Τι θα ξημέρωνε ένα Brexit για τη Βρετανία και την Ε.Ε.; Πώς θα κυλούσε η πρώτη εβδομάδα; Σύμφωνα με το Bloomberg, τις πρώτες 100 ημέρες, μία βρετανική έξοδος από την Ε.Ε. θα μεταφραζόταν σε χάος, φόβο και προσπάθειες ελαχιστοποίησης των ζημιών.
Οδικός χάρτης για την προοπτική της βρετανικής εξόδου από την Ε.Ε. δεν υπάρχει, υπό τον φόβο
διαρροών - σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο από ευρωπαϊκή κυβέρνηση. Δεδομένου του πολιτικού και οικονομικού αντίκτυπου από ένα πιθανό Brexit, δεν είναι σαφές κατά πόσο ένας χάρτης θα μπορούσε να βοηθήσει, με τις ανησυχίες να αποτυπώνονται ήδη στις αγορές παγκοσμίως.
Μάλιστα, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Donald Tusk, προειδοποίησε πως μία έξοδος της Βρετανίας από την Ε.Ε. θα μπορούσε να σημάνει το τέλος του δυτικού πολιτικού πολιτισμού. Η εν λόγω υπερβολή είναι ενδεικτική του καθήκοντος αυτοσυντήρησης που βαρύνει τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, οι οποίοι τώρα βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο αποχώρησης μιας χώρας από την Ε.Ε., κάτι που όταν θεσπίστηκε η Ένωση, θεωρούνταν αδιανόητο. Σημειωτέον πως ο μηχανισμός για ενδεχόμενη έξοδο θεσμοθετήθηκε μόλις το 2009.
Οι πρώτες 24 ώρες
Προτού ξημερώσει η 24η Ιουνίου - η επομένη του δημοψηφίσματος - και εάν έχει καταστεί πλέον ξεκάθαρη η επικράτηση του Brexit, οι κυρίαρχες χώρες της Ε.Ε., από το Βερολίνο μέχρι τις Βρυξέλλες, θα κληθούν να θέσουν τις ζημίες υπό έλεγχο. Στον "απόηχο", μάλιστα, και της ελληνικής κρίσης, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης πιθανόν να συνεδριάσουν εκτάκτως μέχρι το απόγευμα της ίδιας ημέρας.
Εν τω μεταξύ, σε ό,τι αφορά την αντίδραση των αγορών, η ραγδαία αύξηση της αστάθειας θα είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό, ισχυρές διακυμάνσεις περιμένουν τη λίρα, ενώ δεν αποκλείονται και περισσότερο επιθετικές παρεμβάσεις από την Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας.
Κρίσιμες θα είναι και οι πολιτικές επιπτώσεις, με τη Γαλλία και τη Γερμανία να αναμένεται να αναλαμβάνουν δράση άμεσα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τρεις πηγές με σχετική πληροφόρηση, ήδη από την 24 Ιουνίου σχεδιάζουν να δώσουν την απάντησή τους, η οποία και θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη δέσμευση για βαθύτερη ενοποίηση στην Ευρωζώνη, αλλά και τη διαβεβαίωση πως το όνειρο της Ε.Ε. θα παραμείνει ζωντανό.
Άλλωστε, όπως παρατηρεί και ο Guntram Wolff του Bruegel, η Ε.Ε. θα χρειαστεί να έχει μια αξιόπιστη στρατηγική και προκειμένου να αποφευχθεί μια σταδιακή διάλυση, οι πολιτικοί ηγέτες θα πρέπει να ενισχύσουν την ελκυστικότητα της Ένωσης και ειδικότερα του γαλλο-γερμανικού συνασπισμού.
Η πρώτη εβδομάδα
Καθώς ξεκινάει η νέα εβδομάδα και η Βρετανία αφομοιώνει τη νέα πραγματικότητα - ότι δηλαδή ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από το μεγαλύτερο εμπορικό μπλοκ - η υπόλοιπη Ευρώπη θα έχει τα δικά της ερωτήματα να επιλύσει.
Εν μέσω των φόβων πως ένα Brexit θα μπορούσε να ενισχύσει τον λαϊκισμό και αντι-ευρωπαϊκά αισθήματα στην Ευρώπη, οι ηγέτες της Ε.Ε. ενδεχομένως προσφύγουν σε ένα άνευ προηγουμένου βήμα, να συγκαλέσουν έκτακτη συνεδρίαση χωρίς τη βρετανική παρουσία, μέχρι το Σάββατο, την 25η Ιουνίου.
Ο λόγος θα ήταν διττός: Να αποστείλουν το μήνυμα πως η Ε.Ε. παραμένει ισχυρή προς τους Ισπανούς ψηφοφόρους που προσφεύγουν στις κάλπες στις 26 Ιουνίου και να καθορίσουν τη στάση τους απέναντι στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ακόμη και με τη Βρετανία εκτός της Ε.Ε., η Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με το κλίμα διχασμού, με ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα την περίπτωση της Γαλλίας, όπου οι δημοσκοπήσει δίνουν προβάδισμα στο κόμμα της Marine Le Pen, ενώ και άλλες χώρες, όπως η Ολλανδία και η Δανία - όπου αναπτύσσεται επίσης ευρωσκεπτικιστικό κλίμα - θα μπορούσαν να θελήσουν να επωφεληθούν πολιτικά, προσφέροντας τη στήριξή τους στη Βρετανία, τον παραδοσιακό εταίρο τους.
Αλλά και τα κράτη εκτός της Ευρωζώνης, όπως η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σουηδία, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια ομάδα χωρών που θα αντισταθούν στις γαλλο-γερμανικές προσπάθειες για μια στενότερη ένωση. Με ενδεχόμενο Brexit, οι χώρες εντός της Ευρωζώνης θα έχαναν τον βασικό τους εταίρο και θα αντιπροσώπευαν μόλις το 14% του ΑΕΠ της Ε.Ε..
Εν τω μεταξύ, ο David Cameron πρόκειται να συναντηθεί με τους άλλους 27 ηγέτες της Ε.Ε., στις Βρυξέλλες, την επόμενη εβδομάδα και ενδεχομένως να προσφύγει στο Άρθρο 50 της Ε.Ε., ήτοι στον νόμο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ και αφορά στην έξοδο κράτους - μέλους από την Ένωση. Αυτό θα έθετε ένα όριο δύο ετών, μέχρι το τέλος του Ιουνίου του 2018, διάστημα στο οποίο η Βρετανία θα διαπραγματευόταν την έξοδό της.
Οι πρώτες 100 ημέρες
Ο φόβος των Ευρωπαίων ηγετών έγκειται στο ότι ένα Brexit θα μπορούσε να ενεργοποιήσει παρόμοια αιτήματα σε ολόκληρη την ήπειρο. Εν όψει και των εκλογών στην Ολλανδία, στη Γαλλία και στη Γερμανία το 2017, υπάρχει σημαντικός λόγος για να θέλει η Ε.Ε. να αποθαρρύνει άλλη χώρα από ανάλογη απόφαση, ενώ το συγκεκριμένο σενάριο θα μπορούσε να αποσπάσει την προσοχή της Ε.Ε. από άλλα ζητήματα, όπως το πρόβλημα της Ελλάδας, την προσφυγική κρίση ή και την αστάθεια της Ουκρανίας.
Όταν η κατάσταση στη Βρετανία θα έχει αρχίσει να ξεκαθαρίζει, η Ε.Ε. θα έχει να διαπραγματευθεί με έναν άλλο πρωθυπουργό, με κάποιον όπως τον Boris Johnson που έχει ταχθεί υπέρ του Brexit. Η Βρετανία, στη συνέχεια, θα ξεκινούσε συνομιλίες με την Ε.Ε., για να επαναδιαπραγματευθεί τη συμφωνία με την Ένωση.
Επιμέλεια: Ζωή Σεργεντάνη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου