Δευτέρα 20 Ιουνίου 2016

Tρια σενάρια για τον επαναϋπολογισμό των κύριων συντάξεων





Του Δημήτρη Κατσαγάνη

"Πονοκέφαλο" έχει προκαλέσει στο Υπ. Εργασίας το τιτάνιο έργο του επαναϋπολογισμού 2 εκατομμυρίων ήδη καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων με βάση τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου αλλά και συντάξιμο μισθό επί του οποίου χορηγήθηκαν.

Σύμφωνα με υπουργική απόφαση η διαδικασία αυτή πρέπει να ξεκινήσει άμεσα και να έχει
ολοκληρωθεί μέχρι το Σεπτέμβριο του 2017 και προβλέπεται να "σπάσει" σε 4 στάδια. Το 10% των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων θα επαναϋπολογιστεί μέχρι τέλος του 2016, το επόμενο 30% έως το Μάρτιο του 2017, το μεθεπόμενο 30% έως τον Ιούνιο του 2017 και το τελευταίο 30% έως το Σεπτέμβριο του 2017. Ο νόμος Κατρούγκαλου προβλέπει πως οι κύριεςσυντάξεις που καταβλήθηκαν μέχρι και την έναρξη ισχύος του (12.5.2016 δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ) δεν θα αναπροσαρμοστούν, που σημαίνει σύμφωνα με κύκλους του Υπ. Εργασίας,πως ο επαναϋπολογισμός τους θα είναι μόνο "λογιστικός " μέχρι 1.1.2019. Ωστόσο, δεν έχουν ακόμα αποσαφηνιστε’ο πλήρως τρία ενδεχόμενα:

* Η αλλαγή της εσωτερικής κατανομής της χρηματοδότησης των συντάξεων μεταξύ κράτους και ασφαλιστικών ταμείων ταυτόχρονα με την αλλαγή της εσωτερικής "σύνθεσης " των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων.

* Η έναρξη της αναπροσαρμογής των ήδη καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων νωρίτερα από την 1.1.2019

* Η συμβολή των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας σύμφωνα με τις οποίες οι περικοπές στις συντάξεις το 2012 ήταν αντισυνταγματικές στο συνολικό "κόστος" της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης

Πιο συγκεκριμένα:

1. Ζήτημα "πλαφοναρίσματος" της κρατικής χρηματοδότησης για το συνταξιοδοτικό μέσω της άμεσης εισαγωγής της εθνικής σύνταξης

Μετά τον επαναϋπολογισμό τους οι ήδη καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις θα διασπαστούν σε τρία μέρη:

- την εθνική σύνταξη 345 -385 ευρώ (με 15 έως 20 χρόνια ασφάλισης) που θα καταβάλλεται από το κράτος

- την ανταποδοτική σύνταξη (ανάλογα με χρόνια ασφάλισης και το μέση αμοιβή καθόλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου) η οποία θα έρχεται να "κάτσει " πάνω από την εθνική και θα καταβάλλεται από τις εισφορές

- "προσωπική διαφορά", η οποία θα προκύψει από τη διαφορά μεταξύ του επιπέδου των συντάξεων που είχαν καταβληθεί μέχρι και στις 12.5.2016 και του επιπέδου που προκύπτει μετά τον επαναϋπολογισμό τους.

Το ερώτημα που απασχολεί το Υπ. Εργασίας και το ΥΠΟΙΚ είναι αν αφού ολοκληρωθεί κάθε τριμηνιαία φάση του επαναϋπολογισμού των συντάξεων (ή αφού ολοκληρωθεί ο επαναϋπολογισμός όλων των συντάξεων) και πριν ξεκινήσει η αναπροσαρμογή τους στις 1.1.2019 αλλάξει και η εσωτερική κατανομή της χρηματοδότησης τους, δηλαδή αν το κράτος αναλάβει να χρηματοδοτεί μόνο το "εθνικό" κομμάτι της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης και τα ταμεία μόνο το "ανταποδοτικό" αλλά και την "προσωπική διαφορά".

Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα οι συντάξεις καταβάλλονται σε κάθε ταμείο (πλην ΕΤΕΑ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, ΕΤΑΑ) από ένα κοινό κορβανά στον οποίο εισρέει η κρατική συμμετοχή και οι τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές. Το όφελος από μία τέτοια ανατροπή στον τρόπο χρηματοδότησης θα ήταν το άμεσο "πλαφονάρισμα " της κρατικής χρηματοδότησης για τις συντάξεις, κάτι δηλαδή για το οποίο "καίγονται" οι θεσμοί και ιδίως το ΔΝΤ.

2. Ενδεχόμενη ύφεση φέτος θα φέρει πιο κοντά τις προς τα κάτω αναπροσαρμογές των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων

Το πότε θα γίνει αυτό το "πλαφονάρισμα" της κρατικής χρηματοδότησης προς τις συντάξεις μέσω της εισαγωγής της εθνικής σύνταξης και στις ήδη καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις θα εξαρτηθεί από τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων από τις εισφορές.

Η τελευταία μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής προβλέπει την αύξηση των εσόδων των ταμείων κύριας ασφάλισης κατά 1,2 δις. ευρώ (από τα 8,8 δις. ευρώ το 2015 στα 10 δις. ευρώ το 2017), αν και η έκθεση του ΓΛΚ που συνοδεύει τον ασφαλιστικό νόμο αφήνει αδιευκρίνιστο από πού θα προέλθουν τα 600 -700 εκατ. ευρώ εξ αυτών.

Αν η "τρύπα" στις προβλέψεις των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές δεν καλυφθεί μέχρι τα μέσα –τέλη του 2017 από τις ίδιες τις εισφορές, τότε "εκ των πραγμάτων" θα τεθεί θέμα περικοπής των ήδη καταβαλλομένων κύριων συντάξεων.

Η περικοπή αυτή θα μπορούσε να γίνει μέσω της νωρίτερης –από την προβλεπόμενη – προς τα κάτω αναπροσαρμογή των ήδη καταβαλλομένων κύριων συντάξεων μέσω του συμψηφισμού των αυξήσεων που θα έπαιρναν αυτές (αν το ΑΕΠ είναι θετικό φέτος) το 2017 με τις αρνητικές "προσωπικές διαφορές".

3. "Σφήνα" 3,5 δισ. ευρώ από τις αποφάσεις του ΣτΕ

Τα πράγματα σε σχέση με τον επαναϋπολογισμό των ήδη καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων ενδέχεται να περιπλακούν σε εξαιρετικό βαθμό αν συνδεθεί αυτή η διαδικασία με την εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας σύμφωνα με τις οποίες είναι αντισυνταγματικές οι περικοπές συντάξεων το 2012.

Σύμφωνα με όσα προβλέπει το συμπληρωματικό Μνημόνιο "προκειμένου να γίνει κατορθωτή η δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών και στο εσωτερικό των γενεών και να υιοθετηθούν πλήρως οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, επαναϋπολογίζονται όλες οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις στη βάση των νέων παραμέτρων ".

Στο report της Κομισιόν, αναφέρεται όμως πως το κόστος της κάλυψης των αποφάσεων του ΣτΕ φτάνει το 2% του ΑΕΠ (3,5 δισ. ευρώ με βάση τα σημερινά δεδομένα).

Αν αυτό το κόστος αναλαμβανόταν τότε το συνολικό κόστος της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης μέχρι το 2025 θα έφτανε το 5% του ΑΕΠ (3% του ΑΕΠ αποκλειστικά λόγω της εφαρμογής του νόμου Κατρούγκαλου και των μέτρων του 2015 και 2% από το ΣτΕ) ή αλλιώς τα 8,7 δισ. ευρώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου