας λύσης κοινά αποδεκτής, τουλάχιστον για το έτος 2016, εν όψει και της άμεσης έναρξης της τουριστικής περιόδου».
Το ΥΠΑΠΕΝ από την πλευρά του προχωρά σε δημόσια διαβούλευση σχετικά με την απλή χρήση αιγιαλού και προστασίας σε προστατευόμενες περιοχές θέτοντας ασφυκτικά χρονικά περιθώρια.
Και όχι μόνο:
«Δημόσια διαβούλευση; Εμείς την χαρακτηρίσαμε μυστική διαβούλευση» σημειώνουν στην «Εφ.Συν.» ο Γιώργος Χασιώτης, νομικός σύμβουλος της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF και η Ιόλη Χριστοπούλου, υπεύθυνη πολιτικής για το φυσικό περιβάλλον της ίδιας οργάνωσης.
Και αυτό καθώς η συζήτηση δεν λαμβάνει δημόσιο χαρακτήρα, τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά, οι πολίτες καλούνται να καταθέσουν σχόλια χωρίς να υπάρχει κάποιο κείμενο, ενώ η απόφαση 3944/2015 του ΣτΕ χαρακτηρίζεται ως γνωμοδότηση, προκαλώντας τα ειρωνικά σχόλια των περιβαλλοντικών οργανώσεων.
«Η ανακοίνωση περιέχει σφάλματα: η απόφαση της επταμελούς δεν είναι “γνωμοδότηση”. Πρόκειται για ακυρωτική απόφαση που δημιουργεί νομολογία, με την οποία πρέπει να συμμορφωθούν όλα τα συναρμόδια υπουργεία. Δυστυχώς οι αστοχίες αφορούν ένα κρίσιμο περιβαλλοντικό αγαθό με μεγάλη σημασία για όλη την κοινωνία», τονίζει το WWF.
«Στην ανακοίνωση έναρξης της διαβούλευσης υπάρχουν και λάθη, καθώς η απόφαση του ΣτΕ αναφέρεται λανθασμένα ως γνωμοδότηση», σχολιάζει εκ μέρους της Ορνιθολογικής Εταιρείας η υπεύθυνη θεμάτων Περιβαλλοντικής Πολιτικής Κωνσταντίνα Ντεμίρη.
Ολες οι περιβαλλοντικές οργανώσεις υπογραμμίζουν την ανάγκη πιστής εφαρμογής της απόφασης του ΣτΕ και ειδικότερα ότι δεν νοείται η οριζόντια παραχώρηση του αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης της χώρας και η εκ των προτέρων έγκριση, διότι έτσι δεν διασφαλίζεται η απαραίτητη εποπτεία των ΟΤΑ.
Επομένως οι παραχωρήσεις θα πρέπει να τελούν υπό την εκ των υστέρων έγκριση των αρμόδιων υπηρεσιών.
Εστιάζουν επίσης στην αναγκαιότητα καταγραφής και οριοθέτησης ανά δήμο των προστατευόμενων με ειδικό καθεστώς παράκτιων περιοχών (περιοχές Natura, χαρακτηρισμένοι υγρότοποι κτλ.) θέτοντας αυστηρότατο πλαίσιο προστασίας.
Σε αυτές τις περιοχές θα πρέπει να απαγορεύεται ρητά, επισημαίνει η Ορνιθολογική Εταιρεία, κάθε πρόσβαση και δραστηριότητα που σχετίζεται με τη χρήση τροχοφόρων μέσων (όπως αυτοκίνητα, τροχήλατες καντίνες) καθώς και η ηχορύπανση.
Στις λοιπές παραλίες, προτείνεται, να επιτραπούν αποκλειστικά οι τροχήλατες καντίνες και να αποτρέπεται η δημιουργία αναψυκτηρίων (beach bar).
Υπογραμμίζεται η ανάγκη ενίσχυσης των ελεγκτικών μηχανισμών των υπουργείων Οικονομικών και Περιβάλλοντος διότι «εάν δεν υπάρξει στελέχωση τότε οτιδήποτε προβλέπει ο νόμος και η όποια υπουργική απόφαση θα μείνει ανεφάρμοστο με δυσμενέστερες συνέπειες για το περιβάλλον και για το δημόσιο συμφέρον».
Συνιστά δε κοινό τόπο το γεγονός ότι οι σύμφωνες γνώμες που χορηγούνται από το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν συνοδεύονται από καμία εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που οι εν λόγω παραχωρήσεις θα επιφέρουν.
Μάλιστα ο έλεγχος για την τήρηση της νομιμότητας προκύπτει μόνο κατόπιν καταγγελιών, με την αυτοψία από τις αρμόδιες υπηρεσίες να διενεργείται συνηθέστατα μετά τη λήξη της θερινής περιόδου.
Οπως υπογραμμίζεται, η παραβίαση των όρων παραχώρησης αποτελεί διαδικασία ρουτίνας.
Η περιβαλλοντική οργάνωση αναφέρεται ιδιαίτερα στο χαρακτηριστικό παράδειγμα των Κανατάδικων στο Δήμο Ιστιαίας-Αιδηψού, όπου παραχωρήθηκε από τον δήμο μια έκταση εκατό τ.μ. για να αποδειχθεί στη συνέχεια ότι η κάλυψη χρήσης έφτασε στα 3,5 στρέμματα.
Παρεμπιπτόντως ο δήμος πρόπερσι δεν μπήκε καν στον κόπο να ζητήσει σύμφωνη γνώμη από τον υπουργό Περιβάλλοντος, ενώ πέρυσι δεν σπατάλησε χρόνο για τη διενέργεια πλειστηριασμού.
Σε ερώτηση επί του συγκεκριμένου θέματος της «Εφ.Συν.» προς το υπουργείο Περιβάλλοντος η απάντηση που λάβαμε ήταν: «Η παραχώρηση άδειας στη συγκεκριμένη περίπτωση έγινε εκ παραδρομής...»
ΕΦ-ΣΥΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου